Silfur!

Vikan sem leiš fęrši okkur margar athyglisveršar fréttir.

corn-ethanol-pump.jpgŽar mį nefna aš bandarķsk stjórnvöld įkvįšu aš leyfa E15 blöndu - sem žżšir 50% meiri styrk etanóls heldur en er ķ E10. Žó žetta muni sennilega ekki hafa mikil įhrif strax (af žvķ žessi įkvöršun nęr einungis til nżlegra bifreiša) hękkaši verš į maķs samstundis. Žaš eru žó ekki endilega bein tengsl žarna į milli. Veršhękkunina į maķs mį lķklega fyrst og fremst rekja til óhagstęšs vešurs. Hękkunin var aš auki ķ takt viš hękkun į olķu og gulli - sem sennilega kom einkum til vegna fallandi dollars og vaxandi ótta viš veršbólgu.

Žetta eru óróatķmar. Žó svo žeir séu margir sem reyna aš telja okkur trś um aš kreppan sé aš baki og bjart sé framundan, er óvissan mikil og žokan į gatnamótum framtķšarinnar óvenju žykk. Sumir bśast viš veršhjöšnun į Vesturlöndum. Ašrir eru haldnir veršbólguótta.

Ķ Bandarķkjunum og vķšar um heiminn eru peningar prentašir villt og gališ og dęlt śt ķ formi lįna į afar lįgum vöxtum, til aš reyna aš örva efnahagslķfiš (nema į Ķslandi žar sem menn viršast halda aš hįir vextir og nišurskuršur sé rétta svariš viš atvinnuleysi). Žessi peningaprentun gęti haft jįkvęš įhrif. En hśn gęti valdiš veršbólgu. Og ef hjöršin fer aš trśa žvķ aš veršbólga sé ķ spilunum gęti senn myndast mikil bóla į hrįvörumörkušunum - žegar peningarnir leita skjóls ķ gulli og annarri hrįvöru, fremur en aš brenna upp ķ veršbólgubįli.

hunt-brothers_famous_rouge_traders.jpg

Žetta er Orkubloggaranum tilefni til aš rifja upp einhverja geggjušustu hrįvörubólu allra tķma. Žegar tveir menn - bręšurnir Nelson Bunker Hunt og Herbert Hunt - uršu žess valdandi aš silfurverš žrjįtķufaldašist si sona. Sś spįkaupmennska meš silfur endaši ekki gęfulega fyrir žessa tvo af aušugustu mönnum Bandarķkjanna, enda fer alltaf svo aš lokum aš markašir leita jafnvęgis. 

Žaš mętti reyndar pįra margar bloggfęrslur og jafnvel heilu bękurnar um ęvintżralegt lķfshlaup Hunt fjölskyldunnar. Fjölskyldunnar sem stóran hluta 20. aldarinnar var einhver sś allra efnašasta ķ Bandarķkjunum og žó vķšar vęri leitaš. Hunt er nafn sem klingir sömu bjöllum eins og Rockefeller, Howard Hughes eša Getty.  

Grunnurinn aš ofsalegum auši Hunt-fjölskyldunnar var olķufélagiš Hunt Petroleum, sem ęttfaširinn stofnaši snemma į 20. öldinni og gerši aš stórveldi. Sį hét Haroldson Lafayette Hunt - jafnan kallašur HL Hunt eša bara HL. Hann var bandarķski draumurinn ķ sinni tęrustu mynd; var kominn af fįtękum bęndum ķ Illinois en hélt ķ ęvintżraleit til Arkansas snemma į 20.öldinni og fann žar grķšarlegar olķulindir. Og varš brįtt efnašasti einstaklingurinn ķ gjörvöllum Bandarķkjunum.

ewings.jpg

Sumir vilja meina aš Ewing-fjölskyldan eigi sér fyrirmynd ķ Hunt-fjölskyldunni, enda minnir Jock Ewing um margt į ęttföšurinn HL Hunt. Og žeir bręšur JR og Bobby voru kannski stundum meš svipašan žankagang eins og Hunt-bręšurinir. En slķka samlķkingu įlķtur Orkubloggarinn vanviršingu viš Ewing'ana gešžekku. Jafnvel helstu skķtaplott JR Ewing jafnast ekki į viš vęnisżkina, öfgarnar og takmarkalausa gręšgina sem einkennt hefur svo marga śr Hunt-fjölskyldunni. 

Fįtt er gešugt ķ fari Hunt-fjölskyldunnar. Žaš sķšasta sem fréttist af afkomendum gamla HL Hunt var žegar eitt barnabarnabarn hans reyndi nżveriš aš komast yfir Hunt Petroleum (rétt įšur en félagiš var selt til XTO Energy) og stefndi ķ žvķ skyni fötlušum föšur sķnum. Žaš er allt önnur saga og ķ dag ętlar Orkubloggiš hvorki aš fjalla um sögu Hunt Petroleum, slaginn um félagiš né um stóšlķfiš hjį gamla HL Hunt, sem įtti 15 börn meš žremur konum. Žess ķ staš ętlar bloggiš aš staldra viš žaš žegar įšurnefndir synir hans - Bunker og Herbert - ętlušu sér aš aušgast ógurlega meš žvķ aš nį kverkataki į silfurmarkaši veraldarinnar ķ lok įttunda įratugarins.

Įšur en žetta silfuręvintżri žeirra bręšra hófst, var Bunker Hunt reyndar löngu bśinn aš gręša einhvern mesta pening sem sögur fara af. Og žaš į einhverjum stysta tķma sem sögur fara af! Žaš ęvintżri geršist žegar hann įkvaš aš leggjast ķ olķuleit ķ Miš-Austurlöndum og ķ N-Afrķku. 

sahara-libya-acacus.jpg

Fyrst hélt hann til Pakistan og tapaši milljónum dollara į misheppnašri olķuleit žar. Žašan skellti hann sér svo til Lķbżu 1957 og fékk leitarleyfi į svęši nr. 65. Žar gekk heldur ekki of vel. En viti menn - rétt um žaš leyti sem hlutaféš var aš verša endanlega brunniš upp hitti borinn ķ mark. Og žaš var sko ekkert smį skot; Nelson Bunker Hunt hafši fundiš eina af stęrri olķulindum heimsins. Žarna hreinlega gubbašist upp olķa śr sannkallašri risalind og žegar lķša tók į sjöunda įratuginn var gamli H.L. Hunt ekki lengur rķkasti mašur heims - Bunker sonur hans hafši tekiš framśr föšur sķnum.

Į žessum tķmum var olķa vel aš merkja ekki sjįlfkrafa įvķsun į aušęfi. Olķuverš var lįgt og vonin aš hagnast vel į henni var aš finna ępandi miklar lindir žar sem gumsiš var nįnast sjįlfrennandi gosbrunnur. Og žannig var žarna ķ Lķbżu; žaš eina sem žurfti var slanga fra Sarir-lindinni og śtķ skip. Fyrir vikiš var Bunker Hunt skyndilega oršinn aušugasti mašur veraldar og var metinn į bilinu 8-16 milljarša dollara.

En lķfiš er aldrei aušvelt. Nś stóš Bunker frammi fyrir žeirri erfišu spurningu hvaš gera skyldi viš aurana, sem spżttust žarna upp śr lķbżsku sandeyšimörkinni. Hunt-fjölskyldan er žekkt fyrir aš vera svolķtiš af gamla skólanum og Bunker vildi koma peningunum ķ eitthvaš öruggt. Žar aš auki voru žetta veršbólgutķmar og žvķ įleit Bunker aš lķklega vęri helst aš finna skjól ķ hrįvöru.

roosevelt_gold.gif

Best leist Bunky į aš kaupa gull. En vegna bandarķskra laga frį žvķ į dögum Kreppunnar miklu var einstaklingum og fyrirtękjum ķ Bandarķkjunum bannaš aš safna aš sér gulli. Žaš var sjįlfur Roosevelt forseti sem hafši komiš žvķ banni į į fjórša įratugnum. Kannski var žaš ein af įstęšum žess aš Bunker Hunt hugsaši demókrötum jafnan žegjandi žörfina og leit žį sömu augum eins og vęru žeir kakkalakkar. En gullkaup komu sem sagt ekki til greina, žvķ žį yrši olķubollunni Bunky stungiš beint ķ steininn.

Žetta gullkaupabann demókratanna var loks afnumiš um mišjan 8. įratuginn. Nixon hafši hętt aš binda dollarann viš gullfót og samžykkt voru lög žess efnis aš einkaašilar męttu į nż eiga gullpeninga og gullstangir (lögin tóku gildi ķ įrsbyrjun 1974). En žarna um 1970 gat Bunker Hunt ekki komiš įgóšanum ķ gull, nema eiga į hęttu réttarhöld og fangelsi heima ķ Bandarķkjunum. Enda bölvaši hann oft hressilega yfir demókrötum, sem hann og fleiri fjölskyldumešlimir töldu jafnan vera hreinręktuš skķtseiši og gott ef ekki į launaskrį hjį sjįlfu Sovétinu. Ķ huga Hunt'anna rķkir sem sagt sönn Sušurrķkjastemning - og Austurstrandarelķtan įlitin mešal žess versta ķ mannheimum. Enda hafa sumar samsęriskenningarnar meira aš segja bendlaš Bunker Hunt og nokkra ašra ofurhęgrimenn ķ bandarķska olķuišnašinum viš moršiš į JFK. En žaš er allt önnur saga.

Śr žvķ aš gulliš var śr leik įkvaš Bunker aš taka žaš sem nęst kemur ešalmįlminum dżršlega. Silfur! Žar spilaši innķ aš silfurśnsan var į einungis į um 1,5 dollara og hverjum manni augljóst aš žaš verš var langt undir kostnašarvirši žess aš vinna silfur śr jöršu. Silfurverš var sem sagt nįnast óešlilega lįgt og žvķ kannski ekki gališ aš kaupa svolķtiš af silfri.

Bunker fékk bróšur sinn Herbert meš ķ pśkkiš og saman byrjušu žeir aš kaupa silfur ķ stórum stķl. Žetta var 1972 og brįtt höfšu žeir bręšur keypt yfir 200 žśsund śnsur af silfri. Veršiš į silfri tók nś aš hękka umtalsvert - allt virtist leika ķ lyndi og eflaust hefšu sumir einfaldlega innleist hagnašinn. En žeir Bunker og Herbert vildu meira... miklu meira. Sagt er aš žarna hafi žeir séš tękifęri til aš nį heljartökum į silfurmarkašnum sem myndi skila žeim ofsagróša.

gaddafi-1970.jpg

En nś kom smį babb ķ bįtinn. Miš-Austurlönd voru aš verša ę višsjįrveršari pśšurtunna og įriš 1973 ręndi haršjaxlinn Gaddafi hershöfšingi völdum ķ Lķbżu. Hann heimtaši strax aš 51% olķuteknanna rynnu ķ rķkissjóš. Bunker Hunt  hringdi ķ snarhasti til Washington og vildi fį bandarķska flugherinn į svęšiš eins og skot. En jafnvel žó svo repśblķkanar vęru žį viš stjórnvölinn ķ Hvķta hśsinu gat Bunker ekki sannfęrt forsetann og hans menn um aš velta Gaddafi śr sessi. Ķ Washington voru menn ennžį aš sleikja sįrin eftir Vķetnam og lķtt spenntir fyrir nżjum hernašarįtökum ķ framandi landi.

Bunker varš ęfur og taldi vķst aš fjįrans kommśnistarnir į Austurströndinni vęru aš vinna gegn honum. Žar įtti hann viš Rockefeller-fjölskylduna, sem ennžį var sś įhrifamesta ķ bandarķska olķuišnašinum. Gaddafi fęrši sig nś upp į skaftiš og žjóšnżtti olķulindirnar og žar meš lokašist algerlega fyrir peningastreymiš inn į reikninga Bunker's Hunt. Śtlitiš var alls ekki nógu gott fyrir Silfurdraum žeirra bręšra. Nś var śr vöndu aš rįša.

Žaš breytti žvķ ekki aš žeir Bunker og Herbert voru žegar žarna var komiš viš sögu (įrsbyrjun 1974) bśnir aš tryggja sér um 55 milljón śnsur af silfri, sem höfšu tvöfaldast ķ verši (śnsan var komin ķ um 3 dollara). Komiš var aš afhendingu mikils hluta af žessu silfri og leystu žeir žaš allt til sķn.

silver-1_1034773.jpg

En nś voru sumir oršnir vęnisjśkir. Bunker var sannfęršur um aš Bandarķkjastjórn ętlaši sér aš bęta silfri į bannlistann - aš einstaklingum yrši senn bannaš aš eiga silfur og aš žeir bręšur myndu žurfa aš losa allar silfurbirgšir sķnar ķ snarhasti meš tilheyrandi tapi.

Hann og Herbert gripu skjótt til ašgerša - leigšu ķ snarhasti nokkrar Boeing 707 flutningažotur sem voru fylltar af silfri og flogiš beinustu leiš yfir Atlantshafiš og til Sviss. Mįgur žeirra sem įtti stóran bśgarš ķ Texas hafši lįnaš žeim tólf haglabyssuvopnaša kśreka og žessir įgętu lęrissveinar Sušurrķkjanna gęttu góssins uns žaš var komiš į įfangastaš. Žar var herlegheitunum komiš fyrir ķ traustum bankahvelfingum fjarri krumlu bandarķskra stjórnvalda. Žannig hefur Sviss oft veriš hreišur fyrir įhyggufulla bandarķska ofurkapķtalista, sem ekki treysta į eigiš kerfi heima fyrir.

Hvort fréttir af žessum flutningum höfšu įhrif į silfurmarkašinn er ekki gott aš segja. En alla veganna hękkaši veršiš og var nś komiš ķ um 4 dollara śnsan. En žeir Bunker og Herbert voru ekki aldeilis į žvķ aš byrja aš leysa śt gróšann (žeir réšu nś yfir hįtt ķ 10% af öllu silfri veraldarinnar). Ķ reynd voru žeir bara rétt aš byrja.

Sökum žess aš olķupeningarnir frį Lķbżu voru hęttir aš streyma inn į bankareikninga Bunker's, vantaši žį bręšur sįrlega almennilegt fjįrmagn til aš halda silfurleiknum įfram. Žeir flugu žvķ beinustu leiš til Persķu og óskušu lišsinnis keisarans žar.

faisal_saudi-king-gun.jpg

Sennilega hefur hinum gullslegna keisara Mohammad Reza Pahlavi ekki žótt silfur vera nógu spennandi stöff. Hafandi fengiš afsvar ķ Tehran brunušu Hunt-bręšur nś į fund Faisal Sįdakonungs. Hann nennti aš hlusta og virtist ętla aš stökkva į vagninn. En žvķ mišur fyrir žį Bunker og Herbert var Faisal myrtur skömmu sķšar (ķ mars 1975). Fyrir vikiš varš ekkert af žvķ aš Hunt-bręšurnir kęmu įformum sinum um frekari stórfelld silfurkaup ķ framkvęmd - ķ bili. Silfurmarkašurinn róašist, veršiš lękkaši og nęstu įrin var silfurśnsan aš dansa žetta ķ kringum 3-4 dollara.

Žaš gekk sem sagt brösuglega fyrir žį bręšur aš finna partner til aš króa silfurmarkašinn af. En žegar neyšin er stęrst er hjįlpin nęst. Įriš 1978 dśkkušu skyndilega upp nokkrir forrķkir Sįdar, sem vildu taka žįtt ķ spilinu og hjįlpa Hunt-bręšrunum aš koma įętlunum sķnum ķ framkvęmd.

time-cover-john-connally_1979.jpgŽaš mun hafa veriš ęvintżramašurinn John Connally - fyrrum rķkisstjóri ķ Texas og sį sem sat ķ bķlnum meš JFK žegar hann var myrtur ķ Dallas - sem kom Sįdunum og Hunt-bręšrunum saman į fund. Connally var mikill töffari og var į žessum tķma kominn ķ Repśblķkanaflokkinn og į kaf ķ olķuišnašinn. Sjįlfsagt hefur hann fengiš sinn snśš fyrir samkomulag Arabanna viš Bunker og Herbert Hunt. En skömmu sķšar sóaši hann žvķ fé ķ barįttu um forsetaśtnefningu Repśblķkana, žar sem hann tapaši illa fyrir Reagan. Hverfur Connally žar meš śr sögu žessari.

Plan Sįdanna og Hunt-bręšra gekk eftir. Žeir tvöföldušu nś silfurkaup sķn frį žvķ 1974 og veršiš hękkaši hratt. Um mitt įr 1979 var silfurśnsan komin ķ 8 dollara og ķ september stóš śnsan ķ 11 dollurum. Nś fóru margir aš verša órólegir og lķka spenntir; ekki sķst žeir sem töldu aš senn myndi verša silfurskortur ķ heiminum. Fyrir vikiš var fjöldi manna og fyrirtękja sem byrjušu aš hamstra silfur. Veršiš tók aušvitaš geggjašan kipp enn į nż og hękkaši į fįeinum vikum upp ķ 16 dollara śnsan og svo ķ 32 dollara! Munum aš žetta voru višsjįrveršir tķmar; ofsatrśar-klerkarnir voru nżbśnir aš ręna völdum ķ Ķran, veršbólga var mikil ķ Bandarķkjunum og óvissan skapaši ę meiri eftirspurn eftir hrįvörum. Skyndilega voru komnar kjörašstęšur fyrir hękkun į silfri og żmsum öšrum hrįvörum.

hunt_herbert-lamar-bunker-federal-court.jpg

Hunt-bręšurnir héldu silfurkaupunum įfram į fullri ferš og nś var žrišji bróširinn - Lamar Hunt - lķka kominn ķ hópinn. Lamar var reyndar žekktari sem ķžróttafrömušur og var m.a. stofnandi amerķsku rušningsfótboltadeildarinnar (AFL sem var undanfari NFL). Og silfur rauk nś upp ķ verši sem aldrei fyrr. Snemma įrs 1980 virtist allt oršiš vitlaust į silfurmörkušunum og veršiš į śnsunni fór yfir 50 dollara! Allir virtust vilja vera meš ķ peningamaskķnu Hunt-bręšranna og kaupa silfur.

Nś fóru allskonar sögur į kreik. Skyndilega varš altalaš aš Hunt-bręšur vęru um žaš bil aš kaupa sjįlft Texaco, sem žį var eitt af stęrstu olķufélögum heimsins. Sumir hrukku viš, žvķ žetta žżddi aš bręšurnir myndu lķklegast ętla aš selja megniš af silfrinu. Žetta varš til aš stöšva veršhękkanir į silfri - ķ bili.

hunt-brothers_bunker-herbert.jpgSilfursamningar Hunt-bręšranna höfšu hęst fariš langt yfir 5 milljarša USD aš veršmęti. Nś žegar smį slaki kom į veršiš, lį veršmętiš ķ ca. 4,5 milljöršum dollara. Tališ er aš žį hafi žeir bręšur samtals veriš bśnir aš borga innan um 1 milljarš dollara fyrir alla žessa samninga. Ž.a. į žessum tķma - jafnvel žegar silfurveršiš var talsvert frį žvķ sem žaš fór hęst - voru žeir meš 3-4 milljarša USD ķ hagnaš. Žaš žykir talsveršur peningur ķ dag og žótti hreinlega stjarnfręšilega hį fjįrhęš fyrir 30 įrum. Hunt-bręšurnir voru tvķmęlalaust ķ fįmennum hópi allra rķkustu manna veraldar.

Žaš makalausa er aš flestir viršast sammįla um žaš, aš EF žeir bręšur hefšu į žessum tķma byrjaš aš selja silfurbirgširnar hefši žeim tekist aš fara śt meš grķšarlegan hagnaš - jafnvel milljarša dollara. Žetta eru meiri peningar en gamli HL Hunt hafši önglaš saman į allri sinni löngu olķuęfi. En Bunker og Herbert Hunt voru ekki į žeim buxunum aš selja.

Hvaš žeim bręšrum gekk til er og veršur rįšgįta. Sumir segja aš strįkurinn Nelson Bunker hafi einfaldlega löngu veriš bśinn aš missa trśna į peningasešla og viljaš eiga "raunveruleg veršmęti" - eins og gull eša silfur. Hann var lķka sannfęršur um aš Bandarķkin vęru į rangri braut og senn fęri žar allt fjandans til.

hunt_nelson-bunker.jpg

Ašrir segja aš žeir hafi ętlaš aš eignast svo mikiš af kaupsamningum um silfur, aš žegar kęmi aš afhendingu yrši ekki nokkur séns fyrir seljendurna aš śtvega silfriš - nema kaupa žaš af žeim bręšrum į žvķ verši sem žeir sjįlfir įkvęšu. Žaš aš króa markašinn žannig af meš kaupum į bęši hrįvörunni og futures, hefur löngum veriš draumur svakalegustu spekślantanna. En ennžį hefur slķk ašferš ekki gengiš eftir meš neina hrįvöru... ekki enn.

Bunker hélt žvķ alla tķš fram aš ekki hafi hvarflaš aš honum aš reyna aš nį tangarhaldi į silfurmarkašnum eša misbeita stöšu sinni žar. Hann hafi bara einfaldlega viljaš eiga silfur žvķ žaš vęri góš fjįrfesting og alvöru veršmęti.

En hvaš sem žvķ lķšur, žį var žeim sem stjórnušu kauphallarvišskiptum westra nóg bošiš. Hrįvörukauphallirnar ķ Bandarķkjunum töldu Hunt-bręšurna vera aš misnota markašinn og til aš žrengja aš möguleikum manna til aš versla meš silfur var reglum žar breytt ķ snarhasti. Fyrir vikiš hęgšist į silfurvišskiptum, lķkt og hjį bķl sem keyrir śtķ straumvatn, og veršiš tók aš sķga.

paul_volcker.gif

Žar aš auki var demókratinn Paul Volcker oršinn Sešlabankastjóri ķ Bandarķkjunum og hann var haršįkvešinn ķ žvķ aš vinna į veršbólgunni heima fyrir, sem var komin vel yfir 13%! Bankinn snarhękkaši vexti og dró śr heimildum fólks og fyrirtękja til hrįvöruvišskipta. Žetta leiddi til žess aš peningar streymdu ķ skuldabréf og veršfall varš į hrįvörum.

Verš į silfri tók nś aš falla hratt og śnsan var brįtt komin undir 40 dollara. Vikurnar ķ febrśar og mars 1980 einkenndust af mikilli dramatķk. Eftir mišjan mars fréttist af Bunker ķ Parķs žar sem hann var sagšur sitja į fundum meš evrópskum bankamönnum. Og aš svitinn rynni nišur svķrann ķ strķšum straumi. Žetta leit ekki vel śt; verš į silfri hélt įfram aš falla og śnsan fór nišur ķ 20 dollara.

silver_prices_1975-2010.png

Ķ reynd var spiliš bśiš. Frį og meš 26. mars 1980 hęttu žeir Hunt-bręšur aš kaupa silfur, enda var žeim nś oršiš ljóst aš žeir gętu ekki stašiš viš gerša samninga. Lukkan var aš snśast ķ höndum žeirra meš ógnarhraša. Og nś sprakk blašran ķ tętlur. Daginn eftir - 27. mars 1980 - var upphafsveršiš į silfurśnsunni ķ rétt rśmum 15 dollurum. Og féll į ógnarhraša. Ķ lok dagsins hafši veršiš lękkaš um žrišjung og var komiš undir 11 dollara śnsan. Žessi ęgilegi fimmtudagur hefur sķšan kallast Silver Thursday ķ sögubókunum.

Viš getum ķmyndaš okkur hvernig žeir Bunker og Hunt lįgu žvalir undir sęngum sķnum ašfararnótt 28. mars į žvķ Herrans įri 1980. Fyrir örfįum dögum höfšu žeir bręšur veriš mešal rķkustu manna veraldarinnar. En nś var eiginfjįrstaša žeirra allt ķ einu komin ķ bullandi mķnus. Skuldir žeirra umfram eignir nįmu vel yfir milljarši USD sem var heimsmet. Lķklega hafši aldrei įšur ķ sögu fjįrmįlavišskipta heimsins nokkur einkaašili veriš ķ įmóta stöšu. Žótti mörgum erfitt aš skilja hvernig annaš eins gat gerst.

hunt_herbert_lamar_ruth_nelson-bunker.jpg

Žaš er til marks um grķšarlegt umfang žessa gjaldžrots aš žaš olli verulegu (en žó ašeins tķmabundnu) veršfalli į hlutabréfamörkušum og sjįlfur Sešlabanki Bandarķkjanna žurfti aš koma aš uppgjörinu til aš forša bönkum frį žvķ aš sogast meš ofan ķ silfurhringišu bręšranna. Fręg er sagan af Volcker Sešlabankastjóra į nęturfundi ašfaranótt 28. mars į jakkanum yfir nįttbuxurnar. Žetta var nįnast neyšarįstand og mį kannski aš einhverju leyti lķkja viš žaš sem geršist žegar Lehman Brothers rśllušu haustiš 2008.

Įkvešiš var aš bjarga žeim bręšrum ekki - ekkert frekar en Lehman Brothers. Og Hunt-fjölskyldan mįtti leggja fram hįar tryggingar til aš liška fyrir lausn. Margrét Hunt, sem var ašalerfingi Hunt Petroleum og stóra systir žeirra bręšra (elst af samtals 6 alsystkinum og 15 börnum gamla HL Hunt) spurši žį forviša hvaš žeir hefšu eiginlega veriš aš pęla! Sagt er aš Bunker hafi svaraš heldur kindarlegur į svip, aš hann hefši bara ętlaš aš gręša smį pening. Žannig fór nś žaš.

hunt-brothers-testifying_1034692.jpg

Sjįlfur hefur Bunker Hunt alltaf haldiš žvķ fram aš silfurblöšruna 1979-80 hafi einungis aš litlu leyti mįtt rekja til žeirra bręšra. Žśsundir og tugžśsundir spįkaupmanna hafi séš hvernig žeir bręšurnir gręddu į silfurkaupum sķnum og skyndilega vildu allir vera meš. Markašurinn hafi snögglega yfirfyllst af grįšugum spekślöntum og žegar blašran blés upp og sprakk hafi veriš aušvelt aš benda į žį bręšur sem sökudólga. Stašreyndin hafi aftur į móti veriš sś aš žeir hafi oršiš fórnarlömb gręšgi annarra og žess aš bandarķsku hrįvörukauphallirnar og Sešlabankinn breyttu leikreglunum žegar spiliš stóš sem hęst.

Nęstu įrin fóru ķ aš gera upp žetta risagjaldžrot bręšranna. Olķulindir ķ Jemen og bśgaršar ķ Įstralķu; allt fór žetta ķ skuldahķtina. En eins og gerist meš flest snyrtileg ęvintżri aušmanna, fór žetta aušvitaš allt vel aš lokum. Dįlaglegir samningar viš banka, sem įttu himinhįar kröfur į bręšurna, og fjįrmunir sem til žeirra įttu eftir aš falla ķ framtķšinni śr sjóšum sem pabbi žeirra hafši stofnaš fyrir börn sķn, įttu eftir aš losa bęši Bunker og Herbert śr gjaldžrotasnörunni.

bunker-hunt-old.jpg

Bunker hlaut aš vķsu dóm fyrir aš beita ólögmętum višskiptaklękjum og markašsmisnotkun. En hann reis upp į nż sem vellaušugur mašur og einbeitti sér aš ręktun vešhlaupagęšinga westur ķ Texas. Bunker į lķka olķufélagiš Titan Resources, sem er meš starfsemi ķ Ežķópķu og vķšar ķ Afrķku. Žaš er sem sagt hvergi nęrri svo aš Hunt-bręšurinir séu hęttir ķ olķunni, žó svo séu komnir į nķręšisaldur. Enda er olķan kröftugri en flest annaš ķ heimi hér.

Og žó svo gamli mašurinn komi ekki lengur nįlęgt silfri er hann ennžį sannfęršur um aš žar séu peningarnir hvaš best geymdir. S.l. sumar žegar śnsan var ķ um 16-18 USD var haft eftir honum aš žaš vęri gott verš til aš kaupa. Og viti menni. Į föstudaginn sķšasta var silfurśnsan... komin yfir 24 dollara. Öldungarnir vita hvaš žeir syngja. Eša er kannski bara aš myndast nż silfurbóla?

 


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Sigurjón Jónsson

Žaš getur veriš aš žaš sé aš myndast einhver silfur bóla, en ég held aš ķ raun séu allar hrįvörur aš hękka. Žetta gerist meš aukinni sešlaprentun ķ USA. Kśrekarnir skulda oršiš svo mikiš og žeim hefur ekki tekist aš skjóta sig śt śr vandanum svo eina rįšiš hjį žeim er aš prenta nógu andskoti mikiš af gręnum pappķr, sem reyndar er oršinn grįgręnn, til aš leysa skulda vandann. Fyrst hękka hrįvörur, svo hękka launin hjį žeim og skuldirnar helmingast į nokkrum įrum.

Žaš er bara tvennt ķ stöšunni , aš dollarinn falli eins og steinn og allar ašrar myntir meš honum, eša aš heimurinn sitji ķ endalausu skuldafangelsi. Sparnašur og lķfeyrissjóšir munu žurkast śt aš mestu en žaš kemur śt į eitt, sparnašurinn mun tapast hvort sem er, annaš hvort meš gengisfellingum eša vaxtatapi.

Žaš mį lķka horfa į žetta śt frį vinnuframlagi, skuldirnar sem bśiš er aš stofna til ķ heiminum verša aš borgast meš vinnu og veršmętasköpun, nś er bśiš aš stofna til svo mikilla skulda aš žaš er ekki möguleiki aš vinna fyrir žeim, žį er bara eitt ķ stöšunni, ž.e. aš fella nišur stóran hluta af skuldunum.

Žetta mun gerast, žaš er bara spurning um hvaša ašferš veršur notuš.

Žaš er hęgt aš lįta "markašinn" (lesist fjįrmįlabraskara) gera žetta meš tilheyrandi flutningi fjįrmagns frį hinum snaušu til hinna rķku, eša aš gera žetta skipulega af įbyrgum stjórnvöldum. Ef žau finnast einhverstašar.

Sigurjón Jónsson, 19.10.2010 kl. 10:38

2 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Veršbólgan gęti veriš aš vakna.

------------

Inflation fears mount as cotton prices hit new high

By Sean O'Grady, Economics Editor

Saturday, 16 October 2010

http://www.independent.co.uk/news/business/news/inflation-fears-mount-as-cotton-prices-hit-new-high-2108250.html

------------

Investors price in US inflation fears

By Michael Mackenzie in New York

Published: October 7 2010 22:00 | Last updated: October 7 2010 22:55

http://www.ft.com/cms/s/0/df1ab5ea-d252-11df-8fbe-00144feabdc0.html

------------

Ketill Sigurjónsson, 19.10.2010 kl. 12:26

3 identicon

žetta er ekkert nżtt, bolsżnismenn hafa spįš veršbólgu ķ USA sķšan Volcker drap hana į įttunda įratugnum.  Žaš er bara svo skrķtiš aš aukiš peningamagn ķ umferš ķ USA hefur ekki bśiš til veršbólgu ķ neysluvörum almennings, heldur miklu fremur eignabólur į Wall Street sem svo springa reglulega.

En kannski er komiš aš žvķ aš dómsdagsspįrnar rętist loksins og veršbólga fari af staš žar vestra.  Žeir sem tapa mest į žvķ eru Japanir og Kķnverjar sem fjįrmagnaš hafa allan hallan hjį USA sķšustu 20 įrin.

Björn (IP-tala skrįš) 19.10.2010 kl. 14:35

4 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Jim Rogers er ólatur viš aš fullyrša aš žaš sé dśndrandi veršbólga bśin aš vera westra, en aš stjórnvöld hagręši tölum og ašferšum til aš fela hana. En aš sérhver neytandi viti betur.

Interview: Jim Rogers on Currencies and Inflation:

http://seekingalpha.com/instablog/496474-ron-hera/74902-interview-jim-rogers-on-currencies-and-inflation

Ketill Sigurjónsson, 19.10.2010 kl. 16:22

5 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Višskiptastrķš byggt į aušlindum aš byrja?

NYT var aš segja frį žvķ aš Kķna sé aš setja bann į śtflutning į Rare Earth Elements til Bandarķkjanna!

China Is Said to Halt Exports to U.S. of Some Key Minerals

By KEITH BRADSHER

Published: October 19, 2010

http://www.nytimes.com/2010/10/20/business/global/20rare.html?_r=2&hp

Ķ žessu sambandi mį minna į fęrsluna

Frį opķumökrum til gręnlenskra fjalla:

http://askja.blog.is/blog/askja/entry/1068731/

Ketill Sigurjónsson, 19.10.2010 kl. 21:46

6 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Skemmtilegt. Orkubloggiš talar um fikt og bólu į silfurmarkašnum. Viku sķšar birtir WSJ frétt sem bendir einmitt til žessa:

http://online.wsj.com/article/SB10001424052702303341904575576203310056046.html

http://www.reuters.com/article/idUSWALQLE6QE20101026

Ketill Sigurjónsson, 26.10.2010 kl. 16:58

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband