Álheimurinn umturnaðist á undraskömmum tíma

Frá aldamótunum síðustu hefur álframleiðslan í Kína hátt í tífaldast. Á sama tíma breyttist heildarframleiðsla á áli utan Kína sáralítið.

Utan Kína voru framleidd um 25 milljónir tonna af af áli árið 2014. Heildarframleiðslan í heiminum öllum var um 52-53 milljónir tonna. Tilkynnt framleiðsla af áli í Kína árið 2014 var um 24 milljónir tonna. Raunveruleg framleiðsla í Kína er þó talin hafa verið mun meiri eða nálægt 27-28 milljónir tonna. Það jafngildir rúmlega 50% af heildarframleiðslunni á áli árið 2014.

Kína framleiðir sem sagt orðið meira en helming af öllu áli heimsins, þ.e. >50%. Fyrir um áratug var hlutfall Kína í álframleiðslu heimsins aftur á móti einungis um 20%, fyrir tæpum 15 árum var þetta hlutfall um 10% og fyrir um tveimur áratugum var hlutfallið aðeins 5%. Þarna hafa því orðið geysilegar breytingar á stuttum tíma.

Tímabilið 2000-2015 reyndist árlegur meðalvöxtur (CAGR) í álframleiðslu í Kína vera um 15%. Sem er hreint mögnuð aukning. Á þessu sama tímabili var sambærilegur vöxtur álframleiðslu utan Kína einungis um eða innan við eitt prósent.

Vöxtur álframleiðslu og álnotkunar utan Kína er sem sagt mjög hægur. Ennþá er auðvitað of snemmt að álykta sem svo að álnotkun utan Kína sé u.þ.b. að ná hámarki. Og sumir eru að spá því að þar muni eftirspurnin brátt aukast mikið. Staðreyndin er engu að síður sú að undanfarin 10-20 ár hefur sá vöxtur verið hægur. Þess vegna virðist varhugavert að gera ráð fyrir skyndilegri aukningu í aleftirspurn þar (þ.e. utan Kína) og ennþá varhugaverðara að gera ráð fyrir mikilli framleiðsluaukningu þar.

Kína ber orðið höfuð og herðar yfir öll önnur lönd í álframleiðslu. Yfirburðir Kína í álframleiðslunni eru reyndar þvílíkir að þar ná næstu lönd Kína vart í hnéhæð. Rússland er það land sem er næst í röðinni í álframleiðslu eftir Kína. Rússland framleiðir nú um eða innan við 4 milljónir tonna af áli álega. Einungis eitt annað land framleiðir meira en 3 milljónir tonna af áli á ári, en það er Kanada.

Kína er því komið í algerlega einstaka stöðu í áliðnaðinum. Og framleiðir orðið meira ál en öll önnur lönd í heiminum til samans. Það sem skiptir þó ennþá meira máli er að notkun á áli í Kína er ekki að vaxa jafn hratt eins og álframleiðslan þar. Þetta er algert grundvallaratriði þegar kemur að því að átta sig á þróun álviðskipta til framtíðar.

Eins og áður sagði, þá er framleiðsla á áli í Kína nú orðin meiri en álnotkunin í landinu. Þar að auki eru álbirgðir bæði innan og utan Kína sennilega nálægt sögulegu hámarki. Það virðist æ sennilegra að næsta umbreyting á álmörkuðum muni einkennast af vaxandi álútflutningi frá Kína. Um það má lesa nánar hér á viðskiptavef mbl.is. Við þetta bætast svo áhyggjur um að nú sé álútflutningur frá Indlandi líka að aukast - á sama tíma og eftirspurnin sé afar dauf.