AC DC

Went down the highway
Broke the limit, we hit the town
Went through to Texas, yeah Texas

Eitt žaš skemmtilegasta sem Orkubloggarinn lék sér aš sem snįši, var aš fikta meš skrśfjįrni ķ rafmagnstękjum żmiss konar. Svo sem aš rķfa ķ sundur gömul śtvarpstęki og skoša innihaldiš gaumgęfilega.

AC_posterOg žaš var ekki bara spekśleraš ķ tękjunum eša rafmagnsklóm. Innstungurnar ķ gamla hśsinu austur į Klaustri voru lķka spennandi višfangsefni, en rafmagniš žar kom beint ofan af Systravatni. Žetta fikt olli aušvitaš stundum tilheyrandi "straumköstum" af og til. Žaš aš fį 230 volta straum var alltaf jafn undarleg og óžęgileg tilfinning. Žó svo afleišingarnar hafi aldrei oršiš alvarlegri en stutt dofakennd tilfinning ķ puttunum, skżra žessar rafstraums-tilraunir bloggarans kannski żmislegt ķ sķšari tķma hegšun hans?

Nema žį aš persónuleiki Orkubloggarans hafi meira mótast af žvķ, aš sofa alla sķna barnęsku ķ litla herberginu beint ofan viš mišstöšvarkompuna. Žar sofnaši bloggarinn jafnan undir notalegu muldrinu ķ olķukynntri mišstöšinni. Hér skal žó tekiš fram aš sį sem sķšastur gekk til nįša ķ fjölskyldunni, hafši žaš verkefni aš slökkva į mišstöšinni. Enda sś gamla til alls vķs ef hśn fengi aš malla yfir nóttina. Slķkar mišstöšvar įttu žaš nefnilega til aš springa ķ loft upp og gįtu žį tekiš hįlft hśsiš meš sér.

shell_logoOlķan sem kynnti mišstöšina kom śr olķugeyminum sem grafinn var handan viš vegginn, rétt um metra frį rśmi Orkubloggarans. Einu sinni ķ mįnuši eša svo renndi Finnur śr Vķk į Shell-tankbķlnum upp heimreišina, tengdi leišsluna viš olķugeyminn og fyllti į. Those where the days. Kannski ekki skrżtiš žó bloggarann langi aš bjóša ķ Skeljung.

Ósléttur veggurinn milli olķugeymisins og nęturfleti bloggarans var lengst af prżddur stóru plakati meš mynd af spęnsku nautaati. Frį fyrstu sólarlandaferš bloggarans til Torremolinos og Malaga meš Gušna ķ Sunnu. Sķšar voru žar myndir af ungum Bubba Morthens, Utangaršsmönnum og fleiri slķkum snillingum unglingsįranna. Ž.į m. voru aušvitaš stuttbuxnastrįkurinn fķngerši Angus Young og félagar hans ķ AC DC!

Sem kunnugt er stendur AC DC fyrir Alternating Current og Direct Current. Eša rišstraum og jafnstraum upp į įstkęra ylhżra. Žaš er svolķtiš athyglisvert aš "fešur rafmagnsins", žeir Thomas Edison og Nikola Tesla, hįšu žaš sem stundum hefur veriš nefnt Straumstrķšiš. Edison er sagšur hafa hallast aš žvķ aš jafnstraumur (DC) vęri skynsamlegasta leišin til raforkuflutninga, mešan Tesla ašhylltist aftur į móti rišstraum (AC).

Žaš varš fljótt ljóst aš straumtap varš meira žegar notast var viš jafnstraum heldur en rišstraum. En Edison taldi heppilegast aš framleiša raforkuna nįlęgt notendum og žį myndi rafmagnstap ekki verša vandręši. Hann hafši sjįlfur variš miklu fé ķ aš žróa jafnstraums-flutningskerfi og kann žaš aš hafa veriš ein įstęša žess aš hann baršist svo hatrammlega gegn rišstraumnum. Fręg er sagan af žvķ žegar Edison kom aš smķši fyrsta rafmagnsstólsins, til žess m.a. aš sżna fram į hversu rišstraumur vęri hęttulegur. Žaš verk var unniš fyrir New York rķki til aš framkvęma daušarefsingu meš mannśšlegri hętti en hengingu. Og svo sannarlega reyndist žetta rišstraumstęki banvęnt. Žśsund volta rišstraumurinn nįši reyndar ekki aš deyša fangann, hinn žrķtuga William Kemmler, en svo hękkušu menn ķ 2.000 volt og steiktu Kemmler.

Tesla_Nikola_3Žetta varš samt ekki til žess aš almenningur eša stjórnvöld tękju aš óttast rišstraum, eins og sumir segja aš Edison hafi gert sér vonir um. Žó svo viš öll žekkjum til Edison's en Tesla sé flestum (aš ósekju) gleymdur, fór svo aš rišstraumurinn hans Tesla varš ofanį.

Įstęšan var sś aš rišstraumurinn gaf möguleika į žvķ aš flytja rafmagniš lengri leišir ķ formi hįspennu. Meš spennubreytum var einfalt aš lękka spennuna fyrir neytendatękin og žetta var einfaldlega hagkvęmasta leišin til aš flytja rafmagn.

Rišstraumur žótti sem sagt miklu skynsamlegri kostur. Og sį sannleikur breiddist śt meš rafvęšingu veraldarinnar. Löngu sķšar tókst Svķunum hjį Allmänna Svenska Elektriska Aktiebolaget (ASEA) aš žróa nżja jafnstraumstękni, sem gerir jafnstraum aš afar hagkvęmri flutningsašferš žegar flytja žarf mikiš rafmagn langar leišir.

Sś tękni varš žó ekki til fyrr en eftir seinna strķš og enn um sinn var rišstraumstęknin yfirgnęfandi ķ öllum rafmagnsflutningum. Og er enn. En undanfarin įr hafa oršiš miklar framfarir ķ jafnstraumstękninni. Svo viršist sem žessi tękni sé aš skapa nżja og spennandi möguleika ķ rafmagnsflutningum. Kannski mį segja aš kenning Edison hafi einkennst af framsżni og aš hugmynd hans sé sigurvegarinn žegar upp er stašiš.

Nżju jafnstraumstengingarnar žykja henta sérstaklega vel žegar rafstrengir eru lagšir langar leišir eftir hafsbotni. Žarna er m.ö.o. komin fram tękni, sem kann aš vera įhugaverš fyrir okkur Ķslendinga ķ žvķ skyni aš selja rafmagn frį Ķslandi til annarra landa. Kannski vęri besta og skynsamasta leišin til aš leysa žetta leišinda Icesave-mįl, aš semja viš Breta um slķka rafmagnssölu. Orkubloggarinn er į žvķ aš Alžingi eigi aš hętta žessu Icesave-rugli žegar ķ staš og žess ķ staš setjast nišur meš Bretum, Hollendingum og Žjóšverjum og semja um aš leysa mįliš af skynsemi. Allar žessar žjóšir eru hungrašar ķ endurnżjanlega raforku og žetta myndi um leiš geta oršiš besta sóknin gegn atvinnuleysi og kreppu. Slķkt risaverkefni myndi žar aš auki lķklega hafa hér mikil og jįkvęš rušningsįhrif og stórefla bęši ķslenskan tękniišnaš og hugbśnašarfyrirtęki.

Jį - rafmagnsflutningar eru svo sannarlega spennandi višfangsefni. En žetta er kannski alltof mikiš alvörumįl til aš velta vöngum yfir į svona funheitum föstudegi. Nęr aš koma sér ķ stuš meš einu góšu myndbandi: Thunder Struck!

 

 

 


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 identicon

Skemmtilegar pęlingar meš reddingar į Icesave  meš jafnstraumsfluttlningum, en tónlistin ķ lokin var greinilega 3. fasa rišstraums tónlist.

Rafn Haraldur Siguršsson (IP-tala skrįš) 28.11.2009 kl. 13:45

2 Smįmynd: Haukur Baukur

Skemmtileg grein.  Finnur ķ Vķk klikkar ekki :)

Ég er samt ekki alveg į žvķ aš Edison hafi vinninginn į framsżni, žvķ Tesla var ótrślegur mašur og aš mķnu mati langt langt į undan sinni samtķš, jafnvel ķ einhverjum tilfellum okkar lķka.

Haukur Baukur, 4.12.2009 kl. 12:05

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband