Carter, Chris og Hirsch

cartoon_oil-economy.jpgBölmóšarnir segja okkur aš alvarleg olķukreppa sé handan viš horniš. Alveg aš bresta į. Jafnvel innan 5 įra, kannski innan 10 įra og örugglega innan 20 įra.

Okkur er sagt aš sį tķmapunktur sé aš renna upp aš olķuframleišsla muni ekki lengur geta annaš eftirspurninni. Allar stęrstu olķulindirnar séu aš komast į hnignunarstigiš og ekki hafi tekist aš finna nógu margar smęrri lindir til aš fylla upp ķ skaršiš. Žess vegna sé ójafnvęgi óumflżjanlegt. Og žį muni olķuveršiš rjśka upp - meš skelfilegum afleišingum fyrir efnahagslķfiš allt og kaupmįttur almennings hrynja. Peak Oil ķ seinni dekkstu mynd.

Žaš er sossem ekkert nżtt aš menn įlķti olķuna vera į žrotum. Yfirvofandi endalokum olķuvinnslu hefur veriš spįš allt frį žvķ skömmu eftir aš olķuöldin byrjaši fyrir meira en hundraš įrum! Žessi grżla hefur rumskaš reglulega. Spįr um yfirvofandi Peak Oil hafa žó aldrei veriš jafn įberandi eins og nśna, enda žykir mörgum óvenjusterkar vķsbendingar um aš viš séum komin upp į frambošs-hįsléttuna og héšan af hljóti leišin aš liggja nišur viš.

carter-bw.jpgEn žó svo sjaldan hafi meira veriš talaš um Peak Oil en einmitt allra sķšustu įrin, mį samt segja aš hįpunktinum ķ slķkum dómsdagsspįm hafi veriš nįš strax į įttunda įratug lišinnar aldar! Žegar sjįlfur forseti Bandarķkjanna birtist ķtrekaš į sjóvarpsskjįum allra landsmanna žar ķ Westrinu og bošaši aš brįtt myndu skelfilegar afleišingar olķuskorts steypast yfir bandarķsku žjóšina.

Jamm - žaš var blessašur ljśflingurinn Jimmy Carter sem žar var į ferš. Ķ huga Orkubloggarans, sem einmitt byrjaši 13 įra gamall aš fylgjast meš orkumįlum ķ tengslum viš "litlu orkukreppuna" ķ lok 8. įratugarins og valdatöku Klerkanna ķ Ķran, standa tvęr ręšur hnetubóndans góša žarna upp śr. Žęr eru aš mati bloggarans ęvarandi įminning žess aš mašur į aš fara varlega ķ spįdóma og gęta hófs.

Fyrri af umręddum ręšum Carter's er frį 18. aprķl 1977. Žar sagši forsetinn m.a. eftirfarandi (leturbreyting er Orkubloggarans): "Tonight I want to have an unpleasant talk with you about a problem that is unprecedented in our history. With the exception of preventing war, this is the greatest challenge that our country will face during our lifetime. 
The energy crisis has not yet overwhelmed us, but it will if we do not act quickly. It's a problem that we will not be able to solve in the next few years, and it's likely to get progressively worse through the rest of this century" [žarna er vel aš merkja įtt viš 20.öldina].

"The oil and natural gas that we rely on for 75 percent of our energy are simply running out... Unless profound changes are made to lower oil consumption, we now believe that early in the 1980's the world will be demanding more oil than it can produce. Inflation will soar; production will go down; people will lose their jobs. Intense competition for oil will build up among nations and also among the different regions within our own country. This has already started."

carter-time-cover-1979.jpgSem sagt allt aš fara fjandans til vestur ķ Bandarķkjunum įriš 1977. Ekki nóg meš aš żjaš sé aš millirķkjaįtökum, heldur jafnvel lķka borgarastyrjöld innan Bandarķkjanna. Vegna olķuskorts.

Sérstaklega er athyglisvert aš žarna lżsti sjįlfur forseti Bandarķkjanna žeirri skošun sinni, aš olķuframleišsla heimsins myndi nį endanlegu hįmarki snemma į 9. įratugnum (early in the 1980's). Žessi orš voru sögš įriš 1977 og žaš įr framleiddi veröldin um 60 milljón olķutunnur į dag. Nśna nęstum žrjįtķu įrum eftir aš framleišslan įtti skv. Carter senn aš nį hįmarki, eru framleiddar um 85 milljón tunnur į dag (žar af um 72 milljón tunnur af hrįolķu, en afgangurinn er ašallega NGL). Framleišslan nśna er sem sagt samtals rśmlega 40% meiri en žegar Carter fullyrti aš toppurinn vęri aš bresta į.

Žetta var m.ö.o. bull hjį Bandarķkjaforseta. En viš megum samt ekki gleyma žvķ aš Carter meinti vel. Hann vildi stórauka nżtingu endurnżjanlegra orkugjafa og žessi dökka mynd hafši kannski bara žann tilgang aš afla tillögum hans um gręna orkubyltingu stušnings mešal žjóšar og žings. Sólarsellur voru settar į Hvķta hśsiš og fyrstu speglasólarorkuverin (CSP) byggš ķ Mojave-eyšimörkinni fyrir tilstilli almannafjįr. En žessi tękni gat ekki keppt viš lįgt olķuverš og allt hrundi žetta og svaf svo vęrum svefni ķ um žrjįtķu įr - allt žar til Washington komst aftur į žį skošun aš gręn orka vęri góš. Meš kjöri Barack Obama sem forseta.

carter-_crisis_of_confidence_speech.jpg

Ekki sķšur įhugaverš er önnur sjónavarpsręša Carter's, sem hann flutti tveimur įrum sķšar (15. jślķ 1979 - sś ręša er reyndar miklu fręgari en sś sem nefnd var hér aš ofan og oftast nefnd The Crisis of Confidence Speech). Žar sagši Carter m.a. eftirfarandi - og kreppti hnefann svolķtiš hallęrislega oršum sķnum til įhersluauka (leturbreyting er sem fyrr Orkubloggarans):

"The energy crisis is real. It is worldwide. It is a clear and present danger to our Nation... Beginning this moment, this Nation will never use more foreign oil than we did in 1977 - never. The generation-long growth in our dependence on foreign oil will be stopped dead in its tracks right now and then reversed as we move through the 1980's, for I am tonight setting the further goal of cutting our dependence on foreign oil by one-half by the end of the next decade - a saving of over 4 1/2 million barrels of imported oil per day. To ensure that we meet these targets, I will use my Presidential authority to set import quotas. I'm announcing tonight that for 1979 and 1980, I will forbid the entry into this country of one drop of foreign oil more than these goals allow" [sjį u.ž.b. 20. mķnśtu įvarpsins og įfram].

us_oil_imports_1910-2010.jpgŽaš fór reyndar svo aš nęstu įrin snarminnkaši olķuinnflutningur Bandarķkjanna. Žaš fór meira aš segja svo aš įriš 1985 fluttu Bandarķkin einungis inn rétt rśmlega 3 milljón tunnur af olķu pr. dag! En žaš geršist ekki vegna afskipta Carter-stjórnarinnar - sem hafši oršiš aš vķkja fyrir hernašarmaskķnu og Stjörnustrķšsįętlunum Reagan's. Samdrįtturinn varš vegna žess aš sķfellt meiri olķa barst frį nżju vinnslusvęšunum ķ Alaska og innflutningsžörfin minnkaši lķka vegna heldur slapprar stöšu ķ efnahagslķfinu.

En olķuveršiš hrapaši lķka. OPEC missti öll tök į aš stżra olķuframboši og eftir 1980 lękkaši olķuverš jafnt og žétt. Loks kom aš žvķ aš olķueftirspurn ķ Bandarķkjunum vaknaši į nż og loksins įriš 1993 fluttu Bandarķkin inn jafnmikiš af olķu eins og veriš hafši 1979, sem var um 6,5 milljón tunnur pr. dag (og žess vegna algjörlega óskiljanlegt hvaš Carter var aš žvašra um aš 50% samdrįttur ķ olķuinnflutningi myndi jafngilda 4,5 milljón tunnum, en žaš er önnur saga).

oildrowning_1029672.jpgEn žrįtt fyrir aš eftirspurnin ykist į nż hélt sjįlft olķuveršiš įfram aš lękka. Į umręddu įri 1993, žegar olķuinnflutningur Bandarķkjanna hafši loks aftur nįš žvķ sama sem hann var 1979, var olķuverš einungis žrišjungur af raunvirši žess sem žaš hafši veriš 1979, žegar Carter spįši öllu fjandans til.

Og olķan hélt įfram aš lękka ķ verši; undir aldamótin 2000 var sulliš nįnast oršiš ókeypis! Enda voru sumir farnir aš halda aš jöršin hreinlega sykki ķ allt olķusulliš sem streymdi į markašinn.

Fręgt varš žegar tķmaritiš Economist talaši um žaš įriš 1999 aš heimurinn vęri aš drukkna ķ olķu. Loksins um aldamótin kom aš žvķ aš olķuverš fór aš skrķša upp į viš į nż - eftir nįnast tuttugu įra samfellt lękkunartķmabil! Žaš var svo į įrunum 2004-05 sem veršstķflan brast, enda fór žį saman mikill efnahagsuppgangur ķ Bandarķkjunum OG geggjunin ķ Kķna. Auk žess sem spįkaupmennskan varš yfirgengileg.

Um dökka spį Carter's įriš 1979 er sem sagt meš góšu móti hęgt aš segja aš hśn kolféll. Nema hśn sé loksins aš rętast nśna meira en 30 įrum sķšar! En žaš telst varla mjög nįkvęm spį.

us_oil_production_and_imports_1920-2005.pngKannski mį samt segja aš žaš hefši veriš gott fyrir Bandarķkin aš byrja strax 1979 aš vinna aš žvķ aš verša orkusjįlfstęšara land. En hvaš sem žvķ lķšur - spįdómarnir um aš olķuframleišsla vęri komin į krķtķskan punkt įriš 1979 og aš olķuverš myndi rjśka upp voru einfaldlega alrangir. Og ķ huga Orkubloggarans klingja nś bjöllur um aš dökku spįrnar nśna séu svolķtiš af sama toga - eins og var hjį Carter fyrir meira en 30 įrum. Aš óttast sķfellt hiš versta og vanmeta jafnvęgisleitnina ķ efnahagslķfinu. Mun kannski heimurinn sjį žaš įriš 2040 aš svartsżnisrausiš ķ sumum įriš 2010 hafi hreinlega veriš hlęgilegt?

Ķ dag flytja Bandarķkin inn um 9 milljón tunnur af olķu į dag (var um 10 milljón tunnur ķ góšęrinu 2007). Į žeim tķma sem lišinn er frį volęšisręšu Carter's įriš 1979 hefur olķuverš vissulega hękkaš umtalsvert og Bandarķkin žurft aš flytja sķfellt meira inn af olķu. Samt hefur aldrei boriš į olķuskorti eša ónógu framboši. Markašslögmįlin hafa alltaf aš mestu virkaš og olķuframboš og eftirspurn veriš ķ žokkaleg jafnvęgi.

Eins og dyggir lesendur Orkubloggsins vita, er Orkubloggarinn ekki ķ trśarhópi Peak-Oil-Bölmóšanna. Bloggarinn er į žvķ aš sįralķtil hętta sé į alvarlegri olķukreppu (frambošsskorti) nęstu įratugina. Fyrir žvķ eru żmis rök; žaš hęgir į olķueftirspurn bęši ķ Bandarķkjunum og Evrópu vegna sparneytnari bķla og breytts neyslumynsturs, stórar olķulindir eru aš finnast į svęšum sem lengst af hafa ekki veriš įlitleg vegna of lįgs olķuveršs, miklir möguleikar eru į olķuvinnslu śr kolum og gasi o.s.frv.

EF hefšbundin olķuframleišsla nęr ekki aš standa undir eftirspurninni munu myndast mjög sterkir fjįrhagslegir hvatar til aš vinna olķu śr olķusandinum (oil sand) ķ Venesśela, olķugrżtinu (oil shale) ķ Bandarķkjunum og aš vinna olķu śr ępandi kolaaušlindum heimsins. Slķk vinnsla mun leiša til žess aš lengi enn veršur unnt aš fullnęgja olķueftirspurn. Žó svo vissulega verši umhverfisįhrifin ferleg - en žaš er bara annaš mįl.

shale-gas-basins-usa.jpg

Žar aš auki hefur gasframboš vaxiš hratt undanfarin įr og fyrir vikiš hefur gas lękkaš ķ verši. Žaš mun lķklega leiša til žess aš viš sjįum žróun ķ žį įtt aš gas leysi hluta olķunnar af hólmi ķ samgöngum. Loks mun olķuverš um eša yfir 70-90 dollurum gera margs konar lķfmassaeldsneyti, metanól og DME hagkvęmt ķ framleišslu, ž.a. enginn skortur veršur į fljótandi kolvetniseldsneyti. Blessašar kolvetniskešjurnar!

Žaš eru sem sagt żmsar įstęšur fyrir žvķ aš žaš er einfaldlega ólķklegt - aš mati Orkubloggarans - aš alvöru olķu- eša orkukreppa skelli į heiminum į allra nęstu įratugum. Vissulega munu geta myndast tķmabundnar stķflur, eins og stundum įšur, sem leiša til verulegra veršhękkana ķ smį tķma. En žaš er ekki žaš sama og raunverulegur langvarandi skortur į olķu.

Hvaš svo sem Orkubloggarinn segir um framtķšina į olķumörkušunum er aušvitaš ašalatriši fyrir hvern einasta lesanda bloggsins aš taka ekki nokkurt mark į žvķ sem bloggarin segir um žróun olķuveršs ķ framtķšinni. Af žvķ nobody knows nuthin! En mikiš skelfing er hressandi aš fį peak-oil-spį, sem er ķ reynd ekki bölsżnisspį heldur fyrst og fremst góšar įbendingar um hvaš gęti gerst og aš skynsamlegt sé aš reyna aš takmarka įhęttu vegna erfišleika sem kunna aš vera framundan. Hógvęra peak-oil spį! 

chris-martenson-silfur-egils.png

Hér er Orkubloggarinn aš vķsa til vištals viš Christopher nokkurn Martenson ķ vištali ķ Silfri Egils um sķšustu helgi. Sérstaklega var įnęgjulegt žegar Chris Martenson sagši oršrétt: Energy is everything! Hitti mig ķ hjartastaš og er ennžį meyr og meš tilfinningatįr į hvarmi. Snöft.

Aš vķsu įlķtur Orkubloggarinn Chris vera į villigötum žegar hann segir aš aldrei verši unnt aš vinna meira en 90 milljón olķutunnur į dag ķ heiminum. Svona tala er śtķ blįinn. Žaš er aftur į móti sennilega alveg hįrrétt hjį Chris Martenson aš ef olķunotkun heldur įfram aš aukast, er lķklegt aš smįm saman muni draga śr śtflutningi į olķu. Olķuśtflutningsrķkin munu sjįlf žurfa ę stęrri hlut af olķunni sinni og žį myndast veršžrżstingur. Upp į viš. Žetta gęti valdiš umtalsveršum veršhękkunum. Hugsanlega.

En Chris Martenson ętti aš fara varlega ķ aš spį orkukreppu e.h.t. į nęstu tveimur įratugum, eins og hann viršist įlķta eša a.m.k. gefur ķ skyn aš sé sennilegt. Ekki mį gleyma žvķ aš olķuverš var lengi alveg svakalega lįgt mišaš viš hękkun kaupmįttar t.d. ķ Bandarķkjunum - allt žar til allra sķšustu įrin. Žaš var eiginlega oršiš alveg naušsynlegt aš veršiš hękkaši - eša a.m.k. afar logķskt.

oil_deepwater_golden-triangle.gifŽetta hękkandi olķuverš sķšustu įrin er hvati til aš fara ķ leit og vinnslu į svęšum sem allt fram yfir aldamótin 2000 voru įlitin alltof dżr (m.v. žįverandi olķuverš). Žaš er t.d. eingöngu śt af olķuveršhękkunum aš menn hafa lagt śtį Djśpiš mikla.

Og žarna er af talsveršu aš taka. Munum aš ennžį er allt landgrunniš bęši vestan og austan Bandarķkjanna nįnast ósnert. Og žaš sama į viš um fjölmörg önnur svęši į jöršinni, sem eru įlitleg olķusvęši. Olķuverš upp į t.d. 70-90 dollara tunnan til langframa skapar olķuišnašinum allt önnur skilyrši, heldur en žegar veršiš var undir 30-40 dollurum, eins og almennt tķškašist allt žar til fyrir fįeinum įrum. Haldist olķuverš ķ žessum hęšum mun žaš örugglega leiša til žess aš nżjar olķulindir finnist į svęšum, sem aldrei hefši veriš rįšist ķ aš kanna mešan veršiš var max. 40 USD.

Žar aš auki er engan veginn vķst aš olķunotkun muni halda įfram aš aukast eins og veriš hefur; žaš er ekki vķst aš heimurinn žurfi sķfellt aš auka olķuneyslu sķna. Jafnvel žó aš energy sé everything. Nśna eru t.d. komnar fram sterkar vķsbendingar um aš olķunotkun hafi nįš hįmarki ķ nokkrum löndum ESB. Og svo kann jafnvel lķka aš vera ķ Bandarķkjunum. Žaš gęti žżtt minnkandi eftirspurn eftir olķu - ekki vegna lķtils frambošs heldur vegna breytinga į neyslumynstri.

Žaš er algerlega śtilokaš aš spį meš viti fyrir um žaš hvenęr ekki veršur lengur unnt aš višhalda olķuframboši. Alveg jafn gott aš kasta upp teningi eins og hlusta į masiš ķ "sérfręšingunum" um žetta. Raunveruleikinn er sį aš aldrei hefur oršiš olķuskortur vegna žess aš framleišsla hafi ekki geta fylgt eftirspurn. Aldrei! Og žó svo žaš sé kannski freistandi aš įlykta sem svo, aš žessi tķmapunktur hljóti aš nįlgast meš hverjum degi sem lķšur, er algerlega ómögulegt aš fullyrša hvort hann renni upp į nęsta įri, eftir 5 įr eša eftir 30 įr. Svo getur lķka veriš aš žessi tķmapunktur sé nś žegar aš baki - aš Peak Oil sé ķ reynd runniš upp ķ formi hįmarkseftirspurnar - en aš aldrei verši olķuskortur af žvķ aš heimurinn sé ķ reynd byrjašur į ašlögunarferli. Aš olķueftirspurn minnki jafnvel hrašar en olķuframboš. Peak Oil Demand!

chris-martenson_energy-cliff_oil.png

Jafnvel žrįtt fyrir žaš hversu yfirgengilega mikil orka er notuš ķ olķuvinnslu nśtķmans, hefur gengiš nokkurn veginn snuršulaust aš śtvega heiminum žį olķu sem hann žarf og vill. Žęr olķukreppur sem einstaka sinnum hafa skolliš į, hafa allar komiš til vegna žess aš framleišendur hafa takmarkaš frambošiš eša aš markašurinn hafi fengiš stresskast. En framleišendur hafa aldrei lent ķ neinum erfišleikum meš aš uppfylla žörf markašarins, žegar vilji til žess hefur veriš fyrir hendi. Žaš hefur alltaf veriš nęg olķa ķ heiminum - stundum hefur hśn bara ekki komist alveg nógu greišlega į markašinn.

Gerum samt rįš fyrir žvķ aš this-time-it's-different. Aš Peak Oil sé aš skella į. Eša sé jafnvel komiš nś žegar. Aš aldrei framar verši innt aš framleiša jafn mikla olķu eins og sķšustu įrin (um 85 milljón tunnur į dag). Žarf žaš óhjįkvęmilega valda stórkostlegum efnahagslegum hamförum?

Žaš er vissulega stašreynd aš orkunotkun og hagvöxtur hafa haldist ķ hendur. Energy is everything! Žess vegna er óneitanlega freistandi aš įlykta sem svo aš heimurinn geti ekki stašiš undir hagvexti, nema sķfellt meiri olķa komi į markašinn. En jafnvel žó svo orka sé undirstaša efnahagsvaxtar, verša menn aš muna aš žaš er enginn einn allsherjar orkugjafi. Mannkyniš hefur gengiš ķ gegnum višarbrunaöld, kolaöld og olķuöld. Og nś blasir viš aš gasöld sé framundan. Kannski veršur svo 22. öldin sólaröld, žar sem sólarorkan veršur bęši notuš til aš framleiša raforku og eldsneyti į samgöngutęki (t.d. śr žörungum).

carter_solar_panels.jpgSólarorkuöldin mun endast ansiš lengi. Ķ millitķšinni gęti jafnvel runniš upp touch af jaršhitaöld - ef djśpborunartękni og nišurdęling į vatni veršur hagkvęm leiš til orkuframleišslu. Ķ reynd er lķklegast aš enginn einn orkugjafi verši allsrįšandi ķ framtķšinni. Efnahagslķfiš mun nżta sér allt litróf orkugjafanna og ašlagast žeim breytingum sem kunna aš verša vegna minna frambošs af sumum orkugjöfum og meira frambošs af öšrum.

Žaš er enginn dómsdagur aš skella į okkur. Og žaš er fįtt sem bendir til žess aš raunverulegur olķuskortur verši mešan žessi ašlögun į sér staš. Ennžį er svo mikiš eftir af kolvetniseldsneyti ķ jöršu aš lķklega veršur öll 21. öldin sannkölluš kolvetnisöld. Žar mun gas lķklega leika mun stęrra hlutverk en veriš hefur og olķuframleišsla verša nęgjanlega mikil til aš standa undir olķueftirspurn - og žaš į višrįšanlegu verši. Viš munum įfram af og til upplifa tķmabil sem einkennast af orkukreppu. En spįdómar um stórkostlegar efnahagshamfarir vegna orkuskorts eru spįr sem byggja į veikum grunni, bölsżni og mikilli vantrś į getu mannsins til aš ašlaga sig aš breyttum ašstęšum.

Nebb - dómsdagsspįrnar viršast barrrasta ekki geta ręst. Jafnvel žó žęr komi śr munni valdamesta manns heimsins, sbr. ręšur Carter's forseta sem nefndar voru hér fyrr ķ fęrslunni. En allt eru žetta bara spįr - lķka hjį Orkubloggaranum! Aušvitaš gęti allt fariš į versta veg - aušvitaš er skynsamlegast aš sżna įbyrgš og hęfilega fyrirhyggju.

Viš eigum aš sjįlfsögšu ekki aš leggjast ķ afneitun heldur undirbśa okkur fyrir morgundaginn. Žaš kann aš verša sól og blķša - en žaš gęti lķka skolliš į blindbylur. Žvķ mį ekki gleyma og žess vegna hefši heimurinn ķ reynd strax įtt aš fara aš rįšum Jimmy's Carter. Ķ staš žess aš detta aftur ķ žaš um leiš og "brennivķniš" varš ódżrt į 9. įratugnum, hefšum viš įtt aš gęta hófs og leita aš heilsusamlegri "drykkjum". En žeir Reagan og Bush stöšvušu allt slķkt meš ofurvinsamlegri skattastefnu gagnvart olķuišnašinum. Žannig fór nś žaš.

james-schlesinger_time-cover_april-1977.jpgOrkubloggarinn bķšur nś spenntur eftir nżrri bók, sem kemur śt eftir fįeina daga og er eftir fyrrum olķumįlarįšgjafa sjįlfs George W. Bush. Sį heitir Robert Hirsch, en Orkubloggiš hefur einmitt įšur sagt frį svartsżnum spįdómum Hirsch.

Sjįlfur orkumįlarįšherra Carter-stjórnarinnar, James Schlesinger, skrifar formįla aš bókinni, sem bera mun titilinn Impending World Energy Mess. Hvķslaš hefur veriš aš Orkubloggaranum aš žarna sé dregin upp ófögur mynd af framtķšinni og sett fram sś forsögn aš viš lendum ķ orkusnörunni innan einungis fimm įra! Olķuöldin sé aš nišurlotum komin og ekkert fyrir hendi sem muni geta tekiš viš keflinu. Hversu skelfilegar afleišingarnar verša veit bloggarinn ekki. En hann veit hver er jólabókin ķ įr. Og sefur rólegur. En munum samt aš framtķšin er aš sjįlfsögšu alltaf óviss!

 


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 identicon

Žetta var vissulega glannalegt af Carter. Sérstaklega ķ ljósi žess aš Hubbert sjįlfur spįši žvķ aš žetta myndi gerast um aldamótin - skv. Wikipedia talaši hann um žaš įriš 1956 aš toppnum yrši nįš eftir "about half a century", og lżsti žvķ sķšar aš olķukreppan hefši e.t.v. seinkaš toppnum um 10 įr. Mér finnst allavega full įstęša til aš taka Hubbert sęmilega alvarlega, ekki sķst ķ ljósi žess aš hann hafši rétt fyrir sér hvaš varšar Peak Oil olķuframleišslunnar ķ Bandarķkjunum.

Danķel (IP-tala skrįš) 26.9.2010 kl. 01:35

2 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Ķ grunnin er kenning Hubbert's hįrrétt. Vandinn er bara aš enginn veit hvenęr hinum endanlega toppi er nįš. Hubbert var ótrślega nįkvęmur m.v. lower 48s, en hann gleymdi aš gera rįš fyrir Alaska. Sjįlfum kęmi mér ekkert į óvart žó Peak Oil vęri nįš nś žegar - eša verši nįš eftir örfį įr. En ég er efins um aš žaš hafi svo svakalega slęmar efnahagslegar afleišingar fyrir Vesturlönd eins og sumir telja vķst. Ég held m.ö.o. aš žaš myndist ekki umframeftirspurn. Miklu frekar veršur žaš svo aš žetta kęmi illa nišur į fįtękari žjóšum, sem hreinlega ęttu ekki lengur efni į aš keppa um olķu viš Vesturlönd. Slķkt gęti skapaš pólķtķskan óróa, ž.a. żmislegt gęti gerts. En viš sem eigum ķ reynd alveg efni į aš borga 200 USD fyrir tunnuna eša jafnvel meira, munum žola žetta vel. Kannski žyrfti ašeins aš breyta skattkerfinu; lękka eldsneytisskattana og t.d. hękka vsk. ķ samgöngum. En žetta ętti ekki aš žurfa aš vera svo ęgilegt.

Ketill Sigurjónsson, 26.9.2010 kl. 02:24

3 Smįmynd: Sveinn Atli Gunnarsson

Fróšlegar vangaveltur, sérstaklega žetta meš eftirspurnina og breytta įherslu ķ orkumįlum meš įherslu į fleira en bara olķu. Ég tel aš eftirspurnaržįtturinn geti einmitt breyst, og almenningur muni žį kalla į endurnżjanlega orku ķ meira męli ķ nįinni framtķš (er hafiš nś žegar). Žaš myndi hugsaanlega breyta neyslumynstrinu, į žann veg aš framboš į olķu muni minnka af völdum breytinga ķ eftirspurn. Hitt er svo annaš mįl, aš meš hękkun olķuveršs (ef svo fęri af einhverjum völdum) žį veršur einnig fjįrhagslega hagkvęmara aš fara śt ķ notkun į sjįlfbęrri orku, žannig aš žaš er ekki bara hagkvęmara aš leita olķu į stöšum žar sem dżrara er aš nį henni, heldur ętti žįttur sjįlfbęrar orku einnig aš geta ošiš meiri af sömu fjįrhagslegu hvötum.

Žaš er aš mķnu mati gott ef viš komumst śr višjum olķunotkunar į einhvern hįtt, žó ekki vęri nema bara vegna žeirra loftslagsbreytinga sem hugsanlegar eru vegna aukina gróšurhśsaįhrifa af völdum aukins styrk CO2 vegna bruna jaršefnaeldsneytis. En žetta gerist žó alls ekki frį degi til dags, heldur munum viš vera hįš olķunni eitthvaš įfram, žaš er nokkuš ljóst.

Sveinn Atli Gunnarsson, 26.9.2010 kl. 12:43

4 Smįmynd: Björn Emilsson

Einmitt. Eg starfaši į flugvellinum į Kulusuk ķ forsetatķš Carters. Flugvöllurinn žjónaši DYE4 Radarstöšinni į eynni.

Miklu magni af śrgangsolķu var “hent“ į haugana. Danir nżttu olķuna til aš “bera į“ malar flugbrautina , sem var hiš besta mįl,žvķ flugbrautin varš smįm saman eins og steinsteypt.

Žį komum viš aš Carter kallinum, Hann fyrirskipaši aš “

urgangsolķan skyldi hirt og flutt til Bandarķkjanna. Ekki stóš į ašgeršum. Heill floti af C130 Herkules flugvelum af stęrstu gerš, kom og flutti tunnu eftir tunnu tilbaka til US. Žetta stóš yfir ķ marga daga.

Ekki nóg meš žaš, Carter hnetubóndi vill ekki sjį neitt ónżtt, eins og góšum bónda sęmir. Hann nęstum tęmdi haugana af allskins drasli, gömlum ónżtum jaršvinnsluvélum og fleiru. Skildi žó eftir flak af DC3 vél sem hafši dagaš uppi žarna į haugunum, mörgum til įnęgju žó, sem vantaši hśsaskjól fyrir kvennafar,sem allmikiš tķškašist žarna, eins og į fleiri stöšum.

Björn Emilsson, 1.10.2010 kl. 00:58

5 Smįmynd: Björn Emilsson

Eg er ekki svo bjartsżnn į framtķšina eins allir viršast vera. Žaš er ekki langt sķšan, aš fyrir reykvķkinga žótti žaš allmikiš feršalag aš fara austur fyrir lęk. Žaš er engin meining eša įstęša fyrir allri žessari olķunotkun. Aš menn žurfi aš vera aš andskotast um allar trissur, austur fyrir įr og alla leiš til Kķna. Móšir mķn upplifši žaš fyrst į nķręšisaldri aš komast til Kóngsins Kaupinhavn. Hennar heimur nįši ekki lengra en til Sigló į sķldarįrunum. Hamingjusamasta og elskulegasta manneskja sem ég hef žekkt og umgengist.

Ungu fólki eins og žś Ketill hugsiš alltaf framįviš sem er gott, jś jś. En tilveran er svo gömul? Fyrir 100 įrum var Reykjavķk ekki nema smį sjįvaržorp. Žį voru engar žotur, engir bķlar, hvaš žį rafmagn. Menn réru til fiskjar į įrabįtum og skśtum sem betur mįttu sķn.

Hugsašu um žaš Ketill, žaš eru ekki nema 230 įr sķšan aš Bandarķkin rifu sig laus frį Bretum, eftir blóšug įtök.

Žį var ekkert rafmagn, engar žotur, engir bķlar. Eingöngu vilji manna sem völdu frelsi. Hér er sagan..

Aliens, numu land ķ Amerķku. Žeir stušlušu aš innflutnigi fólks til nżja landsins, bęndum ķ fyrstu til aš ryšja veginn.Nęstir komu svo išnašarmenn allskonar og byggšu borgir og mannvirki og kjöthallir. Hiš nżstofnaša rķki stękkaši ört og nįši į örskömmum tķma til vesturstrandarinnar. Svo fariš sé hratt yfir sögu myndašist stórveldi sem nś stjórnar heiminum meš nżrri tękni, svo sem rafmagni, vélum, žotum og geimförum. Žróunin hefur nś nįš til krystalsins, sem eru tölvur. Amerķkanar telja enga framtķš fyrir žį ķ verksmišjuvinnu. Žrišji heimurinn sér um žann žatt. Okkar tilvera byggist į menntun og tękni.Til žess er viš hér.

Björn Emilsson, 1.10.2010 kl. 01:35

6 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Margir segja aš Carter hafi veriš mikill įgętismašur, en honum tókst ekki mjög vel til ķ forsetaembęttinu. Fyrir vikiš varš leišin greiš fyrir žį Reagan og Bush. Žar meš var olķuišnašurinn kominn ķ Hvķta hśsiš.

Ketill Sigurjónsson, 1.10.2010 kl. 09:48

7 Smįmynd: Haraldur Baldursson

Eins og žś bendir į hefur alltaf veriš erfitt aš spį fyrir um framtķšina.
Į heimavelli žętti mér žķo fróšlegt aš sjį hver efnhagslegu įhrifin yršu af 80-90% rafvęddum bķlaflota og ef skipaflotinn yrši keyršur į eldsneyti framleiddu upp ķ Hvalfirši (noršurįl+...man ekki tilvķsunina ķ žį frétt).

Ķ fyrsta lagi er lķklegt aš žetta verši dżrar en olķu/bensķn innflutningur. Į hinn bóginn minnkaši innflutningsžörf okkar. Spurningin er žvķ kannski fyrir okkur, hvar liggja hagkvęmnismörkin.

Haraldur Baldursson, 1.10.2010 kl. 12:15

8 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Eldsneytiš sem sagt er aš til standi aš framleiša ķ Hvalfirši er efnafręšileikur meš CO2, vatn og orku. Śt śr žessu kemur kolvetniskešjan DME, sem nota mį į lķtiš breyttar dķselvélar og jafnvel lķka sem blöndu meš bensķni į bensķnvélar. Hvort žetta er hagkvęmt ręšst vęntanlega mjög af raforkuveršinu og žvķ aš rķkiš skattleggi ekki žetta eldsneyti lķkt og hefšbundiš eldsneyti. Meš žessu mį spara gjaldeyri fyrir innflutt eldsneyti, en rķkiš tapar skatttekjum sem žaš fengi af hefšbundna eldsneytinu, sem DME leysir af hólmi. Nettó-fjįrhagsleg-śtkoma fyrir žjóšfélagiš gęti žess vegna veriš neikvęš.

En svo koma lķka innķ žetta umhverfisžęttir, svo sem minni losun į CO2 (af žvķ hér yrši notuš gręn orka til framleišslunnar en ekki orka frį gas- eša kolaorkuveri). Af bandarķskum tölum mį rįša aš žetta sé dżrt og ódżrara aš nota ódżrasta og orkurķkasta eldsneyti heimsins; olķuafurširnar. En olķan endist ekki aš eilķfu og DME (og lķka metanól og lķfręnt metan) er įhugaveršur kostur til framtķšar.

Žaš er mķn skošun aš allt žetta (einkum metaniš) sé miklu įhugaveršara heldur en rafbķlar. Žessi blessaša rafbķlaumręša er bśin aš vera ķ 30 įr og enn eru žar miklir žröskuldar. Ef/žegar rafbķlatęknin veršur oršin ódżr mun žaš sjįlfsagt reynast Ķslandi afar vel (sama mį segja um vetnistęknina, sem heldur ekki er aš bresta į). En žaš viršist ennžį vera svo langt ķ aš rafbķladraumurinn rętist (og ennžį lengra ķ vetnisbķlinn), aš skynsamlegt sé aš brśa biliš meš žvķ aš skoša möguleikana į aš nżta metan, metanól og DME. Finnst mér a.m.k. En žaš er vel aš merkja ekki fyrir taugaveiklašar sįlir aš setja ķ žetta pening; žetta er įhęttusamur bissness. Ef olķuverš lękkar hressilega (sem getur gerst!) er game over fyrir svona eldsneytisframleišslu.

Ketill Sigurjónsson, 1.10.2010 kl. 12:48

9 Smįmynd: Haraldur Baldursson

Viš förum tęplega į nęstunni (eiginlega aldrei) aš žróa rafgeyma, né rafmótora (ķ žaš minnsta fjöldaframleišum viš žį ekki hér, žó viš gętum reyndar žróaš žį).

En žaš sem viš getum gert er aš smķša prótótżpur af rafbķlum...vissulega ekki framleišsluvęna slķka. Mögulega gętum viš žróaš undirvagna,  hlešslustöšvar og eša hlešslupakka....stżringarnar getum višbęši hannaš og smķšaš į Ķslandi (fyrirtęki eins og Marel gera annaš eins).

Žaš sem ég į viš...viš getum žróaš hagnżtingu į žekkri grunntękni. Žar liggja okkar möguleikar.

Almennt  varšandi rafbķlana, žį veršur lokaspurningarnar :Hvaš kostar ekinn kķlómeter...žį žarf aš taka meš

  • kostnaš viš rafmagn
  • lķftķma rafgeyma
  • nżtni orkuflutningsins yfir ķ ekna fjarlęgš
  • almennan rekstur faratękisins
Og bera žį saman viš sömu stęršir ķ bensķnbķl...žį veršur hęgt aš finna śt žjóšhagslegan hagnaš....vona ég :-)

Haraldur Baldursson, 3.10.2010 kl. 18:31

10 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Reagan lét taka sólarsellur Carter's nišur hiš snarasta. Nś eru žęr aš koma aftur į žakiš!

Here comes the sun: White House to go solar

Published: Tuesday, 5 Oct 2010 | 10:14 AM ET

http://www.cnbc.com/id/39514153

Ketill Sigurjónsson, 5.10.2010 kl. 17:58

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband