Fer olían í 120$ í dag?

Það er eitthvað heillandi við það ef olían fer yfir 120 dollara fatið. Olíufatið fór í gærkvöldi í fyrsta sinn yfir 119 USD: Crude Oil Settles Above $119 for the First Time; www.cnbc.com/id/24248268

Þetta minnir mig á að fyrir sléttum 2 mánuðum átti ég fund með íslenskum fjárfestum, en þá var olíufatið á 100 USD. Þá taldi ég að líklega væri Boone Pickens of hógvær í sínum spádómum um þróun olíuverðs. Hann spáði að olían myndi lækka, en svo aftur skríða yfir hundrað dollara á 2. ársfj.: Pickens Expects Oil, Natural Gas Prices to Fall; www.cnbc.com/id/23272368/

Sjálfur áleit ég líklegra að olían færi jafnvel í 120 USD "fyrir vorið", eins og ég orðaði það. Er farið að vora?

--------------------- 

Viðbót, skrifuð 24/4: Ouch! Á NYMEX fór verðið hæst í 119.95 USD. Vorið ekki alveg komið ennþá! Sjá: http://news.yahoo.com/s/afp/20080424/bs_afp/commoditiesenergyoilprice

Lækkun á hlutabréfum vestanhafs

Dallas!

Hugurinn fór á flug við þessa frétt um forsetann dansandi. Minnir mann á Suðurríkin... Texas... olíuna. Já, maður verður nánast hrærður. Muniði hvað Pam var rosa sæt:

 

 

Dansandi forseti

Er Hubbert-trúin verri en önnur trúarbrögð?

Nú verður ekki hjá því komist að velta fyrir sér spurningunni hversu mikið OPEC getur aukið framleiðslu sína?

Þessi framleiðsluaukning, ef af verður sbr. fréttina, þýðir um 6% aukningu á heildarolíuframleiðslunni. En til að OPEC auki framboðið um 5 milljón tunnur pr. dag þurfa OPEC-ríkin sjálf að auka framleiðslu sína um hvorki meira né minna en rúmlega 15%. Það er talsvert; ekki síst þegar haft er í huga að þá fer framleiðslugetan í raun umfram 100% eins og staðan er í dag. A.m.k. ef taka ber mark á uppl. bandaríska orkumálaráðuneytisins um framleiðslugetu OPEC (tölfræði þaðan má nálgast gegnum vefinn www.eia.doe.gov).

Fyrirhuguð framleiðsluaukning hlýtur því að kalla á hraða uppbygginu í olíuiðnaði OPEC-ríkjanna. Það er vel að merkja ekki nóg að skrúfa frá krananum, heldur þurfa olíuhreinsunarstöðvar einnig að geta aukið framleiðsluna. (T.d. hefur Bandaríkjastjórn ekki allt of miklar áhyggjur af digurbarkalegum yfirlýsingum Hugo Chávez, forseta Venesúela, um að minnka olíusölu til US því stærstur hluti olíuhreinsunarstöðva Venesúela er í Bandaríkjunum). Og ónefnd er sú staðreynd að árið 2012, þegar þessi framleiðsluaukning á að verða fyrir hendi, mun heimseftirspurn eftir orku verða u.þ.b. 10% meiri en er í dag. Þannig að í raun er þessi yfirlýsing OPEC ekki beint til þess fallin að búast megi við lækkandi olíuverði.

Lítill vafi er á að OPEC-ríkin geta á tiltölulega stuttum tíma aukið framleiðsluna eitthvað. En - nei - ekki er eins víst að þetta aukna framboð leiði til umtalsverðra verðlækkana. Menn vita sem er að OPEC er nálægt hámarki í framleiðslugetu sinni. Og svo hvílir vofan hans King Hubbert's yfir öllu saman (mynd) og kenningin um peak-oil; nefnilega trúarbrögðin um að olíuframleiðsla heimsins hafi náð toppi og hér eftir liggi leiðin niður á við. Þess vegna er svo ósköp góð tilfinning fyrir okkur Mörlanda að eiga allan jarðhitann og vatnsorkuna.

PS: Vegna þeirra sem trúa á að peak-oil sé þegar náð, eða telja slíkt fásinnu, leyfi ég mér að vitna í gamlan bónda austur í Skaftafellssýslu, sem spurði prestinn sinn um spíritisma (andatrú): "Segðu mér prestur - er það eitthvað verri trú en aðrar trúr?"

OPEC áformar að auka olíuframleiðslu á næstu árum

Viltu græða pening?

Í skólanum í gær fengum við hreint prýðilegan fyrirlesara; Florian nokkurn Schönharting. Hann er sterkefnaður Dani og með mikla reynslu af fjárfestingum í líftækniiðnaði. Sjaldgæft að hitta svo heilsteyptan mann sem sameinar mikla greind, góðan þokka og fyrirtaks fyrirlestur. Mjög sjaldgæft. En mér kemur þó í hug Þórólfur Árnason, fyrrum forstjóri Tals og borgarstjóri til skamms tíma.

Ástæða þess að ég nefni þetta hér er sú að Florian mælti sérstaklega með tveimur fyrirtækjum sem kynnu að vera dúndrandi kauptækifæri nú. Í ljósi ástandsins heima, er rétt að leyfa fleirum að njóta ráðlegginganna. Og fyrirtækin eru:  

Cypress Bioscience (http://finance.yahoo.com/q?s=CYPB) og Keryx Biopharm (http://finance.yahoo.com/q?s=kerx). Hið síðar nefnda reyndar fjárans penny-stocks. 

Þetta framhjáhald frá Orkublogginu er að sjálfsögðu án allrar ábyrgðar - enda á maður ekki að byggja fjárfestingar sínar á því sem haft er eftir "sérfræðingum". En málið er að á eftir orkugeiranum er líftæknin auðvitað næst mest spennandi!

Myndin hér að ofan er af umræddum Florian Schönharting. Fjárfestingastefna hans minnir um sumt á Pálma Haraldsson. Þ.e. hæfileiki til að finna fyrirtæki sem eru komin í vandræði og flestir eru búnir að gefa upp á bátinn, þó svo þar leynist mikil tækifæri. En sem fyrr segir einbeitir Schönharting sér að líftækninni. Ætli hann sé farinn að skoða Decode?

Sveifla á hlutabréfum vestanhafs

The boys from Brazil

Einhver dásamlegasti staður sem ég hef komið til er tvímælalaust Rio de Janeiro í Brasilíu. Þetta var árið 2004. Auðvitað var eitt það fyrsta sem ég gerði að kaupa slatta af fótboltaskyrtum, bæði gula Brasilíuboli og svart/rauðan búning Flamengo. Eins og allir sæmilega þroskaðir menn vita var Flamengo liðið hans Zico's og Romario er líka oft kenndur við Flamengo.

Á Flamengo-búningnum sem ég keypti handa snáðanum mínum var talan 10 og áletrunin "Petrobras". Hm.. hugsaði ég... ætli þessi Petrobras sé nýjasta stjarna Brasilíu?

Svarið reyndist vera bæði já og nei. Petrobras er ekki nýr boltasnillingur, heldur reyndist þetta vera eitt helsta fjármálastolt Brasilíu; hratt vaxandi orkufyrirtæki og líklega hið framsæknasta í djúpsjávarleit. Og aðalstöðvarnar eru einmitt í Rio. Í dag þekkja Íslendingar líklega Petrobras-lógóið helst frá Williamsbílunum í Formúlunni (ætlaði ekki Jón Ásgeir að kaupa Williams?).

Petrobras er núna það olíufyrirtæki sem er að gera það hvað best og er reyndar talið eitt af 50 stærstu fyrirtækjum heims. Í nóvember s.l. fundu Brazzarnir risaolíulind með um 5-8 milljörðum olíufata (s.k. Tupi svæði), en þetta var stærsti olíufundur í Brasilíu. Og það er skammt stórra högga á milli; á þessu ári hefur Petrobras fundið tvær stórar lindir, báðar um 300 km út af strönd Rio. Annars vegar er Jupiter-svæðið, sem einnig er talið geyma um 5-8 milljarða olíufata. Allra nýjasti fundurinn er hins vegar svæði kennt við Sykurtopp, sem hefur einfaldlega verið sagt "mega stórt" og hugsanlega með allt að 33 milljarða tunna! Sé þetta rétt, er um að ræða eina stærstu olíulind sem fundist hefur í heiminum. Þannig að það ríkir bjartsýni nú i Brasilíu.

Sjálfur "Sykurtoppurinn" er kletturinn frægi sem er eitt helsta auðkenni Rio og sést hér á síðustu myndinni. Að lokum; þó svo Rio sé eini staðurinn þar sem ráðist hefur verið á mig, get ég hiklaust mælt með því að fólk heimsæki þessa dýrðlega fallegu borg. Og fólkið þar er ekki siður augnayndi. Bara fara varlega!

Raunveruleg innbyrðis staða liða birtist í Barcelona

"Afsakið meðan ég æli"...

... eru fleyg orð sem mig minnir að séu runnin frá Megasi. Vissulega hafa starfsmenn Bear Stearns mikla hæfileika í fjármálum. En ef ég sjálfur ætti að gefa sæmilega skynsömum manni eitt ráð í fjárfestingum væri það eftirfarandi: Notaðu eigið hyggjuvit, þekkingu og gagnrýna hugsun - en ekki byggja ákvörðun þína á fréttum þar sem eitthvað er haft eftir "sérfræðingum".

Eitthvert yndislegasta dæmið um snilld fjármálasérfræðinga í fjölmiðlum, er fræg forsíða The Economist frá því snemma árs 1999. Þar var því slegið upp að svo mikið framboð væri af olíu að við værum hreinlega að drukkna í bjakkinu. Og að verðið færi senn niður í 10$ fatið og jafnvel niður í 5$. Þessi spádómur Economist er líklega einhver sá vandræðalegasti og vitlausasti sem þetta "virta" blað hefur látið frá sér fara.

Olíuverð hafði farið lækkandi 1997 og 1998 og meðalverðið á þessum tíma var um 12$ (sem jafngildir rúmum 15$ í dag). Og verðið fór EKKI niður í 10$, hvað þá heldur niður í 5$. Þvert á móti varð raunin sú að meðalverðið 1999 var hátt í 17$ (sem jafngildir nærri 21$ í dag). Þ.a. olíuverðið 1999 reyndist fljótlega verða 70-350% hærra en Economist spáði. Blaðið er reyndar ennþá að jafna sig eftir þessa dapurlegu reynslu sína.

Og sem kunnugt er, þá er olíutunnan núna á... 116 dollara og 37 cent á NYMEX. Og á morgun? Hvað það verður veit nú enginn, vandi er um slíkt að spá! Þó ég auðvitað telji mig vita það. Rétt eins og þeir á Economist. 

 

Bear Stearns spáir 8% gengishækkun

Á valdi óttans

Óttinn við minnkandi olíuframboð er áberandi nú um stundir. Í framhaldi af síðustu færslu var ég spurður að því hvort ég legði ekki full mikil völd í hendur Sauda-konungs. Því er tilefni til að útskýra nánar hvaða hlutverk Saudi-Arabía leikur i orkumálum og hversu mikil áhrif Saudarnir hafa á framboð af olíu og gasi

Auk þess sem Saudi-Arabía er stærsti olíuútflytjandi heims, er langmestu olíubirgðirnar þar að finna. Sjálfir segjast Saudar ráða yfir 260-265 milljörðum fata af olíu, sem gerir hátt í fjórðung af öllum þekktum olíubirgðum jarðar. En vandamálið er, að í raun veit enginn hvort Saudarnir segja satt. Heimurinn veit í raun ekki hversu miklar olíu- eða gasbirgðir eru í Arabíu.

Nánast öll olíu- og gasframleiðsla Sauda er í höndum ríkisolíufélagsins Saudi Aramco, sem að sjálfsögðu er langstærsta olíufélag í heimi. Lengi vel áttu erlend olíufyrirtæki stóran hlut í Saudi Aramco, sem byrjaði olíuvinnslu í Arabíu upp úr 1930. Meðal eigendanna var t.d hið alræmda bandaríska olíufélag Standard Oil, sem við þekkjum í dag sem Chevron. En frá 1980 hefur Saudi Aramco verið 100% í eigu ríkisins. Og þar liggja upplýsingar ekki á lausu. Þannig að heimsbyggðin verslar með olíu, sem að stórum hluta kemur frá Saudi Arabíu, en enginn veit hversu lengi það ágæta land spámannsins getur haldið áfram að mæta sívaxandi eftirspurn eftir olíu og gasi. Þess vegna er tilfinningin að eiga viðskipti með olíu á NYMEX, dálítið eins og að spila rúllettu í Las Vegas. Æsandi, stressandi og unaðslegt; allt í senn.

Myndin hér að ofan er frá Shaybah olíusvæðinu í Arabíu, en þar er að finna einhverja stærstu olíulind i heimi. Þarna munu liggja sem samsvarar um 14 milljörðum tunna af hágæða hráolíu á um 1500 metra dýpi. Þetta er vissulega heillandi - og ekki síður staðurinn sjálfur en þarna er jafnan um 60 stiga hiti á daginn og 10 stig á næturnar. Þægilegasta hitasveifla - ekki satt? Minnir á það þegar Tinni sigldi til Íslands og lenti í fárviðri, en Kolbeinn kafteinn kallaði það þægilegan goluþyt ("Dularfulla stjarnan"!).

Olíuverð í 117 dali

Kossaflens, orka og pólítík

Þrenningin orkumál, útrás og pólitík eru loks orðin heit mál á Íslandi. Það ætti ekki að koma á óvart; þetta eru stærstu málefni og hagsmunir nútímans. Það er a.m.k nokkuð víst að Bush kyssir Abdúlla Arabíukóng út af einhverju öðru en útlitinu.

Hvað stjórnar efnahagskerfi heimsins? Ef maður væri í krossaprófi og mætti einungis velja einn möguleika væri freistandi að krossa við valmöguleikann "Olían í Saudi Arabíu". Og ef spurt væri hver sé valdamesti maður heims væri líklega rétt gefið fyrir svarið "Abdúlla".

Nei - þetta er ekki próf úr Tinnabókunum! Maður að nafni Abdullah bin Abdul Aziz Al Saud er núverandi einvaldur í Saudi Arabíu. Og hann hefur í hendi sér að stjórna olíuframboði til Vesturlanda. Enda liggja allir flatir fyrir honum; Bush vill kyssa hann og forseti Írans vill fá að leiða hann. Eins og myndirnar glögglega sýna

Til fróðleiks skal nefnt að Saudi Arabía er stærsti olíuframleiðandi veraldar með um 13% framleiðslunnar og er einnig stærsti olíuútflytjandinn. Arabía útvegar Bandaríkjunum um 14% af allri olíuþörf US. Og það gerir Bandaríkjunum ekki sérstaklega auðvelt fyrir, að næst stærsti olíuútflytjandinn innan OPEC er Íran.

Listi yfir tólf stærstu olíuútflutningsríkin:  1. Saudi Arabía.   2. Rússland.   3. Noregur.   4. Íran.

5-12.  Sameinuðu Arabísku furstadæmin, Venesúela, Kuwait, Nígería, Alsír, Mexíkó, Líbýa og Írak.

PS: Kannski kominn tími til fyrir Íslendinga að ganga Noregskonungi á hönd?

Björn: Vandræðum OR sópað undir teppið

Næsta bóla?

Undanfarin ár höfum við upplifað magnaðar fjárfestingabólur (bubbles) . Sbr. "tækni- eða netbóluna" og "fasteignabóluna". Á Íslandi má etv. líka tala um hlutabréfabólu þegar litið er til verðhækkana á hlutabréfamarkaði síðla árs 2006 og fram eftir 2007, sbr. grafið hér til hliðar.

Til samanburðar er hér birt línurit sem sýnir netbóluna og fasteignabóluna í Bandaríkjunum: 

Þarna er einnig sýnd spá um næstu bólu; hlutabréfaverð í fyrirtækjum sem tengjast endurnýjanlegri orku (alternative energy). Ég gæti trúað því að þessi spá muni ganga eftir. M.ö.o. að mesti vöxturinn og mestu hagnaðartækifærin næstu árin verði í "grænni" orku. Og að á endanum verði hlutabréf í þessum geira allt of hátt verðlögð, sem mun leiða til snarprar leiðréttingar (lækkunar). Þeir sem fara út á réttum tíma munu skv. þessu hagnast mjög. 

200 MW orkusala úr sögunni

Er olían búin?

Svarið er sáraeinfalt: Það er til nóg af olíu. En vissulega kann að verða dýrt að ná henni upp á yfirborðið. Og það er óvíst og jafnvel ólíklegt að framboð af olíu nái að vaxa í takt við eftirspurnina.

Orkunotkun jarðarbúa eykst að jafnaði um u.þ.b. 2% á ári hverju. Lengst af 20. öld fundust sífellt nýjar og hagkvæmar olíulindir, samhliða því sem notkun á olíu jókst. Fyrir vikið var alla jafna þokkalegt jafnvægi milli framboðs og eftirspurnar.

En smám saman fór að hægja á því að nýjar olíulindir fyndust. Olíuframleiðsla á landi innan Bandaríkjanna náði hámarki fyrir mörgum árum og nú er útlit fyrir að það sama hafi gerst á Norðursjávarsvæðinu. Enn fremur eru vísbendingar um að framleiðslan hafi náð hámarki í Mexíkó-flóa. Reynist það vera rétt, er augljóst að olíuverð mun áfram verða hátt og jafnvel fara hækkandi.

Myndin sýnir nýjar olíulindir fundnar á ári hverju (bláu stöplarnir) og svarta línan er heildarframleiðslan. Eins og sjá má voru mestu olíufundirnir gerðir upp úr 1960 en þrátt fyrir gríðarlegar fjárfestingar í olíuleit hefur hægt mjög á síðustu áratugina. En sökum þess hversu hátt verð fæst nú fyrir olíu er farið að leita á svæðum sem áður þóttu óhagkvæm, t.d. vegna mikils dýpis. Haldist verðið svo hátt sem verið hefur síðustu mánuðina, er líklegt að við eigum eftir að fá fleiri fréttir af nýfundnum olíulindum djúpt á landgrunni ríkja eins og Brasilíu, Noregs, Rússlands... og etv. Íslands?

Ný, auðug olíulind