Arabískir gæðingar

Það hlaut að koma að því að orkupeningarnir í Arabíu uppgötvuðu Klakann góða. Nú hefur arabískur fjárfestir að nafni Mohammed Bin Khalifa Al-Thani, eignast bæði hlut í Alfesca og Kaupþingi.

Þessi viðskipti munu hafa komist á vegna góðra sambanda sem Ólafur í Samskipum hefur þarna í eyðimörkinni.

Orkubloggið fagnar því ákaflega að fá Katara inn í íslenskt fjármálalíf. Katar - eða Qatar - er líklega ríkasta land í heimi. Vegna geysilegra gaslinda og olíu. Íbúar þessa sandfláka á Arabíuskaganum lifðu lengi vel á því að selja fisk og perlur. En á 20. öld varð heldur betur breyting á, enda búa Katarar yfir þriðju mestu gasbirgðum í heimi og eru nálægt því að komast á topp-tíu listann yfir ríki með mestu olíubirgðirnar.

Reyndar sitja ljúflingarnir i Qatar nú líklega í 4. sæti allra ríkja heims, þegar litið er til samanlagðra olíu- og gasbirgða. Framar þeim standa aðeins þrjú ríki; Rússland, Sádarnir og Íran. Sem eru öll margfalt fjölmennari lönd en Qatar, sem er aðeins með um eina og hálfa milljón íbúa (þar af munu einungis um 900 þúsund vera Katarar - afgangurinn er innflutt vinnuafl!). Auðæfin þarna eru því hreint æpandi mikil.

Gasbirgðirnar í Qatar eru áætlaðar um 15% af heildarbirgðum heimsins. Meðan Saudi Arabía er stórveldi olíunnar eru Katarar konungar gassins. Gasframleiðsla þeirra er hreint ævintýraleg. Undanfarið hafa dunið á okkur fréttir um að hefðbundin orkuframleiðsla (olía) sé hugsanlega í hámarki nú um stundir og muni fara hnignandi héðan í frá. En fyrir Katarmenn er þetta lítið áhyggjuefni; þeir hafa á áratug náð að þrefalda gasframleiðsluna.

Þetta er miklu meiri aukning en sem nemur aukinni orkunotkun þeirra sjálfra. Þess vegna vex gasútflutningur Qatar hratt. Það eru ekki nema um 12 ár síðan Qatar hóf að flytja út gas svo einhverju næmi. Í dag er þetta litla land meðal tíu stærstu gasútflytjenda heims og það land sem flytur út mest allra af fljótandi gasi.

Mestur hluti gassins kemur frá stærstu gaslind í Mið-Austurlöndum. Hún er nefnd North Field og er að finna undir Persaflóanum, skammt utan við strönd Qatar. Sbr. kortið hér til hliðar. 

Öllum þessum auðlindum er stýrt af ríkisfyrirtækinu Qatar Petroleum. Lengst af var orkulindunum í Qatar reyndar stjórnað af gamla heimsveldinu Stóra-Bretlandi. Qatar má rekja rætur sínar sem ríki, til falls tyrkneska Ottómanaveldisins í lok heimsstyrjaldarinnar fyrri. Þá náðu Bretar áhrifum á svæðinu og þeir gáfu ekki eftir yfirráð sín fyrr en 1971. Olíulindarnir voru í eigu hins alræmda Iraq Petroleum Company, sem stýrt var af breskum og bandarískum olíufélögum. En Qatar varð sem sagt loks sjálfstætt ríki árið 1971 og í kjölfarið var orkuframleiðslan í landinu þjóðnýtt. Þetta var á svipuðum tíma og stórmennin í Bretlandi sendu herskip á Íslandsmið til að aðstoða breska togara við rányrkju sína og koma í veg fyrir útfærslu íslensku fiskveiðilögsögunnar í 50 sjómílur.

Já - við eigum ýmislegt sameiginlegt með gömlu nýlendunum. Og ég veit ekki af hverju menn hér tala um Breta sem vinaþjóð okkar. Spurningin er hvort Katarar fara nú í ríkari mæli að fjárfesta í endurnýjanlegri orku? Svona til að vingast enn meira við Íslendinga - og um leið vega upp á móti kolefnislosuninni, sem gasið orsakar.

Ein af þeim síðum internetsins, sem Orkubloggið hefur gaman af, er "Sjortvjúið" hans John Authers hjá Financial Times (the Short View). Undanfarnar vikur hefur þar skollið á manni sama auglýsingin: "Qatar Financial Centre - At the Heart of Business!". Soldið slappt slagorð finnst mér. En gaman væri ef þeir hjá QFC færu að beina sjónum sínum að endurnýjanlegri orku. Eins og t.d. frændur þeirra hjá Masdar í Abu Dhabi, sem undanfarið hafa verið stórtækir í að fjárfesta í vind- og sólarorkuverum.

Nú er að sjá hvort jarðvarminn fangi athygli Katarmanna. Úr því þeir eru komnir inn í íslenska fjármálalífið.

En kannski er nærtækara að það verði íslenski hesturinn, sem fái athygli Katarmanna. Umræddur Mohammed í Kaupþingi mun nefnilega vera mikill hestaáhugamaður. A.m.k. þegar kemur að hestaveðhlaupum.

Reyndar eru arabísku gæðingarnir öllu snarpari en íslenskir töltarar. Spennandi verður að fylgjast með hvað kemur út út því, þegar slíkur gæðingur og nokkur íslensk útigangshross rugla reitum saman.

 

Loks vill Orkubloggið nefna að saga ríkjanna á Arabíuskaganum og þar norður af er afskaplega heillandi. Enda er ein af uppáhalds kvikmyndunum mínum Arabíu-Lawrence, með Peter O'Toole. Frábær mynd með frábærum leikara. Létt ofleikin en tær snilld engu að síður. En það er önnur saga. 

 ------------------------

PS: Orkubloggið er vaknað á ný, eftir mánaðarhlé. Mun þó ekki verða jafn ofvirkt og var í sumar - kannski ein til tvær færslur á viku.

Hér er svo heimasíðan hans John Authers hjá Financial Times, sem nefnd er að ofan:   http://www.ft.com/cms/bfba2c48-5588-11dc-b971-0000779fd2ac.html 

Og hér má lesa um fjárfestingasjóð Abu Dhabi, sem er orðinn stór player í endurnýjanlegri orku (m.a. eru þeir þátttakendur í verkefni góðvina minna hjá spænska fyrirtækinu Turnsól eða Torresol):  http://www.masdaruae.com/ 

Sjeik kaupir 5% í Kaupþingi

Athugasemdir

[Óskar Þorkelsson, 22.9.2008 kl. 13:32]

gott að sjá þig aftur á blogginu :) 

Fróðlegur lestur um þetta örríki við persaflóa. 

[Kjartan Pétur Sigurðsson, 22.9.2008 kl. 13:53]

Flott að sjá þig aftur hér á blogginu.

[Jón Helgi (IP-tala skráð) 22.9.2008 kl. 18:46]

Gott að sjá að þú ert aftur farinn að blogga - vantar alltaf gott innlegg.

[Magnús Oddsson (IP-tala skráð) 24.9.2008 kl. 06:36]

Sæll Ketill,

Ég hef verið undrandi yfir sofandahætti stjórnvalda varðandi orkumál almennt.  Það eina sem virðist vera í umræðunni er orkuframleiðsla til útflutnings (í formi áls eða annars þungaiðnaðar).  Þær gjaldeyristekjur sem hafast af stóriðjubröltinu eru svo aftur nýttar til að kaupa olíu til þess meðal annars að reka farartækjaflotann okkar.  Ég get ekki ímyndað mér að þessi virðiskeðja geti verið þjóðfélaginu hagkvæm á nokkurn hátt og þá er ég ekki einu sinni byrjaður að hugsa um umhverfisáhrifin!

Veistu til þess að til sé almennileg samantekt á því hversu mörg wött af rafmagni þarf að framleiða á Íslandi til að kaupa sama orkumagn í formi jarðefnaeldsneytis?  Ég hefði áhuga á því að einhvers staðar á netinu væri hægt að nálgast staðfestar upplýsingar um orkumál og að þær væru settar í afstætt samhengi.  Þitt blogg er það sem kemst einna næst því, en hvar eru stjórnvöld??

magnuso

[Ketill Sigurjónsson, 24.9.2008 kl. 22:59]

Magnús - þu spyrð um það hversu mikið rafmagn þyrfi til að geta framleitt þá orku sem við nú fáum frá jarðefnaeldsneyti. Ég hygg að Orkustofnun hafi sett fram þá tölu að við þyrftum virkjun/virkjanir með u.þ.b. 600 MW framleiðslugetu. Þessi tala á við um allan bílaflotann og skipaflotann. Þetta er nokkru minna en framleiðslugeta Kárahnjúkavirkjunar - svona til að setja þetta í samhengi.

Ég er ekki viss um að þessi tala taki tillit til þess, að unnt væri að nýta hluta orkunnar frá núverandi virkjunum til að framleiða eldsneyti. Þ.e. á næturna - þegar almenn raforkunotkun er í lágmarki. M.ö.o.grunar mig að mun minna þyrfti að virkja til að leysa olíu og bensín af hólmi hér á landi.

Augljóslega er þetta hægt. Sem kannski sýnir vel metnaðarleysi stjórnvalda fram til þessa, að hugsa bara um stóriðju. Vonandi er nú að verða breyting á.