Norskt vatnsafl nýtist mjög vel

Fyrr í dag birtist grein á vef mbl.is eftir mann sem hefur í skrifum sínum ítrekað sýnt algera vanþekkingu og skilningsleysi á orkumörkuðum. Í þessari nýjustu grein sinni kemst hann að þeirri ævintýralega vitlausu niðurstöðu að í Noregi sé nýtingin á afli vatnsaflsvirkjana einungis um 50% og að í löndum sem tengjast sæstrengjum megi búast við að flutnings- og dreifingarkostnaður verði um 80% af raforkuverði til neytenda. Hvort tveggja er auðvitað vitlaust. Og sýnir vel algert skilningsleysi greinarhöfundar, Viðars Garðarssonar, á orkumálum. 

Í Noregi er uppsett afl vatnsaflsvirkjana rétt tæplega 31.000 MW. Þessi heildartala dreifist á alls tæplega 1500 virkjanir. Til að framleiða raforku þurfa þessar aflstöðvar eða hverflar eðlilega vatn. Í venjulegu vatnsári geta þessar virkjanir framleitt nákvæmlega 131,4 TWst af raforku (allar tölur hér eru frá norsku orkustofnuninni). En sökum þess að stundum eru þurr ár og stundum vot ár sveiflast raforkuframleiðslan eðlilega nokkuð milli ára. Eins og sýnt er á töflunni hér að ofan.

Undanfarin ár hefur raforkuframleiðsla norskra vatnsaflsvirkjana verið á bilinu 106-143 TWst árlega. Það merkir að nýting virkjananna miðað við meðalár hefur lægst farið niður í 80,7%. Stundum er aftur á móti svo mikið vatn fyrir hendi að nýting norsku virkjananna fer langt yfir meðaltalið. Og í slíkum árum eru góð skilyrði fyrir Norðmenn að flytja út mikið af raforku og hagnast vel á því - vegna þess að raforkuverðið í nágrannalöndunum er oftast mun hærra en í Noregi.

Ekki er augljóst af hverju Viðar Garðarsson ruglast svona herfilega að halda að nýting vatnsaflsvirkjananna í Noregi sé „rétt ríflega 50%“. Og bætir svo um betur og segir að um 17.000 MW í norsku virkjununum gagnist ekki, heldur sé það „umframorka sem segja má að renni þar til sjávar árlega“. Kannski stafar þessi misskilningur Viðars af því að hann átti sig ekki á að uppsett afl er eitt en framleidd orka er annað. Hvað svo sem veldur, þá er Viðar þarna illilega á villigötum.

Í því sambandi skal minnt á að nýtingin á norsku vatnsaflsauðlindum er prýðileg, eins og áður var lýst, og við þetta má bæta að meðalnotkun Norðmanna á raforku er 109,3 TWst árlega. Sem fyrr sagði er meðalframleiðslan 131,4 TWst á ári og þess vegna oftast svigrúm fyrir útflutning með góðum hagnaði. En það kemur fyrir að framleiðslan er minni og þá er gott fyrir Norðmenn að geta flutt inn raforku.

Því fer sem sagt fjarri - og er reyndar alger firra - að Norðmenn nýti einungis um helminginn af orku vatnsaflsvirkjananna. Hið rétta er að þeir nýta hana sjálfir svo gott sem alla, þegar miðað er við meðalár í norska vatnsbúskapnum. En geta svo oft flutt smáræði út og einstaka sinnum beinlínis þurft að flytja orku inn. En nýtingin á norsku fallvötnunum og vatnsaflsvirkjununum er sem sagt alveg prýðileg. Og er svo auðvitað ennþá betri en ella vegna sæstrengjanna og annarra raforkutenginga Norðmanna við nágrannalönd sín. Rétt eins og sæstrengur milli Íslands og Bretlands myndi líka bæta nýtingu íslensku virkjananna.

Í næstu grein verður fjallað um hvernig Viðar Garðarsson ruglar líka með hlutfall flutnings- og dreifikostnaðar í raforkuverði. Og lesendur skulu minntir á að það er auðvitað mikilvægt fyrir Viðar að halda áfram að rugla og tala gegn sæstreng og gegn möguleikum Íslands á betri arðsemi fyrir orkuna. Því í huga Viðars er jú mikilvægast að hér fái álver ódýra raforku og helst að Landsvirkjun og önnur orkufyrirtæki greiði með orkunni til álveranna. Þetta er bráðskemmtilegt þus í Viðari, sem vonandi gerir vin hans, Ágúst Hafberg hjá Norðuráli, ánægðan.