Hvað finnst JR?

Á olíumörkuðunum er enginn óhultur!

Þannig komst Orkubloggarinn að orði í bloggfærslunni Ljúf og sæt í Cushing. Þann 21. febrúar s.l. (2010). Og þar sagði bloggarinn líka að hann byði "rólegur eftir því að olíuverðið á Nymex falli niður í a.m.k. 60 dollara - og kannski jafnvel enn neðar. Ef, ef...".

Þessa spádóma byggði Orkubloggarinn á því að allar tunnur, ker og kirnur í Cushing væru að springa. Eftirspurn eftir olíu í Bandaríkjunum væri dauð og ekkert annað í spilunum en að verðið félli. Enda eru Bandaríkjamenn langstærstu olíusvolgrarar heimsins; nota um 20 milljón tunnur af þeim 85 sem framleiddar eru á hverjum degi í heiminum öllum. Sem er næstum 25% allrar framleiðslunnar!

Orkubloggarinn var í raun að segja, að þegar eftirspurnin dettur svona niður þar vestra hljóti að koma að því að verðið pompi með. Jafnvel þó svo margir reyni að draga úr fallinu með því að kaupa olíu og geyma hana á risatönkum í Cushing eða í dularfullum olíuskipum sem liggja í þokunni utan við sóðaleg hafnarsvæði hingað og þangað um veröldina. Bloggarinn var þarna líka að segja að það eina sem héldi verðinu uppi væri von spákaupmannanna um að kreppunni væri að ljúka og brátt færi allt á blúss. Bloggarinn taldi að spákaupmennirnir hlytu brátt að springa á limminu og þá yrði ekki a sökum a spyrja.

En verðið á olíu lækkaði bara alls ekki! Heldur fór strax að hækka um leið og bloggarinn sleppti orðinu og sendi færsluna út á vef allrar veraldarinnar. Satt að segja steig olíuverðið bara ansið hressilega, eins og sjá má á grafinu hér til hliðar. Svo fór það reyndar að síga aftur þegar kom fram á vorið, en hefur samt haldist u.þ.b. á sama róli eins og var þegar bloggarinn spáði verðlækkun. Verið að dansa þetta kringum 75 dollarana eða svo.

Var Orkubloggarinn þá bara með óráði? Hann sem á alltaf að hafa rétt fyrir sér. Hver er ástæðan fyrir þessu furðuháa olíuverði? Enn er ekki kominn fram efnahagsbati í Bandaríkjunum sem réttlætir svona hátt verð. Enn liggja troðfull risaolíuskip útum allan heim þar sem olían nánast spýtist upp af dekkinu eins og frá alvöru olíubrunni. Enn er birgðastaðan í Bandaríkjunum gríðarlega há. Samt helst olíuverðið uppi!

Sennilega má tilgreina þrjár meginástæður fyrir því að enn er ekki komin fram lækkunin sem Orkubloggarinn þóttist sjá í kristallskúlunni í myrkvuðu bakherberginu. Í fyrsta lagi gerði hann of mikið úr spákaupmönnunum. Það var ekki svo að spákaupmennirnir væru að hafa eins mikil áhrif á verðið, eins og bloggarinn hélt fram. Það var raunveruleg eftirspurn ennþá fyrir hendi. Í öðru lagi hefur OPEC tekist að lesa vel í framtíðina og gæta þess að halda framboði sínu í þeim hárfína balance, sem þarf til að þeir fái það verð sem þeir þurfa. Sádarnir vilja nefnilega ekki að verðið fari undir ca. 70-75 USD tunnan, eins og Orkubloggið hefur ítrekað útskýrt.

En hvaðan kemur eftirspurnin? Jú - í þriðja lagi hefur verið meiri eftirspurn frá Kína heldur en bloggarinn sá fyrir. Þar hefur stjórnvöldum tekist á ný að ná upp funhita í efnahagsglæðurnar og fyrir vikið hefur t.d. fasteignaverð í Kína rokið upp það sem af er árinu. Og olíueftirspurn þaðan frá landi drekans verið veruleg.

En Orkubloggarinn hefur samt ekki breytt um skoðun. Enda erfitt að kenna gömlum orkuhundi að sitja! Olíuverð er óeðlilega hátt og hlýtur að lækka umtalsvert - fyrr en seinna. Vöxturinn í Kína í sumar er að mati bloggarans ekki sannfærandi. Þetta er ríkisdrifinn platvöxtur þar sem kínversk stjórnvöld nota t.d. geggjaðar gjaldeyrisbirgðir landsins til að hafa jákvæð áhrif á markaðinn heima og örva þannig eftirspurn. Eftirspurn byggða á sandi.

En margir trúa samt að Kína eigi ennþá mikið inni - svo mikið að þar verði engin alvarleg dýfa á næstu árum. Segja t.a.m. fáránlegt að bera Kína núna saman við stöðuna sem var í Japan skömmu áður en hrunið kom þar um 1990. Bölmóðarnir eru soldið mikið að segja að Kína upplifi brátt sinn tapaða áratug. En þeir sem trúa á vöxtinn í Kína, segja að Drekinn geti haldið áfram á fullum dampi í tíu og jafnvel tuttugu ár enn, áður en efnahagslífið þar fari að hiksta verulega.

Þeir sem eru sannfærðir um sterka stöðu Kína eru líka alveg vissir um að olíuverð muni ekki lækka - heldur þvert á móti brátt hækka í um 90 dollara tunnan. Eftirspurnin frá Kína muni tryggja það.

Já - það er vandlifað. Sumir hinna saklausu einfeldninga leyfa sér að spyrja: Hvað er rétt olíuverð? Er verðið núna (um 75 dollarar) "rétt" eða er það eitthvað bogið og bjagað? Í vikunni spurði t.a.m. einn fréttamaður á CNBC "olíusérfræðing" einmitt þessarar spurningar: Let's forget the market... what is the right oil price? Skiljanleg spurning en samt auðvitað kjánaleg. Af því það er ekki til neitt eitt rétt olíuverð.

Það sem fréttamaðurinn var að spyrja um var í reynd hvað menn sem þurfa að nota olíu séu tilbúnir að borga. Og hvað þeir sem selja olíu þurfa að fá fyrir tunnuræfilinn til að komast óskaddaðir frá viðskiptunum. Sem sagt hið tæra framboð og eftirspurn. The billion dollar question.

Sá sem spurningunni var beint að sagðist nokkuð viss um að rétt olíuverð væri 82-85 dollarar tunnan. Sem er kannski ansið lógískt þegar miðað er við hvað blessaðir Sádarnir þurfa að fá til að lenda ekki í fjárlagahalla. Reyndar þurfa þeir varla nema 75 dollara en vilja auðvitað gjarnan meira. Fínt að fá 82-85! Og viðkomandi snillingur vildi sem sagt meina að Kínverjarnir séu í talsvert mikilli olíuþörf, þ.a. eftirspurnin þaðan muni valda því að verðið haldist yfir 80 dollurunum og jafnvel vel það.

Jamm - þetta virðist barrasta nokkuð lógískt. Ef Kína heldur dampi. En Orkubloggarinn er ekki á að þetta mat sé allskostar rétt. Það þarf ekki annað en að stinga nefinu upp í vindinn. Sama hvaðan áttin blæs; olíuþefurinn frá stútfullum birgðastöðvunum út um allan heim fyllir nasirnar. Maður finnur þefinn jafnvel hér í Fossvoginum! Kannski berst hann frá olíugeymunum í Hvalfirði?

Orkubloggarinn er ekki eini Pallinn í heiminum þarna. Sumir taka meira að segja mun dýpra í árinni. Segja að olíuverð muni brátt steinfalla þegar skelfingu losnir braskararnir reyna allir að losa stöðurnar sínar. Þó svo pappírsviðskiptin á Nymex nái enn að halda verðinu yfir 70 dollurum og þaðan af meira, sé hrunið handan hornsins.

Einn ljúflingurinn orðaði þetta þannig: "I honestly think that if there were no investors using oil as an asset that the price of oil right now would be $10 or $15 or $18, but it wouldn't be anywhere near where it is". Og bætti við: "We have so much oil right now, more than we've had in 27 years. Why is it 27 years? Because that's how far our records go back. It's probably the most in 50 or 100 years". Og meira: From a historical perspective, Beutel pointed out that the current level of inventories is even higher than when the price of oil was below $20 a barrel.

Olíuverðið ætti sem sagt jafnvel að vera bara 10 dollarar og hananú! Eftirspurnin núna væri að stóru leyti ekki af völdum raunverulegrar notkunar. Markaðurinn sé yfirfullur af sullinu og þegar loksins komist styggð á gráðugu hjörðina muni verðið falla eins og blýklumpur.

Vandamálið er bara að skoðanir manna um hvað lesa megi úr tölunum eru afar skiptar. Meðan sumir segja að olíuverð hljóti senn að hrynja undir 20 dollara tunnan og jafnvel niður í 10 dollar eins og hér í den þegar "glöttið" var í hámarki, eru aðrir "sérfræðingar" sem eru algerlega sannfærðir um að 80 dollarar plús sé hið eina rétta verð og það muni haldast.

Hvað það verður, veit nú enginn, vandi er um slíkt að spá. Maður veit hreinlega ekkert hvað gera skal. En það leggst illa í Orkubloggarann hvað pólitíkusar bæði austan hafs og vestan eru iðnir við að tala efnahagslífið upp þessa dagana. Það eru bara orð - og þau eru satt að segja ekki sérstaklega sannfærandi. Finnst Orkubloggaranum. Þess vegna þykir bloggaranum freistandi að sjorta olíu. Og veðja enn um sinn á að hressileg lækkun sé alveg að bresta á. Handan við hornið!

Svona er nú blessaður kapítalisminn yndislegur. Gerir sjálft lífið og sjálfan raunveruleikann að einu geggjuðu veðmáli, rétt eins og maður ætti lögheimili í glysborginni Las Vegas. Álfarnir sem fussa og sveia yfir Vegas og segja hana vera siðspillta gerviveröld, virðast ekki átta sig á þeim drifkröftum sem stjórna heiminum. Money & s...! Sama hvað hver segir.

Einmitt þess vegna er sjónvarps-sápan Dallas auðvitað besta birtingarmynd raunveruleikans sem til er. Já - nú væri gott að geta spurt sjálfan JR hvað honum finnst um olíuverðið. Verður það brátt 10 dollarar eða jafnvel 90 dollarar? Núna er það vel að merkja rétt um 75 dollarar tunnan. Hið dásamlaga tæra verð sem Sádarnir vilja!

Þeim sem hafa nennt að lesa þetta suð í bloggaranum til enda, skal loks bent á að þeir geta fengið að heyra ennþá meira orkusuð þegar Orkubloggarinn mætir í Silfur Egils nú upp úr hádegi á sunnudag. Best að fara að kúra.

 

Athugasemdir

[Bjarki (IP-tala skráð) 5.9.2010 kl. 01:11]

Þetta er spennandi. Maður lætur sig bara dreyma um það hvaða áhrif það hefði á efnahagslíf vesturlanda ef olían hrynur niður í 10-20 dollara á tunnu. Það mætti þá sennilega afskrifa þessa voðalegu "double dip" kreppu sem menn óttast svo mjög. Það myndi bæði lífga mjög upp á ástandið vestanhafs og hjálpa okkur alveg helling uppi á Íslandi þar sem við erum olíuhákar á heimsmælikvarða (það voru fluttar inn olíuafurðir fyrir 50 milljarða árið 2009).

[Róbert Björnsson, 5.9.2010 kl. 01:42]

J.R. er búinn að skipta yfir í sólar-orku eins og sést á þessum smellnu auglýsingum.

http://www.youtube.com/watch?v=B-XNNPTqNMQ&feature=related

[Ketill Sigurjónsson, 5.9.2010 kl. 10:41]

:) Alveg rétt. JR þótti rétti maðurinn til að auglýsa sólarsellur.

Annars var þetta alltaf uppáhalds Dallas-intróið mitt:

http://www.youtube.com/watch?v=ZsVZUJVVaIE

Pam náttlega barrrasta smoking hot.

[Ketill Sigurjónsson, 5.9.2010 kl. 10:46]

Bjarki (IP-tala skráð) 5.9.2010 kl. 01:11; fari olían undir 20 dollara gæti það því miður einmitt þýtt að double-dippið væri skollið á. Svo mikil verðlækkun myndi líka algerlega bremsa allar nýfjárfestingar í orkuiðnaðinum. Afleiðingin yrði svakaleg verðhækkun þegar efnahagslífið færi aftur í gang. Svoleiðis sveiflur eru skemmtilegar fyrir þá sem braska rétt. En erfiðar fyrir almenning.

[Egill Jón Kristjánsson (IP-tala skráð) 5.9.2010 kl. 14:24]

Mjög góð og fræðandi grein. Að sama skapi var vitalið í Silfrinu flott.Það sem situr eftir í mínu hugskoti er að aðeins 40% af skuldum or séu vegna stóriðju. Ég hef lengi beðið eftir svipupu framlgi inn í ESB umræðuna. Þar sem skrifaðir væru pistlar sem bæðu væru  fræðandi og skildu eftir spurningar. Hafðu þakkir.

EJK

[Hólmsteinn Jónasson (IP-tala skráð) 5.9.2010 kl. 19:19]

Athyglisverð grein !

http://www.economist.com/node/16909897?story_id=16909897&fsrc=rss 

[Ketill Sigurjónsson, 5.9.2010 kl. 20:31]

Hot rocks & EGS á Orkublogginu:

Funheitt grjót:

http://askja.blog.is/blog/askja/entry/1001986/

Google og AltaRock

http://askja.blog.is/blog/askja/entry/1007224/

[Kristján Sigurður Kristjánsson, 6.9.2010 kl. 00:08]

Já þú er alltaf jafn helvíti glöggur. Grikkland hrynur og það verður hrun í Kína hrávara og málmar lækka og lækka, þá verður gott að vera búinn að leggja strenginn góða þegar álverin geta ekki staðið við samninga sína.

[Þorbergur Steinn Leifsson (IP-tala skráð) 6.9.2010 kl. 09:41]

Sæll og takk fyrir gott viðtal í Silfrinu í gær, ég vil þó gera tvær athugasemdir.

Þú endurfluttir fréttir frá Orkuveitunni og Alfreðs um að aðeins 40% af skuldum  hennar væri til komnar vegna stóriðjusamninga. Er eitthvað að marka þessa tölu? Hvernig á að skipta kostnaði við Hellisheiðarvirkjun milli raforkuframleiðslu og heitavatnsframleiðslu þegar þær nýta sömu holurnar. Þetta má gera á hvern þann hátt sem menn vilja. Ég teldi eðlilegast að skrifa nær allann kostnað við borun á raforkuframleiðsluna því hraðinn og gassagangurinn var eingöngu fyrir stóriðjuna og ég veit ekki til að einn einasti dropi af heitu vatni komi ennþá til Reykjavíkur frá Hellisheiði. Ef virkja hefði átt fyrir hitaveitu eingöngu  hefðu framkvæmdir verið með allt öðrum hætti.  Hefur þú skoðað hvernig þessi 40% tala er fengin?, ef ekki er varasamt að vera að hafa hana eftir.

Varðandi orkuverðið til álframleiðslu er ég þér alveg sammála að það er undarlega lágt.  Ég hélt að það myndi loks hækka eftir að samið var um Fjarðarál á mettíma við Alcoa árið 2002.  Þá voru álfyrirtæki á hverju götuhorni ólm í að byggja hér álver. Ég hef þá kenningu að OR og Hitaveitu Suðurnesja (HS) sé hér um að kenna að hluta. Þegar Landsvirkjun ákvað (illu heilli) að fresta Norðlingaölduveitu í september 2003 kom Alfreð samdægurs í fjölmiðla og sagði að þetta væri allt í lagi þar sem OR og HS gætu alveg skaffað þessa orku sem Landsvirkjun hætti við að selja til Norðuráls. Það gekk síðan eftir og bæði fyrirtækin orðin gjaldþrota, þeir gátu þetta sem sagt alls ekki.

Þegar Norðurál var að semja við Landsvirkjun vissu þeir að ábyrðalausir ævintýramenn í OR og HS vildu ólmir selja þeim orku á lágu verði. Landsvirkjun gat því ekki fylgt eftir hækkun orkuverðs því hún var undirboðin af OR og HS. Þeir hættu því við enda höfðu þeir nóg að gera við að koma upp Kárahnjúkavirkjun. Norðlingaölduveitu hefði hinsvegar mátt klára haustið 2004 og annar áfangi Norðuráls hefði verið tilbúinn fyrr, og hin ódýra Norðlingaölduveita hefði sennilega borgað sig upp að fullu á þeim fjórum árum sem álverðið og raforkuverðið var í hámarki.    

Alfreð hefur því mikið á samviskunni, að viðhalda hér lágu orkuverði, gera tvö fyrirtæki gjaldþrota auka á þensluna 2005 til 2007 og koma í veg fyrir ofsagróða Landsvirkjunar. Það væri gaman að heyra álit þitt á þessari kenningu?.  

Þorbergur Steinn Leifsson

[Ketill Sigurjónsson, 6.9.2010 kl. 10:03]

Þorbergur Steinn Leifsson (IP-tala skráð) 6.9.2010 kl. 09:41; Uppl. um hlutfall skulda v/ stóriðju hef ég úr ársskýrslu OR vegna 2009, auk yfirlýsingarinnar sem fyrirtækið sendi frá sér í tilefni gjaldskrárhækkkananna.

Þú veist eflaust að Alfreð segir að virkjanir OR séu hið besta mál enda muni þær "mala Reykvíkingum gull" næstu áratugina. Alfreð sem sagt hinn borubrattasti. Hann verður kannski svolítið sár að sjá sér kennt um lágt raforkuverð til stóriðju á Íslandi.

Ég hef reyndar heyrt að Alcoa hafi verið svo hrifið af raforkuverðinu frá Kárahnjúkum og skattareglunum á Íslandi, að þar á bæ hafi menn ekki kunnað sér læti af tómri kæti. Enda kom forstjóri Alcoa til Reyðarfjarðar og kyssti þar Valgerði frá Lómatjörn í bak og fyrir. Sjálfsagt líka í góðu skapi yfir því að íbúar svæðisins tóku a móti honum eins og poppstjörnu. Skemmtilegt.

[Björn Hákonarson (IP-tala skráð) 6.9.2010 kl. 11:38]

Langaði að bæta aðeins við hugleiðingar þínar um afhverju olíuverð er ekki lægra þrátt fyrir kreppu.

Síðan JP Morgan fór á hliðina og dró bankaheiminn með sér, hafa bandarísk stjónvöld og "Feddinn" pumpað dollurum út í hagkerfið í þeirri viðleitni að bjarga því sem bjargað verður.  Aukið peningamagn í umferð(dollarar) á að öðru óbreyttu að skapa verðbólgu og rýra verðgildi dollarans gagnvart öðrum myntum heims. 

Hrávörur á borð við Olíu og Gull hafa notið góðs af þessu þar sem fjárfestar búast við verðbólgu þegar fram líða stundir og þá er gott að eiga eitthvað sem heldur nokkuð vel verðgildi sínu.  því engin eru verðtryggð ríkisskuldabréf í Ameríku líkt og á íslandi.

Einnig má benda á að veik staða Dollars hækkar verð á olíu þar sem hún verður hlutfallslega ódýr mæld í EUR eða YUAN.

[Björn (IP-tala skráð) 6.9.2010 kl. 12:12]

þetta átti auðvitað að vera fall Lehman brothers,  JP Morgan er enþá í fullu fjöri

[Steingrímur Helgason, 7.9.2010 kl. 00:15]

Takk fyrir zkýra framzögu á bloggi, & þú varzt líka fínn hjá Aglinum...

[Þorbergur Steinn Leifsson (IP-tala skráð) 7.9.2010 kl. 11:55]

Það kann vel að vera að Alcoa hafi fengið hagstæða orkukaupasamninga, en samningar voru í gangi árið 2002 og undirritaðir í mars 2003. Þá hafði Norsk Hydro nýlega hætt við að byggja álverið og leit út fyrir að enn einu sinni ætlaði að mistakast að fá álframleiðanda til að reisa álver hér á landi. Því var betra að gera lélega samninga heldur en enga,  þó svo framarlega að þeir greiddu niður stofn og rekstrarkostnað virkjunarinnar sem hefur gengið eftir, að því er best verður séð.  Það var strax eftir undirritun  þessara samninga sem allt virtist breytast og fjöldi álfyrirtækja reyndu að fá orkusölu samninga hér á landi. Norsk Hydro kom aftur til landsins og setti upp skrifstofu hér og hafa sennilega séð mikið eftir að hafa látið tækifærið framhjá sér fara árið 2002. Það var þetta tækifæri til hækkunar á raforkuverði til stóriðju sem ég tel að OR og HS hafi eyðilagt með óraunhæfum undirboðum sínum gagnvart Landsvirkjun.  Þá lá hinsvegar ekkert á að auka enn á þensluna með frekari framkvæmdum. Betra hefði verið að bíða anda rólega og fá þá hærra orkuverð, ódýrari virkjanir og minni þenslu. En litlum köllum langaði að verða stórir strax.   

[Hallgrímur (IP-tala skráð) 8.9.2010 kl. 18:12]

Orkubloggari meikar þetta sens!

http://www.waterfuelcell.org/WFCprojects/Video/NewsReport.wmv

http://en.wikipedia.org/wiki/Stanley_Meyers%27_water_fuel_cell#cite_note-15

[Ketill Sigurjónsson, 8.9.2010 kl. 19:33]

Þorbergur Steinn Leifsson (IP-tala skráð) 7.9.2010 kl. 11:55; heimildir mínar innan Norsk Hydro segja mér að þeir sjái talsvert mikið eftir þessu. Án gríns.

Hallgrímur (IP-tala skráð) 8.9.2010 kl. 18:12; enn eitt dæmið um hoax.

[Vilhjálmur Árnason, 9.9.2010 kl. 12:20]

Í þessari grein opinberar þú ástæðuna fyrir samkrulli ESB og Bandaríkjanna í utanríkisstefnu gagnvart Íran. USA málar Íran sem ógn og ESB tekur þátt vegna sameiginlegra hagsmuna og  leggur drög að hernaði á svæðinu.

Ógn af Íran vegna kjarnorkuvopna er nánast engin en það er upp blásið í Pressunni.

Þetta og svona hagsmunagæsla sem valda átökum er það sem ég vil ekki að Ísland dragist inn í.

http://www.nationmaster.com/graph/ene_oil_res-energy-oil-reserves

Við getum átt góða samvinnu við ESB og selt þeim orku og allt mögulegt en við tökum ekki þátt í að kúga aðrar þjóðir til hlýðni.

En með fullum pólitískum samruna verðum við sjálfkrafa þáttakendur.