Árás á Persa yfirvofandi?

Bandarísk stjórnvöld munu líklega seint fyrirgefa Carter forseta það hvernig Bandaríkin misstu öll formleg áhrif sín í Íran. Þegar harðstjórinn Reza Pahlavi Íranskeisari, flúði landið og Khomeni erkiklerkur tók völdin.

En málið var að Ameríka var enn að jafna sig eftir klúðrið i Víetnam. Þess vegna var enginn alvöru vilji til að beita hervaldi gegn klerkastjórninni í Íran. Þar að auki var þetta á tímum kalda stríðsins, þ.a. menn urðu að fara varlega til að styggja ekki Sovétmenn um of.

Og það var ekki góðan málstað að verja. Reza Pahlavi, sem kallaði sig ýmist Ljós Aríanna eða Konung konunganna, var bersýnileg sturlaður og með nánast alla írönsku þjóðina gegn sér. Þannig að það voru engir góðir valkostir í stöðunni.

En það væri gaman að hafa verið fluga á vegg í lokuðum herbergjum Washington þessa daga í lok 1978 og fram eftir 1979. Menn hljóta að hafa verið á nálum við tilhugsunina að missa af olíulindunum í Íran. Og svo horfa upp á framboðið þaðan hrynja. Reyndar segir sagan að hnetubóndinn frá Georgiu, Jimmy Carter, hafi hreinlega ekki skilið mikilvægi olíubirgðanna í Íran. Og þess vegna hafi Bandaríkin ekki beitt sér meira en reyndin varð.

En dveljum ekki við fortíðina. Bandaríkjamenn ætla bersýnilega ekki að gera þessi mistök aftur. Haldist hátt oliuverð hlýtur þetta að enda með innrás á Íran. Nema að reynslan frá Írak fæli.

Annars er erfitt að átta sig á stöðunni. Íranskir vinir mínir fullyrða að það sé í reynd Bandaríkjastjórn sem með leynd veita klerkunum í Íran stuðning, svo þeir geti haldið völdum. Þrátt fyrir að 90% þjóðarinnar vilji breytingar. Ástæðan á að vera sú að bandarisk stjórnvöld óttist ringulreið i landinu og séu ánægð með þann stöugleika sem harðstjórn klerkanna og gott samkomulag þeirra við Íransher tryggir. Ég á bágt með að trúa svona X-Files kenningum. Og sýnist allt stefna í innrás.

Þannig að maður ætti kannski að fara að drífa sig að láta gamlan draum rætast. Mig hefur nefnilega lengi langað til Teheran. Bæði er saga Íran heillandi, fólkið fallegt og íranskir vinir mínir einstaklega þægilegir og skemmtilegir. Og svo eru víst frábær skíðasvæði þarna lika!

 

Rice á leið til Íslands