Gįmafiskur ķ Helguvķk

Guardian-front-page-Nuclear-Nov-20-2013

Myndin hér til hlišar sżnir forsķšu Guardian ķ dag (mišvikudaginn 20. nóvember 2013).

Bresk stjórnvöld sömdu nżveriš um byggingu nżs kjarnorkuvers ķ Bretlandi. Sem veršur hiš fyrsta sem reist veršur žar ķ landi ķ įratugi. En Japanir žekkja manna best įhęttuna af kjarnorkuverum. Og vara Breta viš žvķ aš fara ķ žennan hęttulega leišangur. En Bretland žarf sįrlega į meira orkuöryggi aš halda og kjarnorkuverinu er ętlaš aš vera hluti af žvķ.

Kjarnorkan fęr 150 USD/MWst. 

Fréttir af žessu breska kjarnorkuveri eru mjög įhugaveršar fyrir Ķsland. Žvķ žarna hafa bresk stjórnvöld samiš viš franskt orkufyrirtęki um aš reisa kjarnorkuver sem veršur aš verulegu leyti fjįrmagnaš meš kķnverskum peningum. Og samningurinn hljóšar žannig aš bresk stjórnvöld tryggja orkuverinu aš fį 92,50 GBP į hverja MWst (u.ž.b. 150 USD/MWst) til 35 įra!

Ekki sķšur įhugavert er aš nś er breska žingiš aš ljśka viš lagasetningu sem felur ķ sér nżja orkustefnu sem er ętlaš aš hvetja til fjįrfestinga ķ orkugeiranum. Tilgangurinn žar er fyrst og fremst sį aš tryggja Bretum nęgja orku. Ķ žvķ sambandi er m.a. lögš rķk įhersla į fjölbreytni ķ orkuframleišslu og aš auka hlutfall endurnżjanlegrar orku.

Nż orkustefna Breta tryggir lįgmarksverš til gręnnar raforkuframleišslu

Til aš auka įhuga fjįrfesta į aš feta žį slóš sem bresk stjórnvöld telja bęši ęskilega og naušsynlega, er gert rįš fyrir aš tryggja fjįrfestunum tiltekna lįgmarksaršsemi af orkufjįrfestingum. Ķ žvķ felst m.a. aš bresk stjórnvöld tryggi jaršvarmaorkuverum 120-125 GBP/MWst (u.ž.b. 190-200 USD/MWst) og tryggi vatnsaflsorkuverum 95 GBP/MWst (nįlęgt 150 USD/MWst).

Ķ žessu sambandi er vert aš hafa ķ huga aš ķslensku jaršvarma- og vatnsaflsvirkjanirnar fį nś sennilega nįlęgt 25 USD/MWst fyrir um 3/4 af allri raforkunni sem hér er framleidd (rśmlega 70% raforkunnar hér fer til įlveranna žriggja og alls fer um 80% raforkunnar til stórišju). Og hér gengur višskiptamódeliš ekki ašeins śt į žaš aš orkuveršiš er afar lįgt - heldur eru samningarnir viš įlverin og stórišjuna um žetta lįga raforkuverš geršir til margra įratuga. Žar aš auki er svo įhętta fęrš af įlfyrirtękjunum og yfir į raforkufyrirtękin meš žvķ aš stór hluti raforkusölunnar er beintengdur viš įlverš.

Tekjur af vindorkunni verša į bilinu 150-250 USD/MWst

Eins og aš ofan sagši į nżja kjarnorkuveriš ķ Bretlandi aš fį 150 USD/MWst, jaršhitavirkjanir eiga aš fį 190-200 USD/MWst og vatnsaflsvirkjanir eiga aš fį um 150 USD/MWst. Žaš er žó svo aš bresk stjórnvöld gera rįš fyrir aš langmest af nżrri endurnżjanlegri orku komi frį vindorkuverum. Enda hentar sś tękni almennt mun betur til raforkuframleišslu ķ Bretlandi heldur en t.d. jaršvarmi.

lv-haustfundur-orkustefna-bretlands-verd-nov-2013_1222242.pngRaforkuveršiš sem nżjum vindorkuverum er tryggt er misjafnt eftir žvķ hvort žau eru reist į landi (onshore) eša utan viš ströndina (offshore). Vindorkuver į landi eiga aš fį 95-100 GBP/MWst (u.ž.b. 150-180 USD/MWst). Vindorkuver į hafi eru mun dżrari og žvķ stendur til aš tryggja žeim talsvert hęrra raforkuverš eša į bilinu 135-155 GBP/MWst (sem jafngildir um 215-250 USD/MWst).

Sökum žess aš vindorkan er ķ reynd grundvallaratrišiš ķ orkustefnu Bretanna, mį segja aš višmišunarveršiš žar gefi bestu vķsbendingun um žaš hvaša orkuverš Bretar eru almennt tilbśnir aš greiša fyrir raforku frį endurnżjanlegum aušlindum. Žvķ er rétt aš ķtreka aš žarna ķ vindorkunni er lęgsta veršiš 150 USD/MWst og hęsta veršiš 250 USD/MWst.

Į nżlegum haustfundi Landsvirkjunar var vikiš aš hugmyndinni um sęstreng. Žar voru einmitt kynnt žau verš sem fjallaš er um ķ bresku orkustefunni og žau sett ķ samhengi viš veršlistaverš Landsvirkjunar. Sbr. myndin hér aš ofan, sem er śr kynningu Landsvirkjunar og sjį mį į vef fyrirtękisins. Inn į myndina er Orkubloggarinn bśinn aš bęta viš raušri lķnu, sem sżnir mešalveršiš sem lķklegt er aš stórišjan hér greišir fyrir raforkuna um žessar mundir (25 USD/MWst). Hver og einn getur séš hversu fįrįnlega lįgt žaš verš er - mišaš viš hvaš fęst fyrir raforkuna ķ Bretlandi.

Raforka frį Ķslandi gęti oršiš veršlögš į a.m.k. 150 USD/MWst

Ķ Bretlandi er višmišunarverš raforku frį kjarnorku sem sagt um 150 USD/MWst og višmišunarverš fyrir vindorku į bilinu 150-250 USD/MWst. Ef til žess kęmi aš raforka yrši seld frį Ķslandi til Bretlands mį velta fyrir sér hvort sś orka yrši veršlögš į žessu bili. Žaš viršist vera talsvert lķklegt; ķslenska orkan kęmi frį mjög tryggum endurnżjanlegum orkugjöfum og žaš gęti t.d. hentaš Bretum afar vel aš spara sér geysilega dżrt vindorkuver utan viš ströndina meš kaupum į ķslenskri raforku. Žaš kann žvķ aš vera vel raunhęft aš a.m.k. 150 USD fengjust fyrir ķslensku megavattstundina. Jafnvel hęrra verš.

lv-haustfundur-hvdc-strengur-raforkusala-ardsemi-nov-2013.pngŽarna mį aušvitaš leika sér meš żmsar forsendur. Og svo er ešlilegt aš draga frį žann kostnaš sem fęri ķ flutninginn um sęstrenginn milli Ķslands og Bretlands. Nżveriš lagši Vilhjįlmur Žorsteinsson fram žaš mat sitt aš śtflutningur į 5 TWst į įri gęti skilaš okkur 500 milljónum USD įrlega ķ framlegš. Sį sem žetta skrifar hefur įšur birt śtreikninga (žar sem byggt er į eilķtiš öšrum forsendum en Vilhjįlmur gerir ķ umręddri grein sinni) sem benda til žess aš hreinn hagnašur af sölu į 5 TWst til Bretlands gęti a.m.k. numiš um 330 milljónum USD. Og žó svo enn sé mikil óvissa um žaš hversu aršsemin yrši mikil (einkum vegna óvissunnar um hvaš rafstrengurinn eša flutningur um hann myndi kosta) eru nś margar vķsbendingar komnar fram um aš žetta geti veriš geysilega aršbęrt fyrir okkur Ķslendinga. Og jafnvel jafnast į viš mikilvęgi olķunnar fyrir Noršmenn (eins og sjį mį ķ glęrunni hér aš ofan, sem er frį haustfundi Landsvirkjunar).

Žaš er ekki tilviljun aš śtflutningsstęršin er gjarnan mišuš viš 5 TWst įrlega. Žetta er nefnilega  raunhęft magn mišaš viš hvaša stęrš af sęstreng myndi verša bęši hagkvęm og tęknilega möguleg (ca. 700-1000 MW strengur). Žetta mišast lķka viš hvaš raunhęft er aš viš viljum og getum flutt mikiš śt af raforku įn žess aš žrengt sé aš ašgangi aš orku hér innanlands. 

Gįmafiskurinn ķ Helguvķk

Hér aš framan var minnst į skrif Vilhjįlms Žorsteinssonar, sem er nįtengdur Samfylkingunni og žvķ kunna sumir aš setja skošanir hans ķ pólitķskt samhengi fyrst og fremst. En žaš er ekki aldeilis svo aš višhorf Vilhjįlms verši stimplaš sem eitthvert Samfylkingarvišhorf eša pólitķk. Svipuš višhorf um mikilvęgi žess aš hverfa frį stórišjustefnunni hér į Ķslandi mį t.d. sjį ķ nżlegum skrifum Arnars Siguršssonar į Fésabókarsišunni hans og sömuleišis i skrifum Sveins Valfells (Sveinn er reyndar ekki bara andstęšur fleiri įlverum hér, heldur viršist hann lķka andstęšur žvķ aš flytja śt raforku meš sęstreng - vill žess ķ staš nżta orkuna į žįgu annarrar starfsemi hér innanlands).

lv-haustfundur-raforkunotkun-innanlands-nov-2013.pngŽaš viršist žvķ oršiš nokkuš śtbreitt višhorf aš žaš vęri algerlega śt ķ hött aš virkja hér meira fyrir įlver. Enda eru višskipti orkufyrirtękjanna viš įlverin oršin óešlilega mikil, ž.e. of mikil įhętta fólgin ķ žeim višskiptum (eins og fjallaš var um ķ sķšustu fęrslu Orkubloggsins). 

En byggšastefnan og sérhagsmunir kjördęmapotaranna eru samt ennžį furšusterkir. Žannig mįtti skilja orš išnašarrįšherra į haustfundi Landsvirkjunar aš meira mįli skipti aš Landsvirkjun virki fyrir įlver ķ Helguvķk, nįnast sama hvaš žaš kostar og sama hvert orkuveršiš yrši, en aš žetta mikilvęga orkufyrirtęki landsmanna reyni aš auka aršsemi af raforkusölunni (rįšherrann minntist ekki einu orši į mikilvęgi aršseminnar). Žetta er reyndar ekki bara undarlegt višhorf, heldur lķka ósanngjarnt aš byggja žannig upp vęntingar žeirra sem vonast eftir įlveri ķ Helguvķk (eins og Višskiptablašiš benti į fyrr ķ vikunni). Stašan į įlmörkušum er nefnilega meš žeim hętti aš žaš er algerlega óraunhęft aš hér rķsi nżtt įlver į nęstu įrum (nema kannski ef žaš stendur til aš lįta įlveriš hafa nešri hluta Žjórsįr į kostnašarverši).

Ennžį lengra gekk bęjarstjóri Reykjanesbęjar ķ byggšastefnutalinu. Žegar hann ķ vištali viš vikublašiš Reykjanes ķ ašdraganda Alžingskosninganna nś ķ vor sagši aš ein af įstęšum žess aš uppbygging įlvers ķ Helguvķk hafi tafist sé „višhorf Landsvirkjunar um aš nota eigi orku til aš selja beint til śtlanda eins og gįmafisk fremur nota hér heima ķ framleišslu".

gamafiskur-raforka-arni-sigfusson-baejarstjori.pngŽetta er mikiš öfugmęli hjį bęjarstjóranum. Miklu nęr vęri aš lķkja veršlķtilli raforkunni sem fęri til įlvers ķ Helguvķk viš gįmafisk. Umrędd sjónarmiš bęjarstjórans og išnašarrįšherra einkennast ansiš mikiš af stašbundnum sérhagsmunum, en horfa framhjį žjóšarhagsmunum. Žau bęjarstjórinn og išnašarrįšherra eru reyndar ķ sama stjórnmįlaflokknum - og flokksformašurinn žeirra er fjįrmįlarįšherra og žvķ sį sem skipar stjórn Landsvirkjunar. Orkubloggarinn treystir Bjarna Benediktssyni žó fullkomlega til aš lįta hagsmuni žjóšarinnar ķ forgang. Og aš hann įlķti rétt aš leitast viš aš hįmarka aršinn af raforkuframleišslu Landsvirkjunar. Vonandi mun skipan hans į nęstu stjórn fyrirtękisins stašfesta žetta.

Stašan er einfaldlega sś aš möguleikinn į sęstreng er sennilega besta višskiptatękifęri ķslensku žjóšarinnar. Ennžį er ekki komiš ķ ljós hvort žetta er tęknilega og fjįrhagslega gerlegt. En žaš ęttu allir aš vera sammįla um aš žetta er tękifęri sem viš eigum aš skoša til hlķtar og setja ķ forgang. Žar meš er einnig skynsamlegast aš bķša meš aš gera nżja langtķma-orkusamninga į botnveršum. Žaš er žvķ mišur óhjįkvęmilegt aš samningar um raforkusölu til Helguvķkur yršu einmitt slķkir hrakviršissamningar. Vonandi veršur ekki hlaupiš ķ aš gera slķka samninga nśna - žegar viš erum svo heppin aš žróun orkumįla ķ nįgrannalöndunum kunna aš vera aš skapa okkur margfalt betri tękifęri.


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Sigurjón Jónsson

Takk fyrir žennan fróšlega pistil Ketill. Ef Landsvirkjun getur fengiš 150 usd/MWst fyrir sķna raforku komna til bretlands, er žį ekki veršugt verkefni aš selja hana į žvķ verši į Ķslandi?

Žś munt eflaust segja aš ekki séu kaupendur į žessu verši į Ķslandi, en ef žetta verš fęst į Bretlandi žį munu margir ašrir vilja selja bretum viš žessu verši. Žannig aš žaš er sżnd veiši en ekki gefin aš nį žessum samningum, ķ samkeppni viš ašra.

Į nęstu įrum mį bśast viš rafbķlavęšingu į Ķslandi og žaš vęri bęši hagkvęmt fyrir eigendur rafbķla og Landsvirkjun aš semja um 150 USD/MWst . Ef allir bķlar į Ķslandi verša rafbķlar žį žurfa žeir lķklega sem svarar 100 til 200 MW virkjun ef ég man rétt og engan sęstreng. Einfaldlega miklu hagkvęmara en 700 til 1000 MW og sęstrengur.

Žaš er voša gaman aš fara ķ stórar framkvęmdir en viš žurfum aš hugsa lengra.

Aš žessu sögšu vil ég engu aš sķšur leggja įherslu į žaš aš naušsynlegt er aš skoša mįliš vandlega.

Sigurjón Jónsson, 20.11.2013 kl. 21:35

2 Smįmynd: Ketill Sigurjónsson

Žaš ber ekki aš skilja tölurnar svo aš Landsvirkjun myndi fį 150 USD/MWst. Ef viš gefum okkur aš žaš yrši veršiš į orkunni er t.d. ešlilegt aš flutningskostnašur myndi dragast frį. Ķ mķnum śtreikningum hef ég mišaš viš tölur eins og McKinsey setti fram (sjį hér: http://www.mckinsey.com/locations/copenhagen/our_work/how_we_work/~/media/images/page_images/offices/copenhagen/iceland_report_2012.ashx).

Žaš aušvitaš óvissa ķ žessum tölum. En Landsvirkjun gęti hugsanlega fengiš um žrefalt hęrra verš fyrir raforkuna sem fęri um sęstrenginn en stórišjan hér greišir. Žaš myndi reyndar strax hafa geysilega žżšingu žó svo munurinn yrši einungis vöfaldur! Žvķ žar yrši um hreinan hagnaš aš ręša fyrir Landsvirkjun og žar meš myndi hagnašur fyrirtękisins margfaldast (ķ dag er hagnašur af raforkusölunni til stórišjunnar sįralķtill).

Um rafbķlana vil ég nefna aš žaš eru aš mķnu mati margir įratugir ķ aš žeir verši mjög śtbreiddir. Og ekki skynsamlegt aš setja aršsemi af orkuvinnslu hér ķ pįsu fram aš žvķ aš sś žróun veršur.

Ef/žegar orkuverš veršur oršiš ennžį hęrra ķ Bretlandi en nś er, kann vissulega aš verša įhugavert fyrir żmis bresk fyrirtęki aš stašsetja sig fremur į Ķslandi. Žaš er framtķšarmįl og óvķst hvernig fer. Žaš sem skiptir mįli nśna aš nś er tękifęri til aš semja viš bresk stjórnvöld um hįtt lįgmarksverš į raforku héšan til fasts įrafjölda. Ef slķkur samningur tryggir okkur mikinn hagnaš er aš mķnu mati skynsamlegt aš nżta tękifęriš.

Ketill Sigurjónsson, 21.11.2013 kl. 10:12

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband