Sęstrengja-įratugur framundan?

Žaš er mikiš aš gerast ķ sęstrengjamįlunum ķ V-Evrópu žessa dagana.

britned_route_260km_nl_uk-lowres.jpg

Sķfellt meira rafmagn fer nś um hįspennukapla, sem liggja eftir botni Noršursjįvar. Nś ķ aprķl (2011) byrjaši rafmagn aš streyma eftir nżja kaplinum milli Bretlands og Hollands. Hann kallast BritNed og er um 270 km langur. Žetta er öflugur jafnstraumskapall - 1000 MW - en spennan er žó ekki nema 450 kV og rafmagnstapiš žvķ vęntanlega talsvert. Žaš tók um įr aš leggja kapalinn, en įkvöršunin um aš rįšast ķ verkefniš var tekin 2007. Og nśna fjórum įrum sķšar eru herlegheitin tilbśin.

BritNed er ķ eigu bresk-bandarķska orkurisans National Grid og hollenska TenneT, sem er einmitt einnig hluthafi ķ NorNed-kaplinum, sem liggur milli Hollands og Noregs. BritNed-kapallinn var talsvert skref fyrir breska raforkukerfiš. Žvķ žetta er fyrsta tenging Bretlands viš meginland Evrópu sķšan kapalstubburinn Interconnexion France Angleterre (IFA) var lagšur milli Frakklands og Bretlands fyrir heilum aldarfjóršungi!

norger-map-lowres.png

BritNed eru ekki einu stóru tķšindin ķ sęstrengjunum žessa dagana. Žaš er lķka örstutt sķšan tilkynnt var um lagningu rafmagnskapals į milli Noregs og Žżskalands. Kapallinn sį er kallašur NorGer og veršur hann svipašur aš lengd eins og lengsti nešansjįvarkapallinn er ķ dag eša um 600 km. Sį lengsti nśna er įšurnefndur NorNed-kapall milli Noregs og Hollands. NorGer mun liggja nįnast samsķša NorNed, en veršur miklu öflugri kapall eša 1.400 MW, mešan NorNed er 700 MW. NorGer er sem sagt meš tvöfalt meiri flutningsgetu en NorNed. Engu aš sķšur er spennan ķ NorGer einungis sögš verša 500 kV, sem er eiginlega furšulķtiš žegar haft er ķ huga hversu rafmagnstapiš minnkar eftir žvķ sem spennan er höfš hęrri. En sś stašreynd aš menn ętli aš rįšast ķ NorGer, žrįtt fyrir talsveršar bilanir og vandręši meš NorNed, sżnir aš žessir sęstrengir eru góšur bizzness. Annars vęru menn ekki aš fara af svo miklum krafti ķ žessa nżju kapla.

hvdc-cable_uk-norway.jpg

Žaš er svo sannarlega skammt stórra högga į milli ķ nešansjįvarköplunum žessa dagana. Nżveriš var tilkynnt um enn eitt kapalkvikyndiš; norska Statnett og įšurnefnt National Grid ętla aš leggja 1.400 MW nešansjįvarkapal milli Bretlands og Noregs.

Žessi kapall milli Bretlands og Noregs hefur enn ekki hlotiš nafn, en kannski mętti kalla hann BritNor. Kapallinn sį mun setja nżtt heimsmet. Žvķ hann veršur um 800 km langur og žvķ um žrišjungi lengri en NorNed og NorGer og žar meš afgerandi lengsti nešansjįvar-rafstrengur heims.

lv-kapall-kynning-april-2011.png

Žessi HVDC-kapall milli Bretlands og Noregs veršur sem sagt talsvert myndarlegt framfaraskref. Meš honum veršum viš farin aš nįlgast žį vegalengd sem kapall milli Ķslands og Evrópu yrši. Slķkur kapall veršur aš lįgmarki um 1.200 km langur, sbr. myndin hér til hlišar sem er śr kynningu Landsvirkjunar frį žvķ ķ aprķl s.l. (2011) og mį nįlgast į vef fyrirtękisins.

Fariš var aš vinna aš alvöru ķ hugmyndinni aš kaplinum milli Noregs og Bretlands įriš 2009, en žaš var svo snemma ķ aprķl sem leiš aš formleg įkvöršun var tekin um aš rįšast ķ verkiš. Kapallinn er sagšur eiga aš vera meš 500 kV spennu, rétt eins og NorGer, en NorNed er 450 kV. Žaš viršist žvķ enn vera eitthvaš ķ aš viš sjįum langa nešansjįvarlapla meš 800kV spennu eša jafnvel meir.

Ķ žessu sambandi er athyglisvert aš žegar Orkubloggarinn ręddi viš starfsfólk hjį sęnska risakapalfyrirtękinu ABB fyrir um įri sķšan, var bloggaranum sagt aš mišaš viš tękni dagsins yrši kapall til Ķslands mišaš viš žįverandi tękni varla meira en 600 kV , en aš 800 kV nešansjįvarkaplar vęru žó skammt undan.

hvdc-britned-cable-factory.jpg

Žessi kapall milli Bretlands og Noregs, sem hér er nefndur BritNor og mun kannski verša kallašur eitthvaš allt annaš į sišari stigum, į aš verša tilbśinn į įrabilinu 2017-2020. Enn eru żmsir lausir endar og ekki alveg vķst hvenęr af žessu veršur. En žetta nżjasta sęstrengja-verkefni lķtur śt fyrir aš vera komiš į góšan rekspöl. Eignarhaldiš veršur meš žeim hętti aš strengurinn veršur hluti af dreifikerfi viškomandi fyrirtękja ķ viškomandi löndum og hagnašurinn sem kapallinn skilar į aš verša til lękkunar į raforkudreifikostnašinum žar.

Kannski veršur nęsta heimsmet žar į eftir tenging milli Ķslands og Evrópu? Žaš mętti ķmynda sér aš tķmasetningin į žeim kapli fullbśnum gęti oršiš fljótlega uppśr 2020. Kannski ešlilegast aš miša viš žaš, aš kapallinn sį verši tilbśinn einmitt um žaš leyti sem Ķsland hefur virkjaš nóg til aš framleiša um 30 TWst įrlega? Sem gęti oršiš įriš 2025, sé mišaš viš žį framtķšarsżn sem Landsvirkjun kynnti okkur nżveriš. Hugsanlega gęti slķkur kapall flutt allt aš 4-5 TWst įrlega.

hvdc-norned-kabel-legging.png

Jį - žaš viršist blįsa byrlega fyrir lengri og öflugri HVDC-nešansjįvarköplum žessa dagana. Og sennilega tķmabęrt aš huga mjög alvarlega aš slķkri tengingu milli Ķslands og Evrópu.

En žrįtt fyrir aš kapaltękninni hafi fleygt grķšarlega fram, er ennžį talsverš óvissa uppi um Ķslandskapal; bęši hvaš snertir tęknina og lķka kostnašinn. Žaš er lķka óvķst hvaša landi heppilegast vęri aš tengjast. Sjįlfur myndi Orkubloggarinn vešja į aš IceGer sé besti kosturinn, ž.e. tenging viš Žżskaland. Og bloggarinn myndi žar bęta viš žeirri hugmynd, aš žżska orkufyrirtękiš RWE verši stęrsti hluthafinn.

Vissulega er žó mögulegt aš tenging viš Bretland verši įlitin einfaldari og ódżrari kostur. Svo er kannski mun lengra ķ svona Ķslandsstreng en Orkubloggarinn įlķtur raunhęft, žrįtt fyrir örar framfarir. En žaš viršast a.m.k. spennandi tķmar framundan ķ kapalmįlunum.

 


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Gunnar Heišarsson

Ekki lķst mér į aš viš förum aš flytja rafmagn til annara landa, aš viš veršum einhverskonar orkubś Evrópu.

Ein helstu rök žeirra sem eru į móti stórvirkjunum eru žau aš of mikiš af orkunni er notaš til stórišju. Stórišjan skilar žó störfum, bęši beint žó žau séu kannski ekki mörg, en ennig óbeint, vegna afleišra starfa og žau eru fjöldamörg.

Sem dęmi eru tvö stórišjufyrirtęki į Grundartanga, en į svęšinu eru um 15 fyrirtęki sem flest eša öll žjóna žessum tveim stórišjufyrirtękjum.

Ef viš ętlum aš framleiša rafmagn til śtflutnings er ljóst aš mjög fį störf skapast. Žetta er žvķ röng stefna.

Žvķ er boriš viš aš hęrra verš fįist fyrir orkuna meš śtflutningi, en er einhver sönnun žess. Orka er alltaf aš hękka ķ verši, hvort heldur er hér į landi eša erlendis.

Žó stórišjan sé ekki ęskilegasti orkunotandin, munu verš til hennar vęntanlega hękka til samręmis viš hękkandi orkuverš ķ heiminum.

En žaš er fleira en stórišja til og viš eigum aš horfa til žeirra hluta, žó stórišjunni verši ekki endilega śthżst. Hśn er góšur notandi į sinn hįtt.

Viš eigum nokkuš af ónżttri orku ķ landinu, viš eigum aš horfa til žess aš hśn nżtist hér hjį okkur, meš öllum žeim viršisauka sem žaš skapar.

Viš eigum ekki aš stefna į aš framleiša orku til śtflutnings, svo ašrar žjóši geti notiš žeirrar atvinnu sem hśn skapar.

Hugsum fyrst um okkur sjįlf og komum okkur į gręna grein, įšur en viš hjįlpum öšrum til rķkidęmis.

Gunnar Heišarsson, 9.5.2011 kl. 11:42

2 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Žaš er vel aš merkja eingöngu veriš aš tala um aš selja hluta orkunnar um rafstreng. Og kapallinn er ekki hugsašur sem einstefnuleiš. M.ö.o. žį er kapallinn ekki bara hugsašur sem śtflutningsleiš, heldur lķka eiš til aš kaupa ódżra raforku hingaš į nęturna. Og safna į mešan ķ mišlunarlónin og svo selja raforku śt žegar veršiš handan Atlantshafs er hįtt yfir daginn. Meš žessu móti kann aš vera unnt aš auka hagnaš raforkufyrirtękjanna grķšarlega, sem myndi skila miklum tekjum til hins opinbera og žar meš žjóšarinnar.

Ketill Sigurjónsson, 9.5.2011 kl. 12:23

3 identicon

Fróšlegar pęlingar og mikilvęgt aš fylgjast vel meš framvindunni. Varšandi raforkunotkun hér innanlands kemur manni ķ hug aš gaman vęri aš vita, hvernig fróšir menn sjį fyrir sér hvernig orkužörf innanlandssamgangna verši leyst ķ framtķšinni, nįlęgari og fjarlęgari. Ķ fljótu bragši viršist manni aš raforkan muni leika žar stórt hlutverk, hvort heldur meš žvķ aš vera notuš sem slķk eša til aš umbreyta einhverju öšru efni ķ orkubera, t.d. meš vetnisframleišslu.

Žorkell Gušbrandsson (IP-tala skrįš) 9.5.2011 kl. 13:12

4 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Žetta meš hvernig nżta megi ķslenska orku til eldsneytisframleišslu er eitthvaš sem žarf aš skoša betur en hefur veriš. CRI er aš byggja metanólverksmišju ķ Svartsengi og mun eiga aš nota metanóliš žašan sem ķblöndunarefni ķ bensķn (lķklega ķ 2-3% hlutfalli). Į Įlfsnesi er framleitt metan śr sorphaugunum, menn tala um aš framleiša lķfdķsil śr repju og fiskśrgangi o.fl. Framleišsla į DME er annar möguleiki. Ķ śtlöndum viršist mesta įherslan vera į lķfręnt metan, lķfręnt bśtanól og annarrar kynslóšar etanól. Sumir horfa ennžį lengra og vinna aš žvķ aš framleiša etanól og annaš eldsneyti śr žörungum eša fyrir tilverknaš lķftękninnar. Tękniflóran er afar fjölbreytt og mikil orka hér į Ķslandi ętti aš gera landiš aš įkjósanlegum staš til svona eldsneytisframleišslu. Vetni sem orkuberi er svo enn einn möguleikinn, en ennžį viršist nokkuš langt ķ vetni verši notaš fyrir samgöngutęki ķ einhverjum męli.

Ketill Sigurjónsson, 9.5.2011 kl. 13:44

5 Smįmynd: Jón Įsgeir Bjarnason

Žetta er svo sem gott og gilt aušvitaš, EN žaš er einn žįttur sem žś skilur eftir sżnist mér.

Opinberir ašilar, ž.e. Landsvirkjun mun hagnast vel af žessu.

Žaš eykur aušvitaš į vissan hįtt peningaeign landsmanna.

Hitt er annaš mįl aš žetta er um leiš įgóši į kostnaš almennings.

Raforkuverš ķ Evrópu er svo mikiš hęrra aš reikningur hins almenna notenda margfaldast.

Um leiš er veriš aš jarša stórišju og stušla aš atvinnuleysi.  ..Hvķ ętti stórišjan aš vera hér žegar raforkuveršiš er jafn hįtt ķ Bretlandi?

Žaš žarf ekki aš lķta lengra en til Noregs til aš sjį hvaš hefur gerst žar.

(Hagnašur rķkisins į mešan almenningur sér lķtiš af įgóšanum.  Fęr bara hęrri reikning).

Jón Įsgeir Bjarnason, 9.5.2011 kl. 19:00

6 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Žetta sjónarmiš um aš hękkandi raforkuverš hér myndi hrekja stórišjuna śr landi og skapa atvinnuleysi, hefur oft komiš fram ķ umręšunni um streng milli Ķslands og Evrópu.

Hér fara nś um 80% allrar raforkunnar til stórišju, į verši sem lengst af hefur veriš nįlęgt kostnašarverši. Sjįlfur į ég erfitt meš aš skilja, aš žaš sé Ķslendingum fyrir bestu aš halda įfram aš selja stórišju raforku į slķku verši, bara af žvķ viš žurfum svo mikiš į störfunum ķ stórišjunni aš halda.

Viš skulum lķka įtta okkur į žvķ aš stórišjan hér er ekki bundin Ķslandi eilķfšar įtthagafjötrum. Hśn getur pakkaš saman, fįi hśn ennžį lęgra raforkuverš annars stašar (ž.e. ķ lok samningstķma). Nśna er t.d. offramboš af rafmagni ķ Sķberķu. Og verš į gasi hefur hrapaš vegna stóraukinnar gasvinnslu ķ Bandarķkjunum og vķšar. Ž.a. ķ dag er freistandi fyrir įlbręšslur į stašsetja sig t.d. ķ Rśsslandi eša Katar. Ef viš eigum annarra kosta völ, eigum viš alls ekki aš vera keppa viš slķka staši veraldarinnar um "lowest energy prices".

Almenningur ķ Noregi sér svo sannarlega įgóšann af raforkusölunni žar. Bęši vegna žeirra aušlindagjalda sem renna žar beint til rķkis og sveitarfélaga, vegna hįrra skattgreišslna raforkufyrirtękjanna til hins opinbera og vegna aršgreišslnanna til eigenda orkufyrirtękjanna (sem ķ langfelstum tilvikum eru sveitarfélögin, fylkin og norska rķkiš).

Vissulega žarf norskur almenningur og norskt atvinnulķf aš borga hįtt raforkuverš. En žegar dęmiš er reiknaš ķ heild, žį er žarna um aš ręša heilbrigšan og mjög įbatasaman orkugeira sem skilar nįnast öllum įbatanum til hins opinbera. Fyrir vikiš eru t.d. skattar ķ Noregi lęgri en ella vęri. Noregur er kannski ķ huga margra ógešslega dżrt land. En Noršmenn eru einhver rķkasta žjóš heims og žess vegna ekki óešlilegt aš žar sé veršlag hįtt. Öllu undarlegra er okriš sem veriš hefur į Ķslandi ķ gegnum tķšina - en žaš er önnur saga (ég var nżlega aš spįssera um fręgustu stręti heims ķ NYC og jafnvel žar voru flestir hlutir miklu ódżrari en į okurbśllunni Ķslandi!).

Ketill Sigurjónsson, 9.5.2011 kl. 19:59

7 identicon

Hversu mikiš vęri hęgt aš auka orkuframleišslu yfir daginn į t.d. Kįrahnjśkavirkjun ef svo vęri slökkt į henni į nóttinni og žar meš hęgt aš nżta lóniš hrašar į daginn. Žyrfti auk žess ekki nokkra fjįrfestingu. Žaš žyrfti eflaust amk. fleiri tśrbķnur en žaš er lķka spurning hvort žaš žyrfti einnig aš stękka gögnin eša byggja nż mišaš viš aukiš vatnsflęši į daginn.

Egill A. (IP-tala skrįš) 11.5.2011 kl. 00:58

8 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Lķklega vęri öruggast aš fį svar viš žessu hjį Landsvirkjun. En ég geri rįš fyrir aš nżtingin į hverflunum žarna sé nįlęgt hįmarki, ž.a. hįmarksframeišsla yfir daginn yrši einfaldlega įmóta eins og hśn er nśna. Ž.e. aš ekki sé unnt aš auka framleišslu pr. tķmaeiningu į daginn umtalsvert, žó svo mikiš vatn vęri fyrir hendi, nema meš žvķ aš setja žarna upp meira afl ķ virkjuninni.

Ketill Sigurjónsson, 11.5.2011 kl. 07:18

9 identicon

Įhugaverš lesning, bęši pistill Ketils og umręšur ķ kjölfariš.

Žaš er alveg ljóst ekki veršur fariš ķ sęstreng, meš tilheyrandi įhrifum į ķslenskan orkumarkaš, įn žess aš žaš teljist verulega įbatasamt fyrir samfélagiš ķ heild.  Jafnvel žótt heimilin ķ landinu kynnu aš žurfa aš greiša hęrra raforkuverš (er ķ raun pólitķsk įkvöršun) er ljóst aš orkufyrirtękin myndu meš hękkandi orkusöluverši hafa greišslugetu fyrir verulegar aršgreišslur sem aftur gętu oršiš mjög atvinnuskapandi; hvort sem eigendurnir, hiš opinbera, borg og nś lķfeyrissjóšir, auki viš žjónustu viš borgarana eša lękkaši ašra skatta į móti, t.d. tekjuskatta į fyrirtęki og einstaklinga.

Žessi umręša mun vonandi žroskast ķ bloggheimum į nęstu mįnušum og įrum og vonandi koma upp nżjir fletir sem skżra hvort sęstrengur sé heppilegur fyrir Ķslandinga eša ekki.

Bjarni Pįlsson (IP-tala skrįš) 15.6.2011 kl. 01:08

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband