Žyrnirós vakin upp ķ Texas

Žaš rķkir nżtt gullęši ķ gamla olķurķkinu Texas. Ęši sem kennt er viš Barnett Shale.

George P. Mitchell_3Žarna ķ villta vestrinu er löngu bśiš aš dęla megninu af svarta gullinu upp śr ašgengilegu olķulindunum sem svo aušveldlega mįtti finna ķ stórum saltsteinshvelfingum undir yfirborši jaršar. En sumir vildu ekki afskrifa Texas. Til var mašur sem var sannfęršur um aš žarna ķ fylki sjįlfs JR Ewing hlyti aš mega finna meiri olķu og gas. Ef mašur bara sżndi nógu mikla žolinmęši og śtsjónarsemi. Žessi mašur er George P. Mitchell.

Ķ dag er olķubaróninn og fasteignakóngurinn George P. Mitchell kominn į tķręšisaldur (f. 1919 ķ Galveston ķ Texas, af grķsku bergi brotinn). En žrjóska hans hefur boriš rķkulegan įvöxt. Į sķšustu tķu įrum hafa villtustu draumar Mitchell um nżja olķu- og gasuppsprettu ķ Texas ręst svo um munar.

spindletop_texasForsaga žessa nżja ęvintżris er ķ stuttu mįli eftirfarandi: Ķ gegnum tķšina hefur Texas veriš eitt mikilvęgasta olķuvinnslusvęši ķ Bandarķkjunum. Olķu- og gaslindirnar žar mį gróflega flokka ķ tvennt.

Annars vegar eru lindir žar sem olķa og gas hefur safnast saman ķ eins konar hvelfingum og tiltölulega aušvelt hefur veriš aš bora nišur og dęla gumsinu upp. Žessar olķu- og gaslindir eru lykillinn aš baki žvķ aš Texas varš snemma helsta vinnslusvęši Bandarķkjanna.

Hins vegar  mį finna žunn lög af olķu og žó einkum gasi ķ sjįlfum jaršlögunum žar sem gasiš hefur myndast ķ jöršinni. Žaš borgar sig sjaldnast aš bora nišur ķ žessi gasžunnildi, žvķ oftast nęst einungis örlķtiš magn žar upp. Svo žarf aš fęra borinn nokkur hundruš metra og bora aftur - og svo framvegis. Žetta er sem sagt mjög dżrt og žvķ hafa žessi olķu- og gasžunnildi į milli grjótharšra sandsteinslaga aš mestu legiš ķ friši. Žrįtt fyrir ósešjandi hungur Bandarķkjamanna eftir bęši olķu og gasi.

Žegar stóru og aušunnu olķulindirnar ķ Texas tęmdust smįm saman töldu flestir stefna ķ aš saga Texas sem olķufylkis vęri senn į enda. Menn voru jafnvel farnir aš sjį fyrir sér aš rafmagnsframleišsla meš vindorkuverum yirši nęsti stórišnašur žessa risastóra og fornfręga fylkis.

Barnett_Shale_Geology_east-westGeorge Mitchell var į öšru mįli. Athygli hans beindist aš sérstökum jaršlögum sem kölluš voru Barnett-lögin. Įstęšan fyrir nafngiftinni er aš ķ upphafi 20. aldar veittu jaršfręšingar athygli óvenju dökku jaršvegslagi viš įrbakka einn ķ Texas. Įin sś er kennd viš landnema į svęšinu - John W. Barnett - og žetta jaršvegslag reyndist vera óhemjurķkt af lķfręnum leifum.

Ķ ljós kom aš hugsanlega mętti finna olķu og gas ķ Barnett. Vķšast hvar er nokkuš djśpt nišur į gumsiš, žó svo žarna mętti sem sagt sjį žaš ķ bakkanum. Žaš hefur lengi veriš tęknilega unnt aš bora nišur ķ slķk jaršlög og nį bęši olķu og gasi upp. Vandamįliš er aš slķk vinnsla borgar sig ekki nema žar sem olķa eša gas hefur nįš aš safnast saman ķ miklu magni - og aš auki er Barnett umlukiš grjóthöršum sandsteini sem valdiš hefur mönnum vandkvęšum. Hefšbundnar vinnsluašferšir borgušu sig hreinlega ekki og žess vegna skeyttu menn lengst af ekki um žunnildin ķ Barnett.

Fyrir vikiš svįfu gas- og olķulindirnar ķ Barnett įfram vęrum svefni. Ķ heil hundraš įr rétt eins og Žyrnirós. En žį birtist prinsinn į hvķta hestinum - prinsinn sem var nógu žolinmóšur til aš finna hagkvęma leiš til aš höggva nišur žétt žyrnigeršiš umhverfis kastalann sem geymdi  gasiš ķ völundarhśsi sķnu.

Prinsinn sį var reyndar mašur kominn vel yfir mišjan aldur, en jafn mikill olķu-sjarmör fyrir žvķ. Žaš var um 1980 aš Geroge Mitchell, žį um sextugt, byrjaši aš skoša möguleika į aš žróa lįrétta bortękni  til aš nįlgast Barnett-žunnildin. Og viti menn; meš öflugu tuttugu manna teymi tókst honum aš nį tökum į bortękni, sem byggšist į nżrri hugsun. Eftir nęrri tveggja įratuga žróunarvinnu varš nś skyndilega unnt aš nį upp feykimiklu af bęši gasi og olķu į svęšum sem fram til žessa höfšu veriš įlitin vonlaus.

Shale_technology_horizontalLykillinn ķ lausn George Mitchell og starfsmanna Mitchell Energy  fólst ķ žvķ aš nota hįžrżstivatn  til aš brjóta sér leiš gegnum saltsteinslögin og sötra upp gasiš. Eftir į viršist žetta ósköp einfalt. Ķ stašinn fyrir aš nota hefšbundna bortękni ruddi Mitchell sér leiš lįrétt gegnum sandsteininn meš sandblöndušu hįžrżstivatni. Žar meš varš leišin greiš til aš reka rörin lįrétt inn aš žunnum gashólfunum og dęla gasinu og olķunni upp upp.

Nęstu įrin, ž.e. upp śr aldamótunum, fķnpśssaši Mitchell svo tęknina og fór aš stórgręša. Björninn var unninn og nżtt gullęši hófst ķ Texas. Olķufyrirtękin tóku streyma aftur til gamla, góša olķufylkisins og bullsveittir śtsendarar žeirra ęša nś žar um héruš og kaupa upp vinnsluréttindi villt og gališ. Og landeigendur brosa.

barnett_shale_mapŽó svo hér aš ofan sé mikiš talaš um olķu er žaš žó fyrst og fremst gas sem er žarna aš hafa. Sérstaklega eru žessi gullvęgu gasžunnildi ķ grķšarlegu magni beint undir borgunum Dallas og Fort Worth. Og į nokkurra žśsunda ferkm svęši žar ķ kring.

Žarna liggur gasiš sem sagt į milli afar žéttra sandsteinslaga sem eru ca. 320-360 milljón įra gömul og enginn hęgšarleikur aš komast žar ķ gegn. En meš nżju bortękninni er unnt aš lįta rörin fara eins og snįk lįrétt eftir gaslindunum. Žetta er ekki dżrari vinnsla en svo aš peningalyktin hefur į nż gosiš upp ķ Dallas og nįgrenni. Žaš er sem sagt kominn tķmi į Dallas Revisited žar sem hinn ungi, śtsmogni og haršsvķraši John Ross Ewing II hefur byggt upp nżtt veldi; Ewing Gas! Og keppir žar aušvitaš hvaš haršast viš hina gullfallegu fręnku sķna Pamelu Cliffie Barnes.

dallas_bobby_pamŽetta Barnett-stöff er sko ekkert smįręši. Žó svo lķklega hafi fęstir Ķslendingar oršiš varir viš umfjöllun um žetta ofbošslega magn af nżju Texasgasi ķ fjölmišlum, mį bera žetta saman viš mestu olķuęšin sem uršu ķ Bandarķkjunum fyrr į tķš. Įn grķns!

Žetta eru risaaušęfi og žess vegna sannkölluš efnahagsbylting yfirvofandi ķ Texas. Menn sjį fyrir sér aš Texasgasiš nżja muni skila landeigendum 35 milljöršum dollara og verša 100 milljarša dollara efnahagssprauta fyrir fylkiš. Bśiš er aš stašreyna nęrri 70 milljarša rśmmetra af gasi ķ Barnett og taldar góšar lķkur į aš žar megi finna tķu sinnum meira eša 500-800 milljarša teningsmetra. Žaš lķtur sem sagt śt fyrir aš beint undir Dallas og nįgrenni sé einfaldlega stęrsta gaslind ķ gjörvöllum Bandarķkjunum (aš frįtöldu landgrunninu aušvitaš).

Barnett_Shale_production_2006Žaš hefur valdiš borgaryfirvöldum ķ Dallas og Fort Worth nokkrum heilabrotum hvernig eigi aš standa aš gasvinnslunni. Žarna er ekki einfaldlega hęgt aš fara śt į tśn - eins og gildir um olķužunnildin ķ Dakota - og barrrasta byrja aš bora. Allt eins lķklegt aš viš munum fremur sjį gasvinnslutól beint undir hrašbrautarfléttunum kringum mišbęjarhįhżsin. Žetta er svona svipaš eins og ef hįhitasvęši uppgötvašist allt ķ einu beint undir Austurvelli og Arnarhvįli. Kannski išnašarrįšherra ętti aš kķkja undir stólinn sinn?

Į žeim tķma sem George Mitchell bisašist viš aš nį til gassins ķ Barnett-jaršlögunum höfšu stóru olķufélögin engan įhuga į aš standa ķ svona veseni. En žegar gasiš byrjaši aš streyma upp hjį Mitchell komu žau aušvitaš strax ęšandi - įsamt žśsundum annarra smęrri spįmanna. Mešal žeirra var Devon Energy sem sį hvaš var į seyši og keypti Mitchell Energy  af žeim gamla įriš 2002 į litla 3,5 milljarša dollara. George Mitchell taldi sig hafa sannaš mįl sitt, tók viš aurunum og slakaši loksins į kominn į nķręšisaldur. Reyndar alveg makalaust hvaš menn viršast eldast vel ķ olķubransanum.

Devon_Energy_2Į sķšustu įrum hafa lķklega tugžśsundir af nżjum borleyfum veriš gefin śt ķ sżslunum umhverfis Dallas og Fort Worth. Kapphlaupiš er ęšisgengiš. Greišslur frį gasvinnslufyrirtękjunum til landeigenda hafa rokiš upp śr öllu valdi ķ višleitni žeirra aš tryggja sér sem mest land. Vaxtarmunar-slefiš śr munnvikum ķslenskra bankadólga er hreinn barnaskapur mišaš viš flóšiš śr kjafti gasfyrirtękjanna žegar Barnett-gasžunnildin eru annars vegar.

Einungis örfįir brunnar hafa reynst žurrir; nżja bortęknin hefur hreinlega opnaš gasgįttir śt um allt. Og žar sem kemur upp gas, žar žarf aš byggja gasleišslur. Afleišingin af žessu öllu saman er aušvitaš enn eitt góšęriš ķ Texas. Į örfįum įrum hafa oršiš til einhver 70 žśsund störf ķ kringum žessar nżju gaslindir og samt er ęvintżriš bara rétt aš byrja. Eins og svo oft įšur į Texas framtķšina fyrir sér!

Barnett_Shale_derrick_workerAfleišingarnar eru vķšfešmar - og stundum óvęntar. Nś er möguleiki į aš gasleišslunni, sem įtti aš byggja frį noršurströndum Alaska og alla leiš sušur til Alberta ķ Kanada, verši slegiš į frest. Alaskabśum til sįrra armęšu - leišslan sś įtti jś aš verša mikil lyftistöng fyrir efnahaginn žar ķ dreifbżlistśttufylkinu į noršurhjara veraldarinnar.

Žegar allt ķ einu streymir ógrynni af nżju gasi upp ķ Texas sjį peningamenn lķtinn tilgang ķ žvķ aš kosta stórfé til aš flytja gas alla leiš noršan frį Alaska og til Alberta og žašan til Bandarķkjanna. Alaskaleišslan nżja į aš kosta 26 milljarša bandarķkjadala og t.d. hefur ljśflingurinn og einn besti vinur Orkubloggsins, gamli olķurefurinn T. Boone Pickens, sagt žaš tóma vitleysu aš fara śtķ slķka fjįrfestingu žegar nóg er af Texasgasinu. Pickens segir aš best sé aš setja Alaskaleišsluna į ķs ķ a.m.k. 10-15 įr, enda eins vķst aš unnt verši aš finna samskonar gaslindir eins og ķ Texas ķ fjölmörgum öšrum fylkjum Bandarķkjanna. Žaš vęri magnaš.

Jį - Pickens trśir į gasiš. Og gasiš ķ Texas viršist reyndar ętla aš verša einn helsti bjargvęttur Bandarķkjamanna į tķmum hękkandi orkuveršs. Kannski vęri besta efnahagsheilręšiš handa ķslenskum stjórnvöldum aš taka Pickens į oršinu og byrja aš kaupa upp gasvinnsluréttindi hingaš og žangaš um Louisiana, Arkansas og Pennsylvanķu.

barnett_US_ShalesÖll žessi fylki gętu haft aš geyma svipašar gaslindir žéttlokašar milli sandsteinslaganna, rétt eins og viš sjįum nśna kringum Dallas og Fort Worth. Žess vegna rķkir nś mikil bjartsżni žar vestra um aš auka megi gasvinnslu Bandarķkjanna verulega. Ekki veitir af.


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Jón Sigurgeirsson

įhugavert  m.a. vegna žess aš magn jaršeldsneytis er alltaf stórlega vanįętlaš- ég žakka.

Jón Sigurgeirsson , 13.9.2009 kl. 14:02

2 identicon

Skemmtilegt og fręšandi aš vanda.  Takk fyrir mig.

Žorgeir Freyr (IP-tala skrįš) 13.9.2009 kl. 15:10

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband