Olíuverð komið undir rauða strikið

Hér áður fyrr var algengt að þegar olíuverð féll komu Sádarnir til hjálpar olíuiðnaðinum - og drógu úr framboði sínu til að hífa verðið upp. Fyrir vikið hefur Saudi Arabía oft verið kölluð sveifluframleiðandi; Swing Producer.

Stundum hafa Sádar þó ekki talið það fara saman við hagsmuni sína að reyna að stýra olíuverði upp á við með þessum hætti. Og hafa þess í stað lagt meiri áherslu á að hafa áhrif á markaðshlutdeild einstakra olíuframleiðsluríkja. Þannig ástand virðist einmitt vera uppi núna. Hér verður þó ekki fjallað að ráði um þessa stefnu - eða stefnubreytingu - Sádanna. Heldur útskýrt hversu lágt olíuverð þarf að fara til að olíuframleiðsla taki nær örugglega að dragast saman - og verðið að hækka..

Wood Mackenzie: Sársaukamörkin liggja á bilinu ca. 25-40 USD

Fyrir helgina var hér á Orkublogginu lýst hvernig algengur kostnaður við að sækja eina olíutunnu í núverandi vinnslu í heiminum er á bilinu 10-45 USD. Og að meðalkostnaðurinn þarna í allri olíuvinnslu heimsins sé rétt undir 30 USD. Sbr. grafið hér til hliðar.

Þessar tölur miðast við heildarkostnaðinn við olíuvinnsluna. Þ.m.t. er bæði fastur og breytilegur kostnaður og þess vegna líka fjármagnskostnaður. Þessi viðmiðun gefur góða vísbendingu um það hvort það borgi sig að ráðast í ný olíuverkefni. Þessi kostnaður (eða viðmiðun) segir aftur á móti lítið til um það hversu lágt olíuverð þarf að fara til að dregið verði úr vinnslunni (í núverandi olíuvinnslu). Þar er nefnilega að flestra mati skynsamlegt að halda vinnslunni áfram á fullum afköstum svo lengi sem olíuverðið stendur undir kostnaði við það að dæla upp og selja olíuna. 

M.ö.o. þá er svo til enginn olíuframleiðandi viljugur til að draga úr framleiðslu nema að olíuverð sé orðið svo lágt að það standi ekki undir kostnaðinum við að dæla olíunni upp úr starfandi vinnslusvæði. Þegar það að sækja olíutunnuna og selja hana skapar neikvætt fjárflæði, fara menn loks að íhuga að draga úr framleiðslu sinni. Í olíubransanum er þarna oft talað um lifting cost eða operating cash cost; oftast stytt sem cash cost.

Fyrir um ári síðan (þ.e. í ársbyrjun 2015) taldi Wood Mackenzie að mögulega myndi hægja á olíuvinnslu ef verðið færi undir 40 USD/tunnu. Mögulega þyrfti verðið þó að fara nokkru neðar áður en slíkt gerðist. Og nú hefur fyrirtækið birt nýtt og uppfært álit sitt á því hvar mörkin þarna liggja, þ.e. hvað það kostar að sækja olíutunnu í núverandi vinnslu í hinum ýmsu tegundum olíuvinnslu. Sbr. línuritið hér að ofan.

Þar kemur fram að þegar olíuverð er á bilinu 35-40 USD/tunnan kunni að borga sig að hægja á vinnslunni í kanadíska olíusandinum. Þarna reynir þó á þolinmæði fyrirtækjanna í hverju tilviki. Olíusandsverkefnin eru mjög umsvifamikil og með mikinn fjármagnskostnað. Þar sjá því fæstir ástæðu til að bregðast hratt við þó svo olíuverð sé komið að sársaukamörkum.

Þess vegna þarf olíuverð mögulega að fara ennþá neðar áður en hægja fer á vinnslunni. Þegar olíuverð er komið niður í um 30 USD kann að verða dregið úr framleiðslu á einhverjum djúphafssvæðunum. Þar er þó, rétt eins og í olíusandi, um að ræða mikla fjárfestingu og mikil tregða á að draga úr framleiðslu. Til að dregið sé úr framleiðslu þarf olíuverð því mögulega að fara nógu langt niður til að verkefni í bandarískri Tight Oil (Shale Oil) lendi í neikvæðu fjárflæði. Í þeirri tegund olíuvinnslu er óvenju einfalt að hægja á framleiðslunni og þess vegna er líklegast að þarna liggi hið eiginlega rauða strik. Sem skv. Wood Mackezie er nálægt 25 USD!

Mjög mikið olíuframboð kann að haldast enn um sinn

Þó svo Wood Mazkenzie áliti meðaltalið á operating cash cost í bandarískri Tight Oil sé nálægt 25 USD/tunnu, er þessi kostnaður í einhverjum tilvikum nokkuð hærri. Að auki er hvert og eitt olíuvinnslusvæði af þessu tagi fljótt að tæmast. Og lágt olíuverð hefur hægt á nýjum borunum. Allt hefur þetta stuðlað að því að nú er farið að draga aðeins úr olíuframleiðslu í Bandaríkjunum. Sbr. grafið hér að neðan, sem er frá Bloomberg.

Á sama tíma hefur olíuframleiðsla Saudi Arabíu aukist. Þetta mætti mögulega túlka svo að Sádarnir séu að vinna olíuverðstríð gegn bandarískri Tight Oil. Sannleikurinn er þó vafalítið sá að mikið olíuframboð Saudi Arabíu sé fyrst og fremst beint gegn Íran.

Íranar eru að losna undan viðskiptaþvingunum, sem settar voru á vegna kjarnorkuáætlunar þeirra. Þess vegna gæti olíuframboð þaðan aukist hratt. Tilhugsunin um að missa markaðshlutdeild til Írans er eitur í beinum Sáda. Þar að auki vill Saudi Arabía koma í veg fyrir að Íran geti notið mikilla útflutningstekna af olíu. Þess vegna er mögulegt að Sádar haldi áfram að láta olíu flæða yfir markaðina. Þar með kann olíuframboð áfram að haldast óvenju mikið næstu misserum . Þó svo allar vangaveltur þar um séu afar óvissar - enda er jafnan útilokað að spá með vissu um þróunina á olíumörkuðum!

Athugasemdir

[Bjarne Örn Hansen (IP-tala skráð) 12.1.2016 kl. 08:23]

Það ber að afvakta, því ef eitthvað er til í þeim orðrómi sem gengur.  Þá mun koma í ljós að bandaríkin eigi við olíuskort vandamál að stríða, og að Kanada geti ekki unnið olíu sína, vegna þess að olíuverð sé of lágt.  Ef það er rétt, að olíuverð lækkunin stafi af því að verið sé að reyna að skaða Rússa, þá er þetta bara byrjunin á vandanum.

Það stefnir í óefni, en verð á olíu á eftir að skjóta upp aftur.