Silfrið I: Drekasvæðið

Hér eru glærur frá Silfrinu fyrr i dag. Í því spjalli var annars vegar fjallað um Drekasvæðið og hins vegar Landsvirkjun. Fyrst koma hér Drekaglærurnar:

Sú fyrsta sýnir einfaldlega hvar Drekasvæðið er, á mörkum efnahagslögsögu Íslands og lögsögu Norðmanna kringum Jan Mayen.

 Drekasvæðið allt er nálægt 40 þúsund ferkílómetrar og þar ef er um 75% svæðisins innan íslensku lögsögunnar (rauða svæðið). Stór hluti svæðisins fellur innan marka landgrunnssamnings Íslands og Noregs og skv. honum eiga ríkin gagnkvæma hagsmuni innan lögsögu hvors annars.

Næsta mynd sýnir í hnotskurn upphafið í olíuvinnslu á norska landgrunninu - og hvar fyrsta olían fannst (á Ekofisk-svæðinu). Fyrsta olían kom þar upp úr djúpinu árið 1971. 

Fram til þessa dags hafa alls um 30 milljarðar tunna af olíu skilað sér upp á landgrunni Noregs. Þar af er rúmlega 2/3 olía og tæplega 1/3 gas, þar sem magn þess er umreiknað í olíutunnur.

Forstjóri Sagex Petroleum hefur sagt að hugsanlega muni finnast allt að 20 milljarðar tunna af olíu á Drekasvæðinu, þar af séu 10 milljarðar tunna Íslandsmegin. Slíkt myndi samstundis gera Ísland að einni mestu olíuútflutningsþjóð í heimi - ekki síst miðað við höfðatölu.

Orkubloggið veit ekki hvort kalla ber spár Sagex bjartsýni eða ofurbjartsýni... eða hreina fantasíu. En stundum rætast vissulega draumar. Og stundum vinnur fólk í lottóinu. Vinningslíkurnar eru samt afar litlar - og það ættu menn að hafa í huga vegna Drekans. 

Einnig vill bloggið minna á að leitin og vinnslan á Drekasvæðinu verður dýr - væntanlega talsvert dýrari en almennt gerist í olíuvinnslu á norska landgrunninu. Bæði vegna dýpisins og svo verður olíuleitin eflaust mjög vandasöm vegna basaltsins á svæðinu. Það hefur reynst erfitt að finna lindirnar við slíkar aðstæður og eykur hættu á að hlutfall þurra brunna verði hærra en almennt þykir gott. Einnig má hafa í huga, að núverandi olíuverð er líklega talsvert of lágt til að vinnsla á Drekasvæðinu borgi sig. Svæðið verður ekki almennilega spennandi fyrr en olíutunnan fer aftur upp í 70 dollara. En engar áhyggjur;  það mun gerast. Fyrr eða síðar!

Enn skal minnt á heildarolíuframleiðslu Norðmanna síðustu 38 árin; 30 milljarða tunna. Og spána um að 10 milljarðar tunna af olíu finnist Íslandsmegin á Drekasvæðinu; litla rauða svæðinu á kortinu. 

Orkubloggið vill líka vekja athygli á hinum þremur gríðarstóru olíusvæðum Norðmanna; Norðursjó, Noregshafi og Barentshafi. Eins og sjá má eru þau norsku hafsvæði margfælt stærri en Drekasvæðið. Helstu rökin fyrir því að hugsanlega finnist olía á Drekanum, er einmitt að svæðið (Jan Mayen hryggurinn) er jarðfræðilega náskyldur norska landgrunninu. Einfaldur stærðarsamanburður er ekki mjög vísindalegur, en gefur þó til kynna hversu gríðarleg tíðindi það væru, ef 10 milljarðar tunna af olíu myndu finnast Íslandsmegin á Drekasvæðinu. Jafnvel sviðsmynd Orkustofnunar um að þarna finnist allt að 2 milljarðar tunna, er mikið. Mjög mikið.

Til samanburðar þá kunna Brassar sér vært læti af tómri kæti þessa dagana, vegna Tupi-olíulindanna. Sem eru sagðar geyma allt að 5-8 milljarða tunna af olíu. Slíkar fréttir þykja stórtíðindi í olíubransanum. Nú er bara að bíða og sjá hvort Ísland verði næsta bomban í bransanum.

Staðreyndin er auðvitað sú að þessar bjartsýnu spár um Drekann eru barrrasta sölumennska. Það er verið að reyna að fanga athygli olíufélaga, svo þau slái til og loks verði byrjað af alvöru að leita að olíu á  íslenska landgrunninu. Íslendingum að kostnaðarlausu.

Þetta er kannski brilljant aðferðarfræði - en afar undarlegt að sumir íslenskir fjölmiðlar skuli nánast gleypa þessar ofurspár gagnrýnislaust.

By the way; þetta var frumraun Orkubloggarans í beinni sjónvarpsútsendingu. Alltaf gaman að prófa nýja hluti. Og kannski getum við bráðum öll fagnað því að verða olíuþjóð. Aldrei að vita.

Athugasemdir

[Rakel Sigurgeirsdóttir, 5.4.2009 kl. 16:16]

Sá þig í Silfrinu og þakka þér fyrir þessa viðbót eða útdrátt. Þetta mál minnir um margt á það sem hefur viðgengist í íslensku efnahagslífi fram að þessu þar sem er byggt á hugmynd eða líkum í stað raunveruleika og staðreynda. Miðað við það hvernig Íslendingar koma t.d. út úr samningum við álrisann treysti ég ísenskum stjórnvöldum heldur ekki til að gera almennilega samning við stóra olíuframleiðendur fyrir okkur

[Ketill Sigurjónsson, 5.4.2009 kl. 16:49]

Reyndar bendir margt til þess að ríkið hafi sett of mikla skattpíningu á olíufélögin á Drekanum. Skattreglurnar í útboðsskilmálunum vegna leitarleyfanna eru m.ö.o. mjög íþyngjandi fyrir olíufélögin. Og munu jafnvel fæla félög frá að sækja um leyfi. Um þetta var fjallað hér á Orkublogginu í færslunni "Drekaskatturinn":

http://askja.blog.is/blog/askja/entry/795490/

[Marinó G. Njálsson, 5.4.2009 kl. 17:09]

Með fullri virðingu, þá held ég að menn ættu að draga andann djúpt.  Vissulega er margt sem bendir til þess að aldur landgrunnsins sé svipað undan Austurlandi og við Noregsstrendur og því sé ástæða til bjartsýni, en við erum samt að tala um eitthvað sem gæti bara hugsanlega gerst.  Síðan vitum við ekki magnið eða verðið/tekjurnar.  Kálið er hvorki sopið né komið yfirhöfuð komið í ausuna.

Varðandi síðan umfjöllun þína um Landsvirkjun, þá er rétt að hafa áhyggjur.  Við erum búin að setja of mörg egg í sömu körfuna og erum því miður komin í þá stöðu sem John Perkins lýsti, þ.e. erlend stórfyrirtæki halda á fjöreggi þjóðarinnar.  Alcoa, RiotintoAlcan og Century Aluminum geta bæði gert okkur rík eða sett okkur á hausinn. Við ráðum í reynd ekki örlögum okkar.  Án þess að vera mæla með því að þessu stigi, þá gæti orðið nauðsynlegt fyrir okkur að taka þessi fyrirtæki yfir innan 10-15 ára.

[Ketill Sigurjónsson, 5.4.2009 kl. 17:29]

Athyglisverð hugmynd að við munum hugsanlega taka yfir álverin. Þetta endar líklega eins og í Sovétinu; að ríkið eigi öll fyrirtæki í landinu og húsnæði fólks líka. Lagega hefur þá Fenrisúlfir kapítalismans bitið í eigið skott.

[Ketill Sigurjónsson, 5.4.2009 kl. 18:35]

Ég nefndi það einmitt i Silfrinu í dag að veðurskilrði á svæðinu virðast vera hagstæð.

Miklar kostnaðarhækkanir hafa orðið í olíuiðnaðinum síðustu ár. M.a. vegna þess að iðnaðurinn hefur ekki haft við að smíða nýja djúpborunarpalla og FPSO-stöðvar. Brasilíumenn hafa hreinlega ryksugað upp þennan markað og fyrir vikið hefur vinnslukostnaðurinn pr. dag einfaldlega rokið upp. Leigan á svona tækum hefir sem sagt hækkað mikið á stuttum tíma.

Því miður eru 4-5 ára skýrslur um kostnað í olíuvinnslu ekki pappírsins virði í dag. Í dag er break-even i djúpvinnslu oft í kringum 70 USD pr. tunnu. Það segja mínir tenglar í bransanum - og þar er ég þokkalega vel tengdur, þótt ég segi sjálfur frá.

Vinnslan á Drekanum kann að verða eitthvað ódýrari en djúpt úti á Mexíkóflóa eða á brasilíska dúpinu. En á móti kemur að skilyrði til leitar eru erfiðari á Drekasvæðinu - jarðlögin þar gera leitina flóknari. Það er eitt af þeim atriðum sem mun gera svæðinu erfitt að standa undir eðlilegum arðsemiskröfum olíufélaganna. Nema að olíuveðið rjúki up á ný - það mun gerast en biðin eftir því getur orðið veruleg.

En auðvitað mun bara einfaldlega reyna á þetta. Og ég er satt a sega fullur bjartsýni vegna svæðisins, þó ég vari við að menn fái stjörnur i augu. Einhver félög hljóta að hafa áhuga, þrátt fyrir erfitt árferði nú um stundir. Og svo er bara að sjá hverju leitin skilar. En ég mæli með því að skattakerfið verði endurskoðað - það er of íþyngjandi fyrir félgögin.

[Páll A. Þorgeirsson, 6.4.2009 kl. 02:34]

Það var virkilega fræðandi fyrir mig að hlusta á þig og ég þakka fyrir það.  Ég verð nú sennilega undir grænni torfu þegar krónur, evra eða dollar fara að mala okkur gull.  Vonandi að börnin og barnabörnin fái að njóta þess. 

[Ketill Sigurjónsson, 9.4.2009 kl. 22:28]

Jú, Kristinn. Eflaust. En þetta gerist ekki hratt. Það tekur langan tíma að smíða þessi miklu mannvirki og eins og pöntunarstaðan er nú þarf olíuverðið að haldast lágt talsvert lengi til að leigan lækki umtalsvert. Ég hef ekki trú á því að svo fari; spái því að við munum fljótlega sjá olíutunnuna aftur í a.m.k. 70 dollurum. Og þá verður vinnsla á Drekasvæðinu hagkvæm og svæðið mun þá vonandi vekja mikinn áhuga stóru olíueitarfyrirtækjanna. Kreppan gæti þó seinkað ferlinu eitthvað - eigum við að giska á 2ja-3ja ára seinkun? Svona kreppa gæti reyndar búið ti stíflu í bransanum; orsakað mikinn tímabundinn samdrátt en svo fara allir af stað aftur á fullu og þá verður umframeftirspurn eftir pöllunum og leigan ríkur upp. Og þá gæti leigan orðið það há að Drekinn yrði ekki áhugaverður! Þetta er sem sagt flókið samspil margra þátta og ómögulegt að segja hver þróunin verður. Að lokum kemur þó að því að Drekasvæðið verður áhugavert, þ.a. til lengri tíma litið getum við varla annað en unnið í olíulottóinu. Þ.e.a.s. EF mikil olía finnst á svæðinu.