Risafjįrfesting ķ orku Noršurslóša

Alaska-lng-pipeline-route-map

Góš hreyfing viršist vera aš komast į eina allra stęrstu einstöku fjįrfestingu orkugeirans ķ sögunni - og žaš į sjįlfum heimskautasvęšum noršursins.

Žaš eru stjórnvöld ķ Alaska og nokkur stęrstu olķufyrirtęki heimsins sem žarna eru į feršinni. Žau hafa įhuga į aš nżta geysilegar gaslindir noršur viš ķshafiš viš noršurströnd Alaska. Žašan yrši gasinu dęlt eftir nżrri gasleišslu žvert yfir nįttśruparadķsina og umbreytt ķ fljótandi gas (LNG) ķ vinnslustöš sem rķsa myndi skammt frį Anchorage į sušurströnd Alaska. Žašan eiga rašir sérhannašra tankskipa aš sigla meš herlegheitin į markaši sem borga hįtt verš fyrir slķka orku. Ž.e. žvert yfir Kyrrahafiš til orkuhungrašra Asķurķkja. 

Fjörutķu įra gömul hugmynd aš verša raunhęf

Alaska-Exxon-Valdez-stranded

Vitaš hefur veriš af ofbošslegu gasinu žarna ķ įratugi. Įriš 1977 var lokiš viš aš byggja olķuleišsluna, sem sķšan hefur flutt olķuna frį Prudhoe-flóa viš noršurströnd Alaska, um 1.300 km leiš allt sušur til olķuhafnarinnar viš smįbęinn Valdez. Žar varš eitt mesta olķumengunarslys allra tķma žegar fullhlašiš risatankskipiš ExxonValdez strandaši į skeri žarna skammt utan viš höfnina sķšla vetrar 1989 - og allt aš 750 žśsund tunnur af olķu lįku śr skipinu. En žaš er önnur saga.

Alaska_Prudhoe-Bay_Gas-Flaring

Hingaš til hefur žvķ gasi sem kemur upp viš olķuvinnsluna ķ Alaska żmist veriš dęlt aftur nišur ķ jöršina eša žaš brennt (s.k. flaring). Borpallar viš sušurströnd fylkisins skila aš vķsu talsveršu gasi til vinnslu og žar var reist LNG-vinnslustöš strax įriš 1969. En allt til žessa dags er žaš eina slķka stöšin ķ gjörvöllum Bandarķkjunum.

Hugmyndin um aš dęla gasi eftir stórri pķpulögn žvert yfir Alaska og žašan flytja gasiš til stórra markaša fęddist ķ olķukreppunni 1973. Žį var nżlega bśiš aš uppgötva miklar olķu- og gaslindir viš noršurströnd Alaska. Eins og įšur sagši varš žaš til žess aš žarna hófst mikil olķuvinnsla, sem var Bandarķkjamönnum afar mikilvęg.

Hugmyndir um gasleišslu frį noršurströndum Alaska hafa reyndar veriš af żmsu tagi. Ein hugmyndin gekk śt į žaš aš leišslan myndi liggja til Kanada og žašan įfram sušur til Bandarķkjanna. En nś bendir sem sagt flest til žess aš gasiš verši selt ķ fljótandi formi į Asķumarkaš. Og mįliš viršist į žaš góšu skriši aš framkvęmdir gętu hafist innan tveggja įra og veriš lokiš skömmu eftir 2020 eša žar um bil.

Orkužörf Asķurķkja er drifkraftur LNG

Žaš er ekki fyrr en nś į allra sķšustu įrum aš menn sjį miklu meiri aršsemi ķ žvķ aš nżta gasiš ķ Alaska meš žvķ aš selja žaš til Asķu. Žegar haft er ķ huga aš gasverš undanfarin įr hefur veriš ansiš lįgt vestur ķ Bandarķkjunum kann einhverjum aš koma žaš spįnskt fyrir sjónir aš menn sjįi nś tękifęri ķ aš sękja gas alla leiš noršur į heimsskautasvęši Alaska. En mįliš er aš eftirspurn stóržjóša eins og Japana, Kķnverja og Sušur-Kóreumanna eftir orku er geysileg. Og žaš skapar tękifęri fyrir Alaska.

World-LNG-routemap

Allar žessar asķsku stóržjóšir standa frammi fyrir žeirri įskorun aš tryggja ašgang sinn aš orku til framtķšar. Japanir hafa įhuga į aš draga śr žörf sinni į kjarnorku og Sušur-Kóreumenn žurfa sķfellt meira gas til aš knżja efnahagskerfi sitt. Stęrsti įhrifavaldurinn um gasverš til nęstu įratuga (ž.e. verš į LNG; fljótandi gasi sem unnt er aš flytja óravegu meš skipum) veršur žó vafalķtiš Kķna.

Kķnverjar standa ekki ašeins frammi fyrir sķvaxandi orkužörf, heldur ekki sķšur miklum mengunarvandamįlum vegna kolaorkuvera. Žaš er žvķ bśist viš aš ķ nįinni framtķš verši unnt aš fį mjög gott verš fyrir LNG į žessum mörkušum og žaš er grundvöllur risaframkvęmdanna ķ Alaska.

Framkvęmdir upp į 65 milljarša USD!

2013-alaska-oil-gas-cook-inlet-ketill

Verkefniš felur ķ sér hreint svakaleg fjįrfestingu - jafnvel ķ samhengi orkugeirans žar sem menn eru bżsna vanir hįum tölum. Žetta er t.a.m. ennžį stęrra verkefni en risagasverkefniš utan viš aušnir NV-Įstralķu, sem nś er ķ fullum gangi (Gorgon). Žarna ķ Įstralķu hafa veriš nefndar kostnašartölur allt aš 50 milljaršar USD. Tölur vegna gassins ķ Alaska eru ennžį nokkuš į reiki, en heildarfjįrfestingin žar gęti oršiš allt aš 65 milljaršar USD. Sem jafngildir rśmlega 7.200 milljöršum ISK.

Žetta kann einhverjum aš žykja ęvintżralega fjįrfesting ķ einu gasverkefni. En hafa ber ķ huga aš įrlegar tekjur af gassölunni gętu oršiš um 20 milljaršar USD! Žess er vęnst aš śtflutningurinn muni nema allt aš 1000 milljónum BTU į įri. Rannsóknir sżna aš svęšiš žarna nyrst ķ Alaska gęti aš öllum lķkindum stašiš undir slķkri framleišslu ķ a.m.k. 35 įr (mišaš viš sannreyndar birgšir eša proven reserves). Og sumar spįr segja aš gasbirgširnar žarna séu hįtt ķ sexfalt žaš magn!

Ein stęrsta gaslind heimsins

Reynist žaš rétt er um hreint ótrślegar gaslindir aš ręša. Fyrir žau okkar sem eru vanari aš höndla olķumagn fremur en jaršgas, mį nefna aš orkan ķ žvķ gasi sem žarna er sannreynt jafngildir nįlęgt 7 milljöršum tunna af olķu. Og reynist spįr um endanlegt magn jaršgassins žarna nyrst ķ Alaska vera réttar, vęri žaš sambęrilegt viš aš svęšiš hefši aš geyma um 40 milljarša tunna af olķu!

2013-alaska-pipeline-ketill-1

Til samanburšar mį nefna aš olķusvęšiš allt viš Prudhoe Bay hefur samtals aš geyma um 25 milljarša tunna af olķu - og er langstęrsta olķulind sem nokkru sinni hefur fundist ķ Bandarķkjunum og Noršur-Amerķku allri. Og jafnvel žó svo gaslindin žarna nyrst ķ Alaska reynist einungis viš lęgri mörkin, er žetta engu aš sķšur sannkölluš risaorkulind og stjórnvöld ķ Alaska ešlilega ansiš spennt fyrir verkefninu. Žetta ęvintżri jafnast žó vart į viš žaš einstaka tękifęri sem raforkusala frį Ķslandi til Evrópu gęti skilaš ķslensku žjóšinni. En žaš er ennžį ein önnur saga.

1.300 km gasleišsla, LNG vinnslustöš og höfn fyrir séręfš gasflutningaskip

2013-alaska-ketill-valdez

Ef žetta risastóra gasverkefni veršur aš raunveruleika veršur lögš um 1.300 km löng gasleišsla žvert yfir Alaska; frį vinnslusvęšunum viš noršurströndina og til LNG-vinnslustöšvarinnar ķ sušri.  Frį höfninni viš Nikiski į Kenai-skaganum (skammt sušvestur af borginni ljśfu Anchorage) veršur stanslaus umferš sérhannašra gasflutningaskipa, sem mun flytja gasiš ķ fljótandi formi til kaupendanna ķ Asķu.

Nikiski var nżlega valin śr hópi tuttugu mögulegra stašsetninga fyrir vinnslustöšina. Fyrirtękin sem hyggjast koma žessu öllu ķ framkvęmd eru breska BP og bandarķsku ConocoPhillips og ExxonMobil. Sjįlf gasleišslan, sem stendur til aš leggja žarna žvert yfir Alaska, veršur um metri ķ žvermįl. Og veršur žvķ um margt lķk olķuleišslunni sem žarna var lögš fyrir rśmum 35 įrum.

Alaska er draumaįfangastašur

2013-alaska-ketill-svartbjorn-2

Orkubloggarinn skošaši žessar slóšir ķ haust sem leiš (2013; fjórar nešstu ljósmyndirnar hér eru einmitt śr žeirri ferš). Žaš er sannarlega ęvintżralegt aš sjį žetta mikla orkumannvirki lišast žarna um villta nįttśruna. Og ekki sķšur spennandi aš sjį villta svartbirnina śša ķ sig laxi ķ įrósnum rétt utan viš olķuhöfnina ķ Valdez. Ég get meš góšri samvisku hvatt alla til aš fį sér flugmiša til Anchorage og feršast um Alaska (og į vel aš merkja engra hagsmuna aš gęta gagnvart Icelandair). Ferš žangaš og til Fairbanks og sušur meš olķuleišslunni til Valdez er alveg einstök og dįsamleg upplifun.


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Valdimar Samśelsson

Ķslendingar fengu fyrstir allra landnema bandarķkja leifi til bśsetu ķ Alaska en leišangur Jóns Ólafssonar gufaši upp og fór til Kanada. Alyeska pipeline company ętlaši i upphafi aš byggja gasleišslu viš hlišina į olķuleyšsunni og fengu plįss fyrir hana.Olķan fer til Valdez en žeir vilja sjįlfsagt ekki meira rask svo Kenai skaginn veršur lķklega notašur en žar var olķuhreinsistöš en lengra komast stóru skipin varla en žaš eru miklar grynningar fyrir utan Anchoage. Upphaflega stóš til aš fara meš olķuleyšsluna inn ķ Kanada en pólķtķska sambandiš var ekki svo gott aš menn treystu ekki kanadamönnum og vildu žvķ ekki taka sjens į žeirri leiš. Mig minnir aš hśn hafi įtt aš fara in til Montana. Žaš veršur engin svikin į fegurš Alaska og er MountMcKinly tilkomu mesta fjall noršursins. Jį įtti heima žaš og tók žįtt ķ aš bygga pķpuna.

Valdimar Samśelsson, 17.4.2014 kl. 09:36

2 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Gaman aš heyra aš Ķslendingur hafi komiš aš byggingu Alaska-olķuleišslunnar. Į leiš minni frį Anchorage noršur eftir Parks Highway naut ég śtsżnis til McKinley, en toppurinn var žó hulin skżjum. Frį Fairbanks var haldiš sušur Richardson Highway alla leiš til Valdez. Žašan var svo ekiš sem leiš lį til baka yfir fjalalsköršin noršur af Valdez og beygt vestur Glenn Highway til Anchorage. Geysilega skemmtilegur hringur! Toppurinn var samt aš fljśgja ķ sjóflugvél frį Anchorage og yfir borpallanna į Cook Inlet. Utan viš risaeldfjalliš Mt. Redoubt. Afar tilkomumikil sjón.

Ketill Sigurjónsson, 17.4.2014 kl. 12:58

3 identicon

Žś er gjarn į žaš Ketill aš nota stór lżsingarorš eins og ķ žessum pistli og ert žannig svoldiš aš afvegaleiša lesendur žķna. Žaš er alltaf afstętt hvaš telst mikiš eša ekki ķ orkuheiminum en magniš af gasi sem um er aš ręša žarna ķ Alaska getur varla talist neitt grķšarlega mikiš ķ sögulegu samhengi, žótt framkvęmdin sé vissulega grķšarlega stór. Fréttin ķ žessu er kannski aš žarna er enn eitt dęmiš um aš žaš er veriš aš skrapa aušlindabotninn meš grķšarlegum tilkostnaši.

Žarna į aš flytja śt 2-2,4 BCF/d af LNG sem samsvarar 3-4% af nśverandi gasnotkun ķ USA. Raunveruleg proved reserves ķ Alaska (samk. SEC reglum) er reyndar ekki nema tęp 10 Tcf en žessi 35 Tcf (ašeins meira en įrsnotkun ķ USA) mašur sér nefnd er vęntanlega nokkuš traust tala fyrir 2P reserves. Žaš viršist ašallega eiga aš koma śr Prudhoe bay svęšinu en eina alvöru gaslindin er Point Thompson meš 8 Tcf. Vissulega mjög stór gaslind en ekkert meira en žaš. Gaslindir ķ Rśsslandi sem eru stęrri en žaš skipta tugum og žetta er bara dvergur mišaš viš risana žar eins og Urengoy og Yamburg. Point Thompson fannst fyrir um 40 įrum og Prudhoe bay fyrir 45 įrum en žaš hefur bara fundistt eitthvaš smęlki hin sķšari įr žannig aš lķkurnar į aš finna eitthvaš verulega bitastętt į žessu svęši hljóta aš vera takmarkašar.

Žaš viršist sem Alaskarķki sjįlft eigi stóran žįtt ķ aš żta žessu verkefni įfram, kannski eitthvaš merki um örvęntingu af žeirra hįlfu. Olķuvinnslan ķ Alaska er aš fjara śt og žannig aš žeir verša aš leita logandi ljósi aš öšrum tekjulindum. Žaš hillir vķst undir žaš aš flęšiš um TAPS leišsluna verši oršiš žaš lķtiš aš hśn hętti aš vera starfhęf.

Svona til aš skżra/leišrétta žį er Prudhoe bay vissulega meš um 25 milljarša tunna OIP (oil in place) en URR (ultimately recoverable) veršur svona 13 milljaršar tunna og af žvķ er žegar bśiš aš framleiša yfir 90%. Framleišslan nśna er innan viš 20% af toppnum milli 1980 og 1990 žannig aš Prudhoe bay er komin vel į eftirlaunaaldurinn.

Steinar Rķkharšsson (IP-tala skrįš) 30.4.2014 kl. 13:31

4 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Bestu žakkir fyrir žessar athugasemdir Steinar. Ef žér žykir ég nota stór lżsingarorš óžarflega mikiš, vil ég fullvissa žig um aš žaš er alls ekki gert til aš afvegaleiša einn né neinn. Mér finnst žetta einfaldlega stórt verkefni. Ef af žvķ veršur - sem er ekki vķst žvķ žetta kallar m.a. į leyfi alrķkisstjórnarinnar ó DC.

Žaš er afstętt hvaš er stórt ķ žessum bransa. Aš finna olķusvęši meš milljarš tunna af vinnanlegri olķu žykir mörgum mjög stórt. En ķ stóra samhenginu er žaš samt nįnast bara dropi ķ hafiš.

Žaš gęti veriš rétt hjį žér aš Alaskafylki sé drifkraftur ķ žessu verkefni nśna. En žarna sżnist mér reyndar lķka spila innķ žaš gamalkunna stef aš olķurisarnir eru gjarnir į aš finna leišir til aš takmarka sķna įhęttu (og koma hluta af henni yfir į rķkisfyrirtęki og žar meš almenning). Rétt eins og įlfyrirtękin hafa gert į Ķslandi meš tengingu raforkuveršs viš įlverš. Olķurisarnir viršast gjarnan vilja fį fylkiš sem stóran fjįrfesti ķ žetta verkefni.

Varšandi skżringu žķna į olķumagni ķ Prudhoeflóa; ég skrifaši vel aš merkja ekki aš talan 25 milljaršar tunna vęri vinnanleg olķa heldur magniš samtals. Žaš er aušvitaš hįrrétt sem žś segir aš olķuvinnslan ķ Prudhoeflóa viršist vera aš renna sitt skeiš į enda. En samt er kannski fullsnemmt aš gefa Alaska upp į bįtinn. USGS hefur gefiš upp aš žarna séu nokkuš góšar lķkur į aš finna tugi milljarša tunna af vinnanlegri olķu ķ višbót. Auk noršursvęša Alaska įlķtur USGS bestu svęšin vera Noršurpólssvęšiš, ž.e. Amerasia, og śt af NA-Gręnlandi (og aš žessi žrjś svęši hafi aš geyma meira en 45 milljarša tunna af vinnanlegri olķu - og žį er jaršgasiš ótališ). Tķminn veršur aš leiša ķ ljós hvort tekst aš finna og vinna allt žetta magn af olķu og gasi ķ žessari nokkuš skuggalegu vegferš mannkyns.

Ķtreka žakkir fyrir įbendingarnar og athugasemdirnar.

Ketill Sigurjónsson, 30.4.2014 kl. 16:38

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband