Ísland græðir miklu meira en Kína

Olíuverð er lágt, OPEC ætlar ekki að draga úr framleiðslu og þess vegna mun olíuverð sennilega lækka enn meira.

Í fjölmiðlum hefur talsvert verið fjallað um þessa ákvörðun OPEC. Sem í fyrirsögn RÚV er kölluð „aðgerðarleysi“. En það er reyndar ekki „aðgerðarleysi“ af hálfu OPEC að halda framleiðslukvótum sínum óbreyttum. OPEC hefur með formlegum hætti brugðist við stöðunni á olíumörkuðum eins og samtökin álíta skynsamlegast. Það er miklu fremur aðgerð fremur en aðgerðarleysi!

Í fréttum RÚV sagði einnig að sumar þjóðir hagnist mikið á lágu olíuverði og mest Kína. Það er jú svo að Kína flytur inn meiri olíu og olíuafurðir en nokkurt annað land (þegar miðað er við nettó innflutning). Þess vegna skiptir lágt olíuverð Kína auðvitað miklu máli.

En það er ekki allskostar rétt að segja að Kína sé það land sem mest hagnist á lágu olíuverði. Olíunotkun í Kína er ennþá afar lítil - þegar litið er til fólksfjölda. Flest vestræn ríki eru miklu stærri nettó innflytjendur að olíu og olíuafurðum heldur en Kína, þ.e. miðað við fólksfjölda.  

Þau ríki sem hagnast mest á lágu olíuverði eru lönd sem nota hlutfallslega mikið af olíu - miðað við fólksfjölda - og þurfa að flytja hlutfallslega mest inn af olíu. Helstu dæmin um lönd sem nota hlutfallslega mjög mikið af olíu (og olíuafurðum) og flytja hlutfallslega mikið inn, eru t.d. Belgía, Finnland, Luxembourg, Singapore og Svíþjóð. Og i þessum ljúfa hópi er einnig Ísland. 

Við Íslendingar erum sem sagt sú þjóð sem nýtur þess hvað mest að olíuverð lækki. Vegna þess að við erum einn allra stærsti nettó innflytjandinn á olíu og olíuafurðum - miðað við fólksfjölda. Og þessi þægilega verðlækkun á olíu og olíuafurðum núna sést alveg örugglega á hratt lækkandi verði á bensínstöðvum landsins. Ekki satt?

---------------------------------------

PS: Það flækir reyndar mat á hagnaði Íslendinga af lágu olíuverði að hvergi er framleitt eins mikið af áli eins og hér á Íslandi - miðað við fólksfjölda. Þegar olíuverð lækkar hefur álverð tilhneigingu til að lækka líka. Verðið á stærstum hluta raforkunnar sem seld er til álveranna hér á Íslandi er tengt álverði. Þess vegna er líklegt að lækkun á olíuverði lækki tekjur Landsvirkjunar og annarra orkufyrirtækja hér.

Sökum þess hversu bilaflotinn okkar og fiskveiðiskipin nota mikið af olíuafurðum, eru nettóáhrifin af lækkandi olíuverði engu að síður jákvæð fyrir Ísland. Til að vita nákvæmlega hversu jákvæð áhrifin eru, m.a. að teknu tilliti til lækkandi álverðs, er um að gera að sitja við nú yfir helgina og reikna. Orkubloggarinn treystir því að lesendur muni einmitt gera það og skili nákvæmri niðurstöðu sem allra fyrst. Góða helgi.

Athugasemdir

[Ketill Sigurjónsson, 1.12.2014 kl. 09:40]

Frétt á Bloomberg um áhrif verðlækkananna á nokkur olíuframleiðsluríki:

http://www.bloomberg.com/news/2014-11-30/oil-at-40-possible-as-market-transforms-caracas-to-iran.html

[Steinar Ríkharðsson (IP-tala skráð) 3.12.2014 kl. 16:14]

Lægra olíuverð gefur okkur vissulega ágæta innspýtingu í hagkerfið á meðan það varir.  En ef menn átta sig ekki á því að það er lítil innistæða fyrir þessu lága verði (sem er nú reyndar ekki lægra en svo að það er c.a. þrefalt hærra en fyrir rétt rúmum áratug) er hætt við að það verði ýmsar slæmar ákvarðanir teknar sem verða frekar til skaða til lengri tíma litið.  

Ef þetta dregst á langinn eiga fjárfestingar í olíuvinnslu eftir að dragast verulega saman og það var svo sem byrjað að gerast áður en verðlækkunanhrinan hófst, verðið þá dugði varla til að láta ný olíuvinnsluverkefni ganga upp og þaðan af síður núna.  Þetta virðist því ekki geta endað öðruvísi en því að framleiðslan minnki og við fáum annað supply crunch áður en yfir líkur með tilheyrandi efnahagsvandræðum.  

[Ketill Sigurjónsson, 3.12.2014 kl. 17:07]

Já - það er líklegt að um leið og efnahagslífið fer að braggast muni aukin eftirspurn snarhækka verðið.

Sádarnir hefðu kannski átt að sýna meira innsæi og ekki leyfa verðinu að hækka jafn mikið og raunin varð upp úr miðju ári 2010. Á stuttum tíma fór ónotuð dagleg framleiðslugeta Sádanna úr 2 og í 4 milljónur tunna. Þarna hefðu þeir kannski átt að gæta meira hófs - þá hefði framleiðslan utan OPEC væntanlega ekki vaxið jafn mikið og raunin varð á og ekki dregið jafn mikið úr valdi Sádanna sem swing producer. En það er auðvelt að vera vitur eftir á. Og slík fyrirhyggja ag hálfu Sádanna hefði hvort sem er vart breytt miklu til lengri tíma litið.

Verðsveiflurnar framundan hljóta að verða hrikalegar. Það virðist sem hefðbundin olíuframleiðsla hafi náð hámarki 2005 (um 73 milljónir tunna daglega). Og allt sem hefur bæst við síðan þá sé rándýr framleiðsla (auk NGL). Sem gæti þýtt að til framtíðar verði olíuiðnaðurinn æ viðkvæmari fyrir verðbreytingum og ójafnvægi á olíumörkuðum meira en áður hefur þekkst.

Svo má minnast á síðasta ársfjórðungsbréf Jeremy Grantham hjá GMO. Í hnotskurn álítur hann að kostnaðurinn vð að nálgast meiri olíu sé orðinn svo mikill að það komi til með að stöðva efnahagsvöxt. Og þá standi heimurinn frammi fyrir miklum vanda.