Hefur olíunotkun OECD toppað?

Þetta eru um margt merkilegir tímar.

Í áratugi hafa Bölmóðarnir varað við að skelfileg olíukreppa sé um það bil að skella á veröldinni, vegna sívaxandi olíufíknar og æ erfiðari framleiðslu. En nú er því aftur á móti haldið fram að olíunotkun Vesturlanda hafi náð hámarki - og að það séu jafnvel nokkur ár síðan hápunktinum var náð. Það séu því þróunarlöndin sem fá það hlutverk að halda eftirspurninni uppi.

Orkubloggarinn á satt að segja svolítið erfitt með að kyngja því, að olíueftirspurn Vesturlanda hafi náð hámarki. Jafnvel þó svo vitað sé um einstök lönd sem þetta á við um, eins og t.d. Danmörk, þá er pínu erfitt að trúa því t.d. að þetta gildi um stærsta olíusvolgrara heimsins; Bandaríkin. Þar er ennþá talsverð fólksfjölgun. Er samt farið að draga úr olíunotkun þar vestra? Til langframa!

Því er nú haldið fram að þessi mögnuðu þáttaskil hafi orðið í orkusögu Vesturlanda árið 2005. Þá hafi olíuneysla heimshlutans, sem kennir sig við OECD, náð hámarki. Olíunotkun OECD-ríkjanna árið 2005 hafi meira að segja verið meiri en uppgangsárin miklu 2006 og 2007.

Nánast með ólíkindum ef satt er. Snillingarnir hjá CERA vestur í Bandaríkjunum fullyrða að hvort sem litið sé til Bandaríkjanna, ESB eða Japan sé þetta staðreynd. Fyrir vikið hafi olíueftirspurn OECD minnkað um heilar 3,7 milljón tunnur pr. dag milli 2005 og 2009.

CERA stendur fyrir bandaríska ráðgjafarfyrirtækið Cambridge Energy Research Associates og þykir nokkuð fínn pappír. Menn leggja því við jafnan við hlustir þegar CERA ropar - þrátt fyrir að spár þeirra hafi auðvitað alls ekki alltaf gengið eftir.

Það er athyglisvert að þó svo CERA spái því, eins og flestir aðrir, að olíunotkunin á Vesturlöndum muni vaxa talsvert eftir að kreppan líður hjá - og muni reyndar aukast strax á næsta ári (2010) - telja þeir að notkunin þá verði samt talsvert vel undir því sem var 2005. Það merka ár (2005) hafi einfaldlega verið toppárið innan OECD, sem aldrei verði slegið!

Ástæðan er sögð vera mikil breyting í neyslumynstri fólks. Fráhvarf yfir til sparneytnari bíla er þarna stærsti þátturinn. Aðrar röksemdir CERA fyrir þessari nýjustu spá sinni, eru að afar ólíklegt sé að fjöldi bíla pr. íbúa innan OECD eigi eftir að vaxa. Þar að auki muni framleiðsla og notkun á lífmassaeldsneyti aukast. Allt muni þetta verða til þess að olíunotkun næstu árin og áratugina muni verða nokkuð stöðug og aldrei ná toppnum frá 2005. Þegar OECD notaði u.þ.b. 49,5 milljón tunnur á dag.

Þetta telur CERA þó ekki verða til þess að olíuneysla heimsins hafi náð hámarki. Þar á bæ búast menn almennt við því að eftirspurnin frá Kína, Indlandi og fleiri ríkjum utan OECD muni aukast mun meira en sem nemur samdrættinum innan OECD. Nefna þeir töluna 89 milljón tunnur í þessu sambandi fyrir árið 2014. Til samanburðar þá var heimsneyslan árið 2008 um 85 milljón tunnur á dag og búist er við að hún verði u.þ.b. 84 milljón tunnur daglega á yfirstandandi ári (2009).

Ekki eru allir sammála þessum spám CERA um svo hóflega aukningu á heimsvísu til framtíðar. Upplýsingaskrifstofa bandaríska orkumálaráðuneytisins (EIA) er á því að olíuneysla í heiminum eigi eftir að aukast mun meira og hraðar. EIA  er með nokkurn veginn sömu framleiðslutölur vegna síðustu ára eins og CERA setur fram, en EIA gerir ráð fyrir að olíueftirspurn muni nema um 97-98 milljónum tunna á dag árið 2014. Þarna munar hvorki meira né minna en u.þ.b. 9 milljón tunnum - sem er svipað og öll olíuframleiðsla Saudi Arabíu!

Ljúflingarnir hjá EIA eru heldur ekki á því að olíueftirspurn OECD-ríkjanna hafi náð hámarki og spá áframhaldandi aukningu þar a.m.k. fram til 2030. Já - þetta er yndislega grá og óviss veröld. Hvað það verður veit nú enginn, vandi er um slíkt að spá. En menn eru a.m.k. flestir sammála um það að heimurinn þurfi að auka olíuframleiðslu sína umtalsvert, til að geta mætt aukinni eftirspurn frá löndum eins og Kína og öðrum efnahagskerfum sem enn eigi eftir að styrkjast mjög mikið. Og þar með þurfi veröldin talsvert meira af olíu en nú er; spurningin er bara hvort innan 2014 þurfi að bæta við einni eða tveimur Saudi Arabíum!

Þegar allt kemur til alls, þá er STÓRA spurningin kannski alls ekki sú hvort olíuneysla OECD hafi náð toppi. Heldur hvenær olíuframleiðsla heimsins nær toppi - eða öllu heldur hvort framleiðslan geti áfram náð að mæta allri eftirspurninni. Þar erum við komin að hinu eldfima Peak Oil, sem er auðvitað allt annar handleggur.

En eins og Orkubloggarinn og aðrir sjálfumglaðir snillingar vita, mun Peak Oil líklega aldrei skella á í þeirri mynd að það valdi alvarlegri olíukreppu. Af því efahagslífið mun halla sér að nýjum orkugjöfum nægjanlega snemma. Bölmóðarnir eru aftur á móti óþreytandi við að boða "the end of the world as we know it" og að heimurinn sé á heljarþröm ægilegrar orkukreppu.

 

Athugasemdir

[Ómar Ragnarsson, 30.12.2009 kl. 15:15]

Ef litið er á þá orku sem notuð er núna í heiminum og þá orku sem nýir orkugjafar geta gefið kemur í ljós að enginn annar orkugjafi getur útvegað nema lítinn hluta af orkubruðlinu nú.

Svokallair "bölmóðar" eru einungis að benda á þessa staðreynd og á það, - ekki sé ráð nema í tíma sé tekið og óskynsamlegt að sóa olíunni á þann hátt sem gert er.

Réttara sé að fara að treina hana betur nú strax þannig að lok olíualdar séu skapleg.

[Ketill Sigurjónsson, 30.12.2009 kl. 15:41]

Sammála því að rétt sé að reyna að láta olíuna endast sem lengst, með því að minnka þörf okkar fyrir hana.

En í mínum huga eru Bölmóðarnir þeir sem afneita möguleikum og getu manna til að leysa hugsanlegan orkuvanda.

Það eru til ýmsar lausnir, sem munu örugglega nýtast ef og þegar olíu fer að skorta og/eða olíuverð verða of hátt.

Einungis brot af orku sólar, sem lendir á jörðinni, myndi duga margfalt til að leysa alla aðra orkunotkun af hólmi. Kjarnasamruni myndi líka leysa vandann. Það verur af nógu að taka.

[Baldur Fjölnisson, 30.12.2009 kl. 15:58]

Kínverjar og Indverjar þurfa sameiginlega að bæta við sig yfir milljarði bíla til að vera aðeins hálfdrættingar hlutfallslega á við Vesturlönd hvað bílaeign snertir. Og núverandi bílafloti heimsins telur núna eitthvað um milljarð bíla. Síðan er gríðarleg eftirspurn í pípunum hjá olíuframleiðsluríkjunum sjálfum - í kringum Persaflóa er trúlega helmingur íbúa undir tvítugu. Þetta hangir allt saman yfir og mun hafa geysileg áhrif á næstu áratugum. Það tekur síðan amk. 30-ár að færa alla þessa flutninga úr olíu í eitthvað annað ef á annað borð er vilji til þess.

[Baldur Fjölnisson, 30.12.2009 kl. 17:39]

Tekjur olíusöluríkjanna eru síðan bara pínöts miðað við veltuna í keðjubréfahagkerfum vesturlanda. Ég garfaði heilmikið í þeim tölum fyrir nokkrum árum og hef nú ekki yngri tölur en ætli hlutföllin núna séu ekki enn svipuð.

Þannig var árið 2003 velta OPEC-ríkjanna af olíusölu um 240 milljarðar dollara sem var minna en velta Walmart það ár og um 0,05% af vergri heimsframleiðslu. Heildareignir um 500 banka og fjármálastofnana í Arabaríkjunum voru þá upp á um 500 milljarða dollara eða um 60% af heildareignum Citigroup. Megnið af tekjunum hefur farið í ónýta dollarapappíra og til að vinna það upp þarf olíuverð að fara strax í amk. 150-200 dollara og alls ekkert við það að athuga.

[Ketill Sigurjónsson, 30.12.2009 kl. 17:52]

Mætti bæta því við að ef litið er til þróunar kaupmáttar á Vesturlöndum síðustu 30 árin eða svo, væri ekkert óeðlilegt við að olíufatið færi í 150 dollara.

M.ö.o. þá myndu Vesturlönd sennilega ekki að eiga í neinum meiriháttar vandræðum með að aðlagast olíuverði upp á 150-200 dollara fyrir tunnuna. Þessu gleyma Bölmóðarnir líka.

[Baldur Fjölnisson, 30.12.2009 kl. 18:34]

Ketill, hefurðu áhuga á Climategate?

Er með tæplega 1100 tölvupósta og um 3500 önnur skjöl sem láku frá þessum frægu loftslagskálhausum, LOL.

[Baldur Fjölnisson, 30.12.2009 kl. 19:02]

Það er náttúrlega ljótt að sparka í aumingja en þetta er greinilega alveg siðlaust pakk og búið að ljúga ótal nytsama sakleysingja fulla og á ekki betra skilið en að öllum pakkanum sé dreift sem mest.

Þetta eru um 157 MB,tölvupóstarnir sjálfir 7-8 og restin um 150.

[Páll F. (IP-tala skráð) 30.12.2009 kl. 19:27]

Ég held að það verði nú samt að fara varlega og taka mark á bölmóðunum að einhverju leyti. Sumir spá að olíuframleiðsla hafi náð toppi 2005 og muni aldrei ná þeirri tölu aftur. Það var á 7. áratug síðustu aldar sem fannst mest af olíu en síðan hefur sífellt fundist minna af henni. Olíuframleiðsla landa getur minnkað hratt eftir að toppi er náð svo sem í Bretlandi og Mexíkó. Nú spá reyndar sumir að Mexíkó verði orðinn innflytjandi að olíu eftir örfá ár. Framleiðsla Cantarell olíulindarinnar hefur t.d. minnkað gífurlega hratt á mjög stuttum tíma.

Ekki má heldur gleyma EROEI hlutfallinu (energy returned on energy invested) en það hefur farið sífellt minnkandi með árunum. Reyndar hefur sparneytni í bílum og öðrum tækjum unnið á móti því að einhverju leyti.

Varðandi proven reserves þá eru sumir einnig á því að sú tala sé allt of há hjá sumum ríkjum svo sem hjá ríkjunum við Persaflóa. Það var mjög dularfullt hvernig tölurnar þeirra hækkuðu gífurlega á 9. áratugnum. Matt Simmons hefur skrifað bók um þetta t.d. Twilight in The Desert (fjallar um olíuframleiðslu Sádi Arabíu).

 Að lokum má svo nefna fólksfjölgun. Orkunotkun mun því aukast gríðarlega á næstu áratugum. Ekki má gleyma veldisvextinum fræga. Að nota eitthvað annað en olíu verður gríðarlega erfitt og það verður ekkert skipt yfir í annan orkugjafa á heimsvísu einn tveir og þrír. Það mun taka langan tíma.

 Ég held því að alveg burtséð frá því hverjir hafa rétt fyrir sér sé mikilvægt fyrir Íslendinga að framleiða alla sína orku sjálfir ef það er mögulegt og taka enga áhættu.

[Ketill Sigurjónsson, 30.12.2009 kl. 21:21]

"Ég held því að alveg burtséð frá því hverjir hafa rétt fyrir sér sé mikilvægt fyrir Íslendinga að framleiða alla sína orku sjálfir ef það er mögulegt og taka enga áhættu."

Þetta tek ég heilshugar undir!