Kaupskylda hvilir á Rio Tinto Alcan

Í skrifum Orkubloggsins um kaupskyldu skv. raforkusamningi Rio Tinto Alcan og Landsvirkjunar vegna Straumsvíkur, hefur Orkubloggarinn sett fram ýmsar skoðanir og jafnvel fullyrðingar. Með þeim mikilvæga fyrirvara að samningurinn er ekki opinber og þess vegna óhjákvæmilegt annað en að óvissa sé fyrir hendi.

Af umfjöllun fjölmiðla um verkfallsboðun í álverinu í Straumsvík virðist sem einhver óvissa sé hjá fjölmiðlamönnum um kaupskyldu RTA vegna raforkusamnings álversins. Þ.e. að ekki sé alveg víst að kaupskylda hvíli á móðurfélagi álversins. Af fyrirliggjandi gögnum er þó unnt að álykta sem svo að nánast öruggt er að kaupskylda móðurfélagsins er fyrir hendi.

Í þessu sambandi má vísa til þess að skv. fyrirliggjandi gögnum segir að skv. samningum vegna álvers Alcoa á Reyðarfirði ábyrgist móðurfélagið Alcoa „með beinum hætti [...] greiðslu fyrir rafmagnið samkvæmt [...] kaupskylduákvæði“. Þegar endursamið var við Rio Tinto Alcan vegna Straumsvíkurversins árið 2010 er útilokað annað en að slíkt sambærilegt kaupskylduákvæði hafi einnig verið í þeim samningi. Enda hefur slík kaupskylda móðurfeálgs ÍSAL (Straumsvíkurversins) verið fyrir hendi allt frá upphafi vegna álversins í Straumsvík, sbr. eftirfarandi orð Jóhanns Hafstein á Alþingi árið 1966: 

Hér er ábyrgð Alusuisse á kaupum rafmagns allan samningstímann, enda þótt loka yrði verksmiðjunni af einhverjum skakkaföllum, sem fram kæmu í sambandi við álframleiðslu, og það borgaði sig ekki að framleiða ál hér.

Að þessu sögðu, sbr. einnig skýrsla Eftirlitsstofnunar EFTA (ESA) frá 2010 um nýjan raforkusamning Landsvirkjunar og RTA og með vísan til ársreikninga álversins og skýrslna CRU og fleiri greiningarfyrirtækja um raforkuverð til álvera, þá er staða málsins i Straumsvik nú nánast örugglega eftirfarandi:

• Álverið er með kaupskyldu á um 3.000 GWst árlega.
• Sú kaupskylda er til 2036.
• Núverandi verð þessarar raforku er nálægt 100 milljónum USD árlega.
• Síðustu tíu árin hefur álframleiðslan í Straumsvik (EBITDA) alltaf skilað hagnaði.
• Vegna mjög lágs álverðs núna, er eitthvert tap á þessu ári mögulegt.
• Vegna hóflegs raforkuverðs er álverið í Straumsvík þó vel samkeppnishæft.
• Verið er að loka óhagkvæmum álverum víða um heim.
• Það eykur líkur á að senn muni álverð fara hækkandi.
• Þess vegna er ólíklegt að nokkur vilji sé til að hætta framleiðslu í Straumsvík.
• Þar að auki væri það mjög dýrt vegna kaupskyldunnar á raforkunni.
• Þess vegna eru allar yfirlýsingar um lokun álversins afar ótrúverðugar.
• RTA er að einfaldlega reyna að þrýsta kostnaði vegna kjarasamninga niður.

Með vísan til þess sem að ofan greinir má telja líklegt að samningsstaða stjórnenda álversins sé veik og að fljótlega náist samningar í kjarasamningaviðræðunum. Stjórnendur álversins gera sér eðlilega grein fyrir að það er auðvitað ekki víst að samningar takist áður en verkfallið skellur á eftir u.þ.b. viku. Þess vegna hafa þeir verið duglegir við að viðra mögulega lokun álversins - vafalítið í þeim tilgangi að reyna að tryggja sér að ef samningar nást ekki á næstu dögum verði sett lög sem stöðvi verkfallið.

Að lokum skal minnt á að allar ofangreindar ályktanir eru með þeim fyrirvara að sá sem þetta ritar hefur ekki séð raforkusamning RTA og Landsvirkjunar. Og veit því ekki fyrir víst hvað þar nákvæmlega er ritað um kaupskylduna.

Athugasemdir

[Ómar Ragnarsson, 25.11.2015 kl. 21:49]

Takk fyrir þetta, Ketill. Það er ekki trúlegt að kjör 32ja lægst launuðu starfsmenna svona fjölmenns vinnustaðar séu svo mikils virði, að það sé nægileg ástæða til að loka álverinu.