Álsamkeppnin við Afríku

Ál er mikill snilldarinnar málmur og til margra hluta nytsamlegur. Og álfyrirtækin á Íslandi eru dugleg að minna á það hvernig þau skapa verðmæti úr hinum endurnýjanlegu íslensku orkugjöfum. Rétt eins og sjá má á myndinni hér til hliðar, sem er af vef Alcoa a Íslandi.

Þegar skoðað er hver rekstrarútgjöldin eru hjá álverum heimsins þessa dagana, er auðvelt að átta sig á því af hverju Ísland er svona eftirsótt þessa dagana fyrir álbræðslur. Þá skiljum við strax af hverju  Norðurál er byrjað að byggja nýtt álver við Helguvík. Og af hverju Rio Tinto Alcan hefur áhuga á að stækka álverið í Straumsvík. Og af hverju Alcoa hefur áhuga á að byggja stórt álver við Húsavík. Það er nefnilega svo að rekstrarkostnaður álvera er nánast hvergi í heiminum jafn lágur eins og hjá álverunum á Íslandi.

Það er auðvitað hið besta má ef álverin á Íslandi eru vel rekin. En því miður er lágan rekstrarkostnað álvera á Íslandi fyrst og fremst að rekja til þess að hér hafa álver fengið raforkuna á hreinum spottprís. Sú ályktun liggur í augum uppi þegar litið er til þess sem segir í skýrslu Hatch um Norðurál,  sbr. síðasta færsla Orkubloggsins. Og í annarri skýrslu sem Orkubloggarinn hefur undir höndum - nýlegri skýrslu sem byggir á upplýsingum frá CRU Group  - kemur fram að aðeins á einu svæði í veröldinni sé rekstrarkostnaður álvera umtalsvert minni en á Íslandi. Og það er í Afríku.

Ástæður þess að Afríka er ódýrasti kosturinn fyrir álbræðslur, eru ekki síst hagstæðir raforkusamningar og hræódýrt vinnuafl. Þetta tryggir Álfunni Svörtu þann virðulega sess að vera álbesta svæði veraldar.

Reyndar er það svo, að mjög lágt verð á raforku til álvera á Íslandi fer langt með að koma okkur í flokk Afríkuríkjanna. Þó svo raforkuverðið til álvera í Afríku sé að meðaltali lægra en á Íslandi, þá er mismunurinn á rekstrarkostnaði álvera í Afríku og á Íslandi ekki meiri en svo, að í reynd er Ísland sennilega mun álitlegri kostur fyrir nýtt álver. Þegar litið er til pólitísks stöðugleika og öryggis í raforkuframboði, þá hlýtur Ísland í reynd að skora mun hærra en Afríka hjá álfyrirtækjum, sem leita að bestu staðsetningunni fyrir nýtt álver. Þó svo raforkuverðið hér sé nokkru hærra.

Það almagnaðasta er þó kannski sú staðreynd, að þegar litið er til nýlegra raforkusamninga við álver í Afríku virðist sem algengt verð þar sé í kringum 30 mills/kWh. Það er talsvert hærra raforkuverð en nefnt hefur verið sem verð til álveranna á Íslandi. Það er m.ö.o. mögulegt að álverin á Íslandi séu að fá rafmagnið ennþá ódýrara en sambærileg álver í Afríku!

Við höfum bersýnilega verið á fullu að keppa um álverin við þróunarríkin í Afríku. A.m.k. ef marka má CRU, sem þykir einhver fínasti pappírinn í ráðgjöf um álbransann. Það verður spennandi þegar Landsvirkjun gefur upp raforkuverðið til stóriðjunnar, á næsta aðalfundi fyrirtækisins um miðjan apríl, að sjá hvort þær tölur rýma vel við boðskapinn frá CRU. Varla ástæða til að ætla annað en að góð fylgni verði þar á milli, enda þykja ljúflingarnir hjá CRU traustsins verðir og ráðgjöf þeirra verðlögð í takti við það. Kemur í ljós.

Nánast alls staðar í heiminum (utan Afríku) er dýrara að reka álver en á Íslandi. Samkvæmt CRU eru það einungis Mið-Austurlönd sem geta boðið álverum jafn góða rekstrarafkomu eins og Ísland og Afríka. Í reynd á þessi tilvísun til Mið-Austurlanda fyrst og fremst við um Persaflóann. Enda spretta álverin þar nú upp eins og gorkúlur. T.d. í Dubai, sbr. stöplarnir hér til hliðar.

Risaálver Dubai Aluminum er búið að stækka mikið síðustu árin og er nú komið í 980 þúsund tonn! Og þessa dagana er einmitt verið að byggja risastór álver í bæði Katar og Abu Dhabi. Þessi mikla uppbygging álvera við Persaflóann kemur ekki síst til af því, að álbræðslurnar þarna við Flóann fá raforkuna frá gasorkuverum, sem geta boðið mjög góð kjör vegna gríðarlegs framboðs af ódýru gasi á þessum miklu gasvinnslusvæðum. Gaslindirnar utan við strönd Katar eru t.a.m. einhverjar þær stærstu í heiminum. Og þó svo t.d. Japanir séu vitlausir í að fá þaðan gas í fljótandi formi (LNG), þá er nóg eftir til að framleiða ódýrt rafmagn. Handa risastóriðju.

Þarna við Flóann rís nú einmitt enn eitt álverið; 585 þúsund tonna Qatalum-verið í Katar, sem knúið verður af 1.350 MW gasorkuveri. Og s.l. haust (2009) fór í gang nýtt álver  Emirates Almuminum (EMAL) í Abu Dhabi, þar sem framleiðsla fyrsta áfangans verður um 750 þúsund tonn. Þessi glænýja álbræðsla fær raforkuna frá 2.000 MW gasorkuveri - og stefnt er að stækkun álversins í 1,5 milljón tonn!

Jafnvel þó svo gasorkuverin losi mikið koldíoxíð þykir þessi tegund af raforkuframleiðslu þokkalega semi-græn. Sökum þess að kolaorkuver losa helmingi meira kolefni. Það er ekkert flóknara. Og í heimi sem á nóg af gasi, er augljóst að gas verður einhver allra mikilvægasti orkugjafi mannkyns alla þessa öld. Og kannski lengur.

Vegna hins lága raforkuverðs sem álfyrirtækin njóta hér á Íslandi, er þar með upptalið hverjir veita Íslandi alvöru samkeppni í að bjóða álbransanum vildarkjör. Það eru Afríka og Persaflóaríkin. Hvorki Brasilíumenn með sitt ofboðslega vatnsafl né orkugnótt Rússland bjóða álverum jafn gott rekstrarumhverfi né jafn góða afkomu eins og Ísland. Og hafa þessi tvö fyrstnefndu ríki þó löngum þótt bjóða álbræðslum hagstæð kjör.

Afríka er ennþá almennt ódýrari en Ísland, en ýmsir þættir valda því að menn vilja oft fara annað með álverin sín. Í íslenska álbransanum erum við því í reynd fyrst og fremst að "keppa" við mestu gasorkulindir heimsins í Arabaríkjunum við Persaflóann. Einungis álfyrirtæki sem eru tilbúin í ennþá meiri áhættu, líta við því að byggja nýtt álver í Afríku. Og það er einmitt þessi áhætta sem skiptir verulegu máli þegar stórfyrirtæki ákveða hvar þau vilja setja milljarðs-dollara-álverið sitt niður. Þegar haft er í huga að raforkuverð á Íslandi til álvera er með því allægsta í heiminum, virðist hreinlega sem íslensku orkufyrirtækin og íslensk stjórnvöld hafi ekki áttað sig á því að það er fleira en orkuverðið eitt sem skiptir máli. M.ö.o. þá álítur Orkubloggarinn sterkar vísbendingar komnar fram um að hér hafi menn hreinlega samið af sér um orkuverðið i álveranna. 

Þó svo Ísland, Persaflóaríkin og Afríka séu almennt hagkvæmustu staðirnir fyrir álver, sitja þessi svæði heimsins auðvitað ekki ein að hinum ljúfa álbræðslubransa. Nálægð við stóran markað gerir Kína t.d. áhugavert í augum álfyrirtækjanna, þegar þau íhuga stað undir nýtt álver.

En vandamál Kína er að þar treysta menn sér ekki til að bjóða álbræðslum nándar nærri jafn lágt raforkuverð eins og gerist á Íslandi eða Mið-Austurlöndum. Að meðaltali er raforkuverðið í Kína t.a.m. um helmingi hærra en álverum hefur boðist hér á Íslandi og sömuleiðis miklu hærra en við Persaflóann. Þar af leiðandi er Kína ekki alveg sá segull fyrir ný álver sem ella mætti kannski búast við.

Annað land sem hefur að mörgu leyti verið aðlaðandi síðustu áratugina fyrir álbræðslur er Rússland. Þar hefur raforkuverðið verið tiltölulega lágt. En sem kunnugt er, þá er ekki alveg á vísan að róa með pólitíkusana í Moskvu eða úti héruðunum og því talverð aukaáhætta sem því fylgir að setja svo stóra fjárfestingu þar niður.

Eflaust klórar einhver lesandi Orkubloggsins sér í höfðinu yfir því af hverju Orkubloggarinn virðist horfa framhjá því hagstæða álversumhverfi, sem finna má í Kanada og Ástralíu. Málið er bara að lágur meðal-rekstrarkostnaður álvera í Kanada er einfaldlega til kominn vegna þess að þar eru álverin mörg hver með mjög hagstæða gamla raforkusamninga. Eru í reynd að fá raforkuna langt undir því sem eðlilegt getur talist miðað við framleiðslukostnað á rafmagni í dag. Enda er lítill ágreiningur um það að raforka til álvera í Kanada sé í reynd niðurgreidd og þetta er farið að valda talsvert mikilli ólgu í stjórnmálunum þar vestra. Nýtt álver í Kanada þarf aftur á móti að greiða ansið hátt raforkuverð og nánast öruggt að rekstrarhagkvæmni nýrra álvera er talsvert meiri og betri á Íslandi en í Kanada, þrátt fyrir að raforkuverðið til álveranna sé að meðaltali mun lægra í Kanada.

Og þó svo áliðnaðurinn í Ástralíu hafi líka löngum verið þar á sannkölluðum heimavelli, þá hefur raforkuverð í Ástralíu hækkað gríðarlega síðustu árin. Þess vegna er sá tími sennilega liðinn - a.m.k. í bili - að Suðurálfan geti boðið nýjum álverum raforkuverð í líkingu við það sem nú gerist við Persaflóann eða á Klakanum góða.

Ísland er sem sagt fyrst og fremst að "keppa" um hylli álfyrirtæka við einungis tvö heimssvæði: Annars vegar við Afríku og hins vegar við Persaflóann. Stóra spurningin er hvort við viljum halda áfram að keppa við þessi svæði - eða hvort við viljum reyna að finna bæði arðsamari og skynsamari leiðir við nýtingu á íslenskri orku?

Í síðustu færslu Orkubloggsins kom fram að raforkuverð til álvera á Íslandi sé langt undir meðalverði og með því lægsta í heiminum. Það virðist líka nokkuð ljóst að einungis Afríka býður álverum umtalsvert lægri rekstrarkostnað en Ísland - og að afkoma álvera við Persaflóann er svipuð eins og á Íslandi. Hvergi annars staðar í heiminum bjóðast nýjum álverum jafn góð kjör. Engu að síður spretta nú upp álver víða um heiminn. Sem sýnir okkur að álfyrirtækin treysta sér bersýnlega til þess að láta eitthvað af álverunum sínum njóta mun minni hagnaðar en gerist í Afríku, á Íslandi eða við Persaflóann.

Við getum vissulega haldið áfram að virkja hérna útum allar trissur og selt raforkuna til bæði núverandi og nýrra álvera - og þar með tekið þátt í því að keppa við nánast botnlausar gaslindirnar Persaflóans. Við getum jafnvel boðið álverunum eitthvað hærra raforkuverð en gerist í Katar og annars staðar við Persaflóann. Vegna þess að við erum öruggari staður... "til að vera á".

En er þetta það sem við viljum? Viljum við halda áfram á þeirri braut að bjóða álbræðslum raforkuna okkar á lægra verði en flestir aðrir? Og láta orkufyrirtækin okkar áfram bera óhefta áhættu af því þegar álverð tekur dýfur? Eða viljum við rífa okkur upp úr gamla rassfarinu og horfa til framtíðar; nýta þá möguleika sem blasa við til að stórauka arðsemina af raforkuframleiðslunni? Væri ráð að hugleiða þann möguleika að gjörbreyta um orkustefnu? Láta gildandi raforkusamninga við stóriðjuna renna út og finna leiðir til að margfalda arðsemina af raforkuframleiðslunni? Þetta er vel raunhæfur möguleiki og gæti meira að segja gerst án þess að byggja eina einustu nýja virkjun. 

Núverandi samningar við álfyrirtækin um raforkuviðskipti gilda líklega flestir til ca. 2020-2025 (lauflétt ágiskun hjá Orkubloggaranum). Við höfum sem sagt hugsanlega ca. 15 ár til að finna nýjan kaupanda að raforkunni frá Kárahnjúkum, Þjórsá, Nesjavöllum og fleiri kunnuglegum virkjunum - kaupanda sem með glöðu geði vill borga alvöru verð fyrir orkuna.

Miðað við þróunina í bæði endurnýjanlegri orku og nettækninni, er líklegt að á næstu áratugum muni t.d. rísa mikill fjöldi nýrra gagnavera og margar nýjar sólarkísilverksmiðjur, sem eru vön/vanar því að greiða meira en helmingi hærra raforkuverð en álverin hér gera. Að vísu hefur gengið fremur hægt að laða slíka starfsemi til Íslands, enn sem komið er. En það er nú bara svo að hlutirnir taka tíma og það er engin ástæða til að ætla annað en að smám saman muni áhugi meðalstórra iðnfyrirtækja á Íslandi aukast - ef markvissara kynningarstarf verður tekið upp. Auk hærra raforkuverðs myndi þetta skapa meiri fjölbreytni í íslensku atvinnulífi, sem hlýtur að vera kostur. Þetta þarf að skoða gaumgæfilega, áður en ráðist er í frekari virkjanaframkvæmdir fyrir áliðnað.

Kannski væri þó nærtækast að byrja á því að koma umtalsverðum hluta orkunnar, sem nú þegar er búið að virkja, yfir á hinn risastóra raforkumarkað Evrópu. Sem bæði hungrar í öruggt raforkuframboð og vill líka miklu meira af þeirri tegund af raforkuframleiðslu sem losar lítið kolefni. Þetta myndi gerast með laufléttum háspennustreng (HVDC-kapli) milli Íslands og Evrópu. Þá myndi arðsemi Landsvirkjunar a.m.k. tvöfaldast í einni svipan. Og slíkt verkefni gæti einmitt tekið um áratug, með tilheyrandi  rannsóknum, umhverfismati og framkvæmd. Orðið tilbúið á sama tíma og hinir arfaslöppu raforkusamningar við álverin hér renna út.

Reyndar myndi pólitísk ávörðun um að fara þessa leið mögulega strax verða til þess, að álverin hér myndu sjá sitt óvænna og bjóðast til að greiða helmingi hærra verð fyrir raforkuna en þau gera í dag. Stjórnvöld þurfa að íhuga vandlega nýja strategíu, til að rífa Ísland upp úr þeim forarpytti sem núverandi orkusamningar við álverin eru. Eftir hverju er iðnaðarráðherra að bíða? Einungis því að eftirlaunapakkinn verði orðinn þægilegur - eða vill ráðherrann koma einhverju góðu til leiðar fyrir íslensku þjóðina?

 

Athugasemdir

[Guðmundur Bjarnason (IP-tala skráð) 28.3.2010 kl. 04:22]

Nú eiga einhverjir að taka af skarið og bjóða Landsvirkjun formlega 55 mills pr. kWh. til að selja um sæstreng.

Ef viðræður ganga vel þá má fá streng innan tveggja ára og hefja viðskiptin.

Ekkert mál væri að fjármagna dæmið þegar samningar lægju fyrir.

[Jón Steinar Ragnarsson, 28.3.2010 kl. 07:06]

Athyglisvert að sjá að launahlutfallið er svipað hér og í kína og miðausturlöndum. Ekki mikið hærra en í Afríku. Hvað skyldu menn borga margföld laun með þessum "verðmætu" störfum í formi smánarlegsorkuverðs?

Er ekki komið tæm á að segja stopp?

Þú ættir að birta þessar greinar þínar í blöðunum, ef þú hefur ekki þega gert það. Það er svo spurning hvort sumir fjölmiðlar muni stinga þessu ofan í skúffu og þjást af viðvarandi plássleysi, ef til þess kæmi.

[Kristján B. Jónasson, 28.3.2010 kl. 08:19]

Ég er mikill aðdáandi bloggins þíns. Þessi færsla er sannarlega algjört dúndur.

[Lesandi (IP-tala skráð) 28.3.2010 kl. 12:11]

Frábær færsla, mikið vildi ég nú óska að stjórnvöld hlustuðu meira á menn eins og þig.

Ég hef kommentað áður og hreinlega verð að ítreka spurninguna sem ég lagði þá fram: Hvenær fáum við stóra djúsí færslu um HVDC sæstreng? Ég bíð a.m.k. spenntur!

[Gunnar Th. Gunnarsson, 28.3.2010 kl. 13:16]

Ég skil ekki þennan ofuráhuga á að selja raforkuna úr landi með sæstreng. Svona svipað og að hafa sérstakan áhuga á að flytja út óunninn fisk í gámum.

Við eigum að leggja áherslu á að nota orkuna hér heima.

[Ketill Sigurjónsson, 28.3.2010 kl. 13:25]

Dæmi:

Ef verðið á ferskum þorski á markaði á Íslandi væri... segjum 1.000 kr. á kílóið. En algengt verð í Evrópu væri 3-5.000 kr.

Ættum við þá samt að gera þá kröfu að allur fiskur yrði unninn á Íslandi?

Ég hef reyndar engan ofuráhuga á að selja orkuna til útlanda. En ef það skilar Landsvirkjun 2-3faldri arðsemi, held ég að það geti verið skynsamlegur kostur. Fyrst og fremst álít ég að stjórnvöld og orkufyrirtækin hafi staðið sig illa í að semja um orkuverðið. Og að úr því þurfi að bæta sem allra fyrst.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 28.3.2010 kl. 16:26]

Fyrirtæki í opinberri eigu eiga að horfa á "stóru myndina" varðandi arðsemi.

[einsi (IP-tala skráð) 28.3.2010 kl. 17:16]

Takk fyrir frábæran pistil, Ketill.

Sá eini af samningamönnum um orkuverð, sem kemst uppréttur frá málinu, er Hjölli Gutt. Er hann ekki fyrrverandi þingmaður þinn, Gunnar?

Veit annars einhver hvað Becromal á Akureyri er að borga fyrir orkuna?

[Ketill Sigurjónsson, 28.3.2010 kl. 21:48]

Hér í færslunni segir að raforkusamningarnir við álverin verði líklega flestir lausir eftir ca. 10-15 ár. Reyndar tekið fram að þetta sé ágiskun.

Hugsanlega er þetta mun lengri tími. Hef fengið uppl. um að raforkusamningar Landsvirkjunar við stóriðjuna séu á bilinu 15-40 ára.

Gaman að sitja uppi með 40 ára raforkusamning sem er langt undir meðalverði til álvera! Hvaða samningur það er veit ég ekki... ennþá. Við RTA? Century Aluminum? Alcoa?

[Hermundur (IP-tala skráð) 28.3.2010 kl. 22:18]

Hvort skilar það meiri störfum á Íslandi að flytja orku út um sæstreng eða nýta hana til iðnaðar á Íslandi?

Auðvitað er orkuverð mun lægra á Íslandi en í öðrum vestrænum löndum,það er skortur á rafmagni þar og það að mestu framleidd með mengandi kolum.

Afhverju á Ísland ekki að nýta sér sína ódýru,grænu orku og laða hingað iðnað  og störf?

Þú talar um óunninn fisk. Tilhvers á Ísland að flytja út óunninn fisk til Bretlands, sem fer síðan í fullvinnslu þar?
Ef að fiskurinn væri fullunninn á Íslandi í neytendapakkningar, væri hagnaður fyrir þjóðina gríðarlegur.
Bæði ef því að fullunnar matvörur eru dýrasti hlekkurinn í vinnslukeðjunni og ótrúlega mikill fjöldi nýrra starfa myndi myndast á Íslandi fyrir vikið og þar með fengi ríkið miklar skatttekjur í sinn hlut.
Hugsið ykkur að geta flutt út matvörur og iðnvörur í framtíðinni, merktar Made with green energy in Iceland !!!

[Gunnar Th. Gunnarsson, 28.3.2010 kl. 22:20]

Ég held að samningurinn við Alcoa sé til 40 ára. Samningurinn var forsenda þess að hagkvæmt þótti og gerlegt og tiltölulega áhættulítið, að ráðist í hina risastóru framkvæmd við Kárahnjúka. Að samningnum loknum verður fjárfestingin búin að mala gull í vasa Landsvirkjunnar í 15-20 ár, því afborganir af framkvæmdakostnaði verða að fullu greiddar á u.þ.b. 20 árum og rekstrarkostnaðurinn er sáralítill miðað við innkomuna vegna raforkusölunnar.

Að samningstímanum liðnum verða gerðir nýir samningar um raforkusölu. Hvort það verður við álver Alcoa á Reyðarfirði eða við eitthvert annað fyrirtæki á eftir að koma í ljós

[Bjarki (IP-tala skráð) 29.3.2010 kl. 10:09]

Ekki þekki ég beinlínis orkuverðið sem Becromal samdi um við Landsvirkjun, en þess var getið í einhverri tilkynningunni að raforkusamningurinn væri þannig gerður að verðið myndi hækka í skrefum á fyrirframákveðnum tímum.

[B (IP-tala skráð) 31.3.2010 kl. 18:59]

Mjög góðar færslur Ketill síðustu tvær.

Það er athugunarvert að einungis Afríka selur lægra raforkuverð en Ísland, en þekkt er að í Afríku þarf gjarnan að múta embættismönnum í slíkum samningum. Maður spyr sig því hvort Friðrik S og Finni Ingólfs var mútað beint eða óbeint; eða hvort þeir hreinlega eru svona miklir viðvaningar.

Mjög áhugavert að sjá ósamkvæmni hjá Skipulagsstofnun og virðist sem sú stofnun sé lítið annað en stimptill í höndum Landsvirkjunar og ráðherra en hafi lítið faglegt vægi. Stofnunin leyfir einnig meiri umhverfissóðaskap en þekkist í Vestur Evrópu, til dæmis má henda notuðum kerbrotum í svokallaðar flæðigryfjur hér á landi (henda í sjóinn) en þetta tíðkast ekki annars staðar. Ég skora á þig að fjalla sérstaklega um þennan þátt.

Þú snertir á mikilvægum punkti hvað nánd við markaði varðar, en hitt sem þú nefnir ekki eru innflutningstollar en álver á Íslandi njóta umtalsverðra kjarabóta vegna EES í samanburði við álver t.d. í Rússlandi og Afríku þegar selt er til Evrópu - en flest allt útflutt ál frá Íslandi, Afríku og Rússlandi fer einmitt til ESB.

Annað mál er skattar sem þú nefnir ekki en mættir fjalla um. Tryggvi Þór og fleiri hafa sagt að álverin njóti umtalsverðra skattaívilnana og ekki sé hægt að hækka skatta á þau vegna samninga sem stjórnmálafólk hafi skrifað undir.

Enn annað sem vert er að nefna eru kolefnisgjöld sem gætu hugsanlega verið lögð á í framtíðinni og eru einmitt birt á myndinni frá CRU (ERU = Emission Reduction Unit). Þar er hætta fyrir hendi fyrir álverin sem ekki er til staðar í Afríku og miðausturlöndum.

Það er hárrétt hjá þér að sæstrengur er eina vitið, og því meira sem ráðherrar tala um slíkan streng því meiri líkur eru á að álverin bjóðist til að borga hærra orkuverð nú þegar til að koma í veg fyrir slíkan streng. Það þarf ekkert að nota orkuna innanlands, tekjurnar sem fengjust af sölu í gegnum streng væru svo miklar að það mætti fjárfesta gríðarlega í mannauði, mannvirkjum og fleiru fyrir slíkar upphæðir.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 31.3.2010 kl. 22:24]

Ég þekki ekki hvernig málum er háttað hjá "gömlu" álverunum á Íslandi, en ég þekki nokkuð til álvers Alcoa í Reyðarfirði.

Fullyrðing "B", sem virðist ekki þora að koma fram undir nafni hér, á ekki við um álver Alcoa varðandi kerbrotin.

Kerbrot, álgjall og ýmsar aðrar aukaafurðir sem falla til við framleiðsluna eru sendar til Bretlands til endurvinnslu. Þar eru kerbrotin notuð við framleiðslu á sementi. Sjá HÉR

[Þrándur (IP-tala skráð) 11.4.2010 kl. 21:20]

Sæll. Leggur þú einhverja dýpri merkingu í þessa frétt:

http://mineweb.co.za/mineweb/view/mineweb/en/page72102?oid=101937&sn=Detail

[Gunnar Th. Gunnarsson, 11.4.2010 kl. 22:07]

Ég reikna með að þú sér að spyrja Ketil en ef ég má svara þá sýnist mér tvær ástæður vera fyrir minnkandi hlut Alcoa í fyrirhuguðu verkefni í Saudi Arabíu.

Annars vegar vilji stjórnvalda til að minnka hlutfallslegt vægi olíuiðnaðarins í hagkerfi sínu og hins vegar hugsanlegir fjármögnunarerfiðleikar Alcoa.