Stóri hikstinn

Menn nota gjarnan gröf eins og það, sem er hér til hliðar, til að skýra hækkandi olíuverð. Það er auðvitað augljóst að eftirspurn Kína eftir olíu hefur aukist hratt síðustu árin. Og margir horfa á svona sætar myndir og segja sem svo: "Augljós fylgni. Það er eftirspurnin í Kína sem hækkar verðið". Með gáfulegum svip og af miklum alvöruþunga. Ég meðtalinn.

En þá má eins spyrja á mót. Af hverju í ósköpunum hélst verðið hóflegt og þokkalega stabílt þar til allt í einu seint á síðasta ári? Og af hverju hefur olíuverðið undanfarið hækkað hraðar en vöxturinn í Kína?

Hér er líka stöplarit sem sýnir síaukna olíunotkun Kínverja. Barrrasta 400% aukning á 10 árum. Þetta er náttúrulega bara bilun. En í reynd er þetta smotterí. Kína notar ekki nema rúm 9% af olíunni (um 8 milljón tunnur). Meðan Bandaríkjamenn nota 20 milljón tunnur á dag eða 25% af allri olíuframleiðslunni.

Ergo: Vöxturinn í Kína skýrir ekki einn og sér verðhækkanirnar. Þetta er samsull af aukinni eftirspurn, spákaupmennsku, fallandi dollar, markaðsstreitu o.s.frv. Og þó svo olíunotkun Kínverja muni aukast um 50% fram til 2025, eins og margir spá, er það "aðeins" aukning upp á ca. 4 milljón tunnur. Ég held að þær muni finnast. T.d. á íslenska landgrunninu! En vissulega getur orðið nokkuð dýrt að ná þessari olíu upp á yfirborðið. "We have reached the end of easy oil" er líklega nokkuð réttur frasi.

Hér til hliðar er enn ein myndin. Sem sýnir hvernig menn sjá fyrir sér síaukna eftirspurn frá Kína. Þetta er kannski besta skýringin á aukinni spákaupmennsku. Því gangi þetta eftir mun olían væntanlega áfram hækka í verði. Sem gerir olíu freistandi fyrir spákaupmenn. En þessi mynd er reyndar hálfgert bull að því leyti að hún gerir ekki ráð fyrir neinum efnahagslegum skakkaföllum.

Ef myndin er óskýr má smella á hana til að fá hana stærri. Hún sýnir hvernig innflutningur Kínverja á olíu eykst en framleiðsla þeirra stendur nánast í stað. M.ö.o. þurfa þeir að kaupa meiri olíu í útlandinu. Og þar með keppa við aðra, t.d. Bandaríkin. Þetta þrýstir verðinu upp.

Ein mikilvægasta regla fjárfesta er auðvitað "what goes up will come down". Maður bíður spenntur eftir því að kínverska undrið hiksti rækilega. Og eftirspurnin minnki. Tímabundið. Samt sem áður eru það enn Bandaríkin sem eru langstærsti olíuneytandinn og olíuinnflytjandinn. Og það er fyrst og fremst eftirspurnin þaðan og ástandið í bandaríska efanahagslífinu, sem er hinn raunverulegi áhrifavaldur á olíuverðið.

Drekahagkerfið glatar samkeppnisforskotinu

Brýr!

Brýr eru snilld. Þess vegna er ég alltaf að vona að þessi leiðindagöng verði blásin af vegna Sundabrautar. Og byggð flott brú... og dýr brú. Sem verði eitt af einkennum Reykjavíkur. Þó svo sú brú myndi kannski ekki alveg ná að jafna hafnarbrúna í Sydney eða Golden Gate í San Francisco, gæti hún orðið glæsilegt mannvirki. Menn segja reyndar að stundum yrði að loka brúnni vegna hvassviðris. Kannski rétt. En skiptir engu. Vil samt fá brú.

Hvaðan ætli þessi brúarástríða komi? Þegar ég kem að flottri brú breytist ég í pottorm. Stoppa, dáist, keyri yfir og aftur til baka. Kann mér ekki læti af tómri kæti.

Kannski má rekja þetta til þess þegar maður lék sér með legókubbana hér í Den í gömlu stofunni austur á Klaustri. Og byggði brýr - allar upp á lengdina í anda Skeiðarárbrúar. Sem þá var að rísa austur á Skeiðarársandi. Þangað var stundum ekið með pabba og mömmu, fyrst þjóðveginn að Núpsstað og svo slóðann sem endaði við Lómagnúp. Til að fylgjast með brúarsmíðinni við Núpsvötn / Súlu og yfir Gígjukvísl (síðar nefnda brúin fór í hlaupinu 1996 eftir gosið í Gjálp).

Þetta hefur líklega verið sumarið 1973. Svo varð hægt að bruna yfir nýju glæsibrýrnar tvær, sem manni fannst nánast óendanlega skemmtilega langar. Og mæta bílum á brúnni! Eða stoppa í útskotunum og vappa eftir timburgólfi brúnna. Það var ekki leiðinlegt! Mun aldrei gleyma hljóðinu þegar græni Reinsinn rann í fyrsta sinn eftir þessu mjúka brúargólfi. Til allrar hamingju má enn heyra þetta góða nostalgiuhljóð. Ekki síst þegar ekið er eftir brúnni yfir Núpsvötn og Súlu. Nýja brúin yfir Gígjukvísl er aftur a móti með hefðbundið leiðinda steypugólf.

Og svo var skrönglast austur að Skeiðará og horft á vatnadrekann ösla yfir gráa og straumharða ána. Og ekki minni hrifningu ollu risastórir Scania-bílarnir að sturta hnullungum í varnargarðana. Þá var draumurinn að verða trukkabílstjóri. Sem var jafnvel enn betra en verða rútubílstjóri eða flugmaður.

Út úr bílnum. Dýfa Nokia- og hosuklæddum tánum ofaní fljótið til að finna strauminn rífa í. Og horfa á Skeiðarárbrú smám saman lengjast... og lengjast.

Ég bara spyr: Hver eru fallegustu mannvirki á Íslandi? Hallgrímskirkja? Perlan? Hótel Grand? Afsakið að ég skuli nefna þessa hryllingsþrennu. Nei  - auðvitað eru það brýrnar sem bera af. Gamla Þjórsárbrúin. Brúin yfir Jökulsá á Breiðamerkursandi, með falinni blindhæð. Og margar gamlar smærri brýr. Og auðvitað drottningin sjálf; Skeiðarárbrú!

Þjórsárbrúin verðlaunuð

Olíu-Alí bregður á leik

Enn einu sinni lætur heimsbyggðin Olíu-Alí hafa sig að fífli. Enda grásprengdur, flottur og næstum trúverðugur.

Olíuframleiðsla hefur sjaldan eða aldrei verið meiri en síðustu þrjú árin. En það eru engir kranar til að skrúfa frá si svona. Það hefur lengi legið fyrir að Sádarnir stefna að því að geta framleitt 12 milljón tunnur á dag á árinu 2009. Þessu markmiði þeirra er t.d. lýst nákvæmlega á vef bandaríska orkumálaráðuneytisins.

Öll fjárfesting í Saudi Arabíu miðast við þetta markmið um framleiðslugetu. Það skuggalega er að með hverjum deginum minnka líkurnar á að þetta gangi eftir. Framleiðsluaukning um 20% innan árs verður að teljast afar ólíkleg. Sádarnir sjálfir eru þöglir sem gröfin og í Bandaríkjunum rýna agentar áhyggjufullir í gervihnattamyndir, til að fá vísbendingar um hvernig Sádunum gangi að fylgja markmiðunum eftir.

Nýjasta fréttin er um að Sádarnir ætli nú að auka framleiðsluna um 500.000 tunnur. Reyndar er þetta soldið undarleg frétt. "Framleiðsla þeirra yrði þá 10 milljón tunnur á dag en hún hefur aldrei fyrr verið svo mikil".

Hvaða rugl er þetta? Vita menn ekki að Sádarnir framleiddu yfir 10 milljón tunnur í upphafi 9. áratugarins. Hér hefur þýðingin á fréttaskeytinu eitthvað skolast til. Rétt myndi vera að ef Sádarnir ná að framleiða 10 milljón tunnur á dag, stöðugt í umtalsverðan tíma, þá væru það talsverð tíðindi. En meðan svo er ekki, er áfram stuð í peak-oil partýinu.

En ég er nokkuð viss um að Sádarnir standi við þessar 500.000 viðbótatunnur í júlí. Þeir eru ekki blaðrarar. En so what. Þetta þýðir ca. 5% aukningu. Varla í nös a ketti og mun hafa sáralítil áhrif á verðið. Boone Pickens var bearish á olíu í upphafi ársins. Hefði betur hlustað á mig, sem var fullviss um að verðið færi a.m.k. í 120 USD. Nú er viðhorfið hjá þeim gamla ref breytt. "Long on oil" skal það vera og ekkert sjortening-kjaftæði lengur. Hlustið bara á snillinginn; "85 B's; that's all we have!":

 

Og framhaldið er vel þess virði að eyða nokkrum mínútum lífsins í. Hér er minna spjallað um olíuna, en meira um Carl Ichan. Sem gerði allt vitlaust hjá Motorola hér um árið. Og er núna lagður til atlögu við stjórnendur Yahoo. Alltaf stuð þar sem Ichan er:

 

 

Sádi Arabar sagðir ætla að auka framleiðslu

Blautir íslenskir draumar

Guðmundur Andri Thorsson skrifaði skáldsögu, sem heitir "Íslenski draumurinn". Man líka eftir frekar slappri kvikmynd með þessu nafni. En af einhverjum ástæðum hefur olíudraumurinn aldrei heltekið Íslendinga. Veit ekki hver ástæðan er. Kannski hafa menn aldrei af alvöru trúað því að hér finnist olía. Enda hefur olíuverð lengst af vart verið nógu hátt til að standa undir dýrri vinnslu á meira en 1000 metra dýpi.

En loks er gas-  og olíuleit á íslenska landgrunninu að verða staðreynd. Svæðið sem nú er horft til er kallað Drekasvæðið og liggur norðaustur af landinu í átt að Jan Mayen.

Skrefið sem nú hefur verið tekið er að veita tilteknu fyrirtæki leyfi til að gera frekari mælingar á svæðinu, sem munu geta nýst ef til borana kemur. 

Nánar tiltekið er um að ræða rúmlega 43 þúsund ferkílómetra svæði. Þar af eru um 13 þúsund ferkílómetrar innan Jan Mayen svæðisins s.k. (Noregur og Ísland hafa samið sérstaklega um skipti á auðlindum sem þar kunna að finnast).

Þetta svæði hefur þegar verið talsvert rannsakað. Og niðurstöðurnar gefa til kynna að þarna kunni að vera vinnanleg olía og gas. Þær rannsóknir voru framkvæmdar af norska fyrirtækinu Sagex. Nú er aftur á móti komið að því að gera umfangsmeiri mælingar með hljóðbylgjum og sýnatökum. Og enn er það norskt fyrirtæki sem mun fá verkefnið. Það kallast Wavefield Inseis og er m.a. með rannsóknaskip sín í verkefnum utan við strendur Sýrlands, Uruguay og Barbados.

Ef niðurstöður rannsóknanna verða enn jákvæðar kann að koma til olíuborana og vinnslu. Samkvæmt skýrslu sem íslensk stjórnvöld gerðu fyrir um ári síðan er gælt við að svæðið hafi að geyma allt að 140 milljón rúmmetra af olíu.

Mér reiknast til að það samsvari u.þ.b. 900 milljón tunnum af olíu. Ef vinnslan stæði yfir 2015-50, eins og fjármálaráðuneytið gerir ráð fyrir í skýrslu sinni, yrði meðalvinnslan rúmar 25 milljón tunnur á ári eða tæpar 70 þúsund tunnur á dag. Það er auðvitað skítur á priki miðað við t.d. olíuframleiðslu Noregs (um 3 milljón tunnur á dag). En þá er líka verið að bera sig saman við einn af þeim stærstu í bransanum. Í reynd eru 70 þúsund tunnur á dag bara talsvert. T.d. meira en 1/5 af allri olíuframleiðslu Dana í Norðursjó. Svo er gasið enn ónefnt.

Að sjálfsögðu yrði framleiðslan hægari í fyrstu. Myndi svo aukast nokkuð hratt þar til toppi yrði náð. E.t.v. um 2020. Og þá fara hratt minnkandi á ný. Þ.e. fylgja hinni dæmigerðu kúrfu, sem allar olíulindir virðast gefa.

En draumurinn er ekki alveg kominn fram ennþá. T.d. er dýpið þarna umtalsvert eða 1.000-1.500 metrar. Og svo þarf að bora allt að 3-3,5 km niður í botninn til að komast í olíuna. Þetta verður dýr vinnsla. En hugsanlega hagkvæm engu að síður. A.m.k. ef olíuverðið helst áfram svipað og nú er.

En göngum hægt um gleðinnar dyr. Kannski finnst engin vinnanleg olía á Drekasvæðinu. Heldur bara drekaegg. Eins og þeir Baggalútsmenn hafa þegar bent á. Myndin af "drekaegginu" hér til hliðar er einmitt frá þeim.

Fyrirtæki fær leitarleyfi á Drekasvæðinu

Óendanlegir möguleikar

Mannfólkið mun seint skilja alheiminn. Nú er búið að "degradera" Plútó, sem maður hefur alltaf litið á sem ystu reikistjörnuna okkar! Ég er auðvitað sármóðgaður fyrir hönd Plútó.

Mér hefur ávallt fundist óravíddir geimsins heillandi. Alveg síðan ég var smápatti og las um Andrés önd ferðast til fjarlægra stjarna í einu af dönsku Andrésblöðunum. Og eftir því sem árin liðu beindist áhuginn æ meir að stjörnufræðinni. Náði ákveðnum hápunkti í menntó, en hefur samt alltaf loðað við mig.

En nú horfi ég meira í "hina áttina" - í átt til sólarinnar okkar. Það var heldur klént að á Inter Solar 2008 var megin áherslan á PV (sólarsellutæknina). Ég álít CSP miklu áhugaverðari. Ekki síst fyrir fjárfesta. En málið er að þeir sem standa fremst í CSP-tækninni eru afar orðvarir og lítið fyrir að auglýsa um of hvað þeir eru að gera. Þeir vita sem er, að sigurvegararnir í CSP-kapphlaupinu munu verða framtíðarstjörnur í orkuiðnaðinum. Það eru Spánverjar sem í augnablikinu standa hvað fremst í þessari tækni, en einnig bandarísk og þýsk fyrirtæki. Ástralir og Kínvejar banka líka á CSP-dyrnar.

CSP stendur fyrir Concentrated Solar Powar. Tæknin gengur út á að sólargeislum er með sérstökum speglum safnað í brennipunkt, þar sem gríðarlegur hiti myndast. Í dag leyfir þessi tækni ca. 500-600 gráðu hita á celsius, en búist er við að brátt náist að mynda yfir 800 gráðu hita og jafnvel meir. Hitinn knýr túrbínur, t.d. með gufuafli.

Það sem einkum er spennandi við þessa tækni, er t.d. að hún gæti hjálpað Evrópu að verða síður háð gas-, kola- og olíuinnflutningi frá Rússlandi og fleiri löndum þar í austri. Og sérstaklega ber að hafa í huga að nú er gert ráð fyrir að úranbirgðir heimsins dugi jafnvel ekki nema í 40 ár í viðbót. Sem getur þýtt mikinn samdrátt í kjarnorkuframleiðslu. Myndin hér að ofan sýnir hversu lítið svæði þarf til að CSP mæti allri orkuþörf heimsins, Evrópusambandsins og Þýskalands (minnsti kassinn). Svona til að gefa smá hugmynd...

Menn sjá fyrir sér sameiginlegt framtíðarnet vind og sólarorku fyrir Evrópu, Norður-Afríku og Mið-Austurlönd. Þó svo vindorkan sé mikilvæg, er það CSP sem er lykillinn að þessari framtíðarsýn. 

Fyrstu CSP orkuverin hafa þegar verið smíðuð. Eitt þeirra hefur þegar tekið til starfa sem einkarekið orkuver (í Nevada í Bandaríkjunum). Það er mikið að gerast í þessum bisness núna. En leyndin er líka mikil.

Plútó fellur í nýjan flokk hluta í geimnum

Penny-stocks!

Hér á Orkublogginu hef ég minnst á það áður að að frátöldum orkugeiranum er ég hvað spenntastur fyrir líftækninni.

En ég átti satt að segja ekki von á því að hutabréf i Decode fengju það hlutskipti að verða penny-stocks. Reyndar er kannski ekki alveg rétt að nota þetta neikvæða hugtak yfir bréfin í Decode. Enda misjafnt hvernig menn skilgreina penny-stocks. Sjálfur miða ég einfaldlega við það þegar verðið fer undir 1 dollar.

En hvað sem skilgreiningum á penny-stocks líður, er það staðreynd að gengi Decode er nú lægra en nokkru sinni hefur verið fram til þessa. Ég man þá glöðu tækni- og netbóludaga þegar viðskipti með Decode, eða Íslenska erfðagreiningu, hófust á Nasdaq. Og allt ætlaði um koll að keyra heima á Íslandi.

Stundum stæri ég mig af því að hafa aldrei nokkru sinni tapað á hlutabréfaviðskiptum Aldrei! En stundum hefur munað litlu. Daginn sem Decode fór á markað setti ég inn tilboð hjá verðbréfaþjónustu Kaupþings. Ef ég man rétt hljóðaði það upp á kaup á genginu 22 fyrir sem samsvaraði 1 milljón ISK. Því miður fyrir mig rauk gengið strax vel yfir 22, þ.a. ég náði ekki í nein bréf. Og vildi ekki hækka tilboðsverðið. Smá spældur. En hélt mig við mitt markmið.

En svo prísaði maður sig sælan. Þegar halla tók undan fæti og gengi Decode lækkaði all svakalega. Og þó svo gengið risi vel á ný, ekki síst snemma árs 2004, náði það aldrei að komast í alminnilegt stuð eins og í upphafi. Ennþá svakalegra er auðvitað að hugsa til þeirra sem keyptu í Decode á allt að 50 USD eða jafnvel meira meðan félagið var enn óskráð. Þá var ráðgjöf íslenskra verðbréfafyrirtæka til einstaklinga, einfaldlega til háborinnar skammar.

Verð þó að taka fram að sá starfsmaður Kaupþings sem var traderinn minn, var mjög fínn - svona eftir á að hyggja! Hann ráðlagði mér frá því að hækka kauptilboðið. Man að hann sagði orðrétt, bullsveittur og lafmóður í símann undir lok viðskiptadagsins: "Fólk er gjörsamlega brjálað.. blessaður vertu... bíddu bara rólegur... þú átt fljótlega eftir að geta keypt þessi bréf miklu ódýrari." Ekki hávísindaleg greining! En reyndist sannspár.

En staðreyndin er auðvitað sú að lyfjafyrirtæki eins og Decode þurfa mikið og þolinmótt fjármagn. Ég hef lengi talið Kára Stefánsson til merkustu manna á Íslandi. Fyrir utan mikilvægi þess að Decode gjörbreytti starfsmöguleikum til hins betra hjá mörgum sem ég þekki, t.d. lyfjafræðinga og eðlisfræðinga. Vona einlæglega að fyrirtækið nái að tryggja fjármagn í áframhaldandi rekstur.

Spurning hvort maður eigi núna að nota gömlu milljónina? Og fá 20-30 sinnum fleiri bréf fyrir þá aura, en maður hefði fengið hér um árið. Þar liggur efinn!

Enn lækka bréf deCODE

Allt brjálað á Intersolar

Hér í Munchen eru Tyrkir audvitad himinlifandi eftir sigurmarkid gegn Sviss í blálokin. Og keyra um midbæinn veifandi trykneska fánanum og liggja á flautunni. Ég hélt med Tyrklandi svo ég brosi líka. Annars er stemningin bara fín hér á Intersolar 2008:

www.intersolar.de/index.php?id=intersolar&no_cache=1&L=1

Tyrkir með sigurmark á síðustu mínútu

Tollað í olíutískunni

Fyrir nokkrum árum vöruðu menn við að fasteignabólur væru að myndast um allan heim. Þeir voru almennt kaffærðir sem rugludallar. Fólki færi fjölgandi, kaupmáttur færi vaxandi og land minnkandi. Þess vegna væri ofureðlilegt að fasteignaverð hækkaði mikið. Og hækkanirnar væru komnar til að vera, þó svo kannski myndi eitthvað hægja á þeim á næstu árum. En svo sprakk nú bólan engu að síður.

Nú er skyndilega komið í tísku að spá háu olíuverði. Og helst "yfirbjóða hæstbjóðendur". Nýjasta hefti Newsweek, dagsett 9. júní, er með forsíðufyrirsögnina " The $200 Oil Bomb". Í dag er vitnað i forstjóra Gazprom sem nefnir 250 dollara tunnu. Nú ætti Forbes að hafa næstu fyrirsögn: "The 300$ Oil Explosion is Real". Eða eitthvað álíka. Það myndi tryggja góða sölu.

Eitt er  það sem fær mann til að staldra við. Skyndilega eru flest verðmætustu fyrirtæki heims öll úr olíuframleiðslugeiranum. Exxon Mobile, PetroChina, Gazpron, Petrobras, Royal Dutch Shell, BP. Þessi sex virðast nú vera meðal tíu stærstu fyrirtækja heims m.v. markaðsverðmæti á hlutabréfamörkuðum.

Óneitanlega verður manni hugsað til Internetbólunnar. Þá röðuðu Internet-fyrirtæki sér í flest efstu sætin á listum yfir verðmætustu fyrirtæki í heimi. Richir Sharma, sjóðstjóri og sérfræðingur í nýmörkuðum hjá Morgan Stanley er einn þeirra sem hefur efasemdir um að olíuverðið í dag haldi lengi. Hann er m.ö.o. fýlupoki sem vill ekki vera með í leiknum skemmtilega að spá sem allra hæstu verði. Þvert á móti leyfir hann sér að spá að þróunin verði svipuð og 1980. Þ.e. að bráðum komi hraustleg lækkun. Það vill örugglega enginn leika við svona sérvitring. Eða hvað?

Olíuverð í 250 dali?

Besserwisser blómstrar

Fátt er meira þreytandi en besser wisserar. Þess vegna er soldið skrýtið hvað manni finnst gaman að leika einn slíkan. Og heldur í alvöru að maður sé gáfaðri en hinir aparnir!

Ég hafði afskaplega gaman af því þegar einn MBA-prófessorinn hér við CBS, hamraði sífellt á því að markaðurinn sé klár og best sé að treysta honum. Svo kom einn reyndasti og farsælasti fjárfestir Dana sem gestafyrirlesari. Hann bað fólk sérstaklega að hafa í huga að markaðurinn er samsafn af blábjánum, sem vita ekkert hvað þeir eru að gera.

Í lok s.l. föstudags birti nánast hver einasti fjölmiðill í heimi eftirfarandi skýringu á olíuverðshækkuninni sem varð þá um daginn: "Hækkunin er vegna ótta um að Ísraelar ætli að gera sprengjuárásir á Íran". Birtist á 100 tungumálum hjá fréttaveitum um alla jörð.

En eins og ég benti á í færslunni Fáránlega ódýr olía, var þetta heldur langsótt skýring á hækkununum s.l. föstudag. Og notalegt að sjá að CNBC sér nú ástæðu til að benda á aðeins skynsamlegri skýringarnar:

1) Aukin eftirspurn en ekki aukið framboð. Reyndar eru menn ekki samstíga í þessu. CNBC segir framboðið standa í stað og að eftirspurnin aukist um ca. 1,5% árlega (1 milljón tunnur). Meðan nýjasta Newsweek heldur því fram að framboðið sé reyndar vaxandi. Hér geta flestir haft rétt fyrir sér, allt eftir því hvert viðmiðunartímabilið er.

Þessi skýring á hækkandi oliuverði er m.a. studd af Goldman Sachs, Citigroup, og Barclays. Og gamli olíurefurinn Boone Pickens hefur einnig verið óþreytandi að hamra á þessu. Líklega er hið rétta, að ef við skoðum ca. síðustu 3 árin, þá hefur olíuframboðið á þessum tíma almennt vaxið hægar en eftirspurnin.

2) Spákaupmennska. Lækkandi hlutabréfaverð hefur valdið flótta fjárfesta yfir í hrávörur. Menn eru þar að auki tilbúnir að veðja á áframhaldandi vöxt í Kína og á Indlandi. Þessi spákaupmennska veldur aukinni eftirspurn og hækkar verðið. OPEC telur framboðið eðlilegt og að hækkanirnar séu fyrst og fremst vegna spákaupmennsku.

3) Stress eða aðrir sálfræðiþættir. Menn eru orðnir ringlaðir. Enginn veit hvort stærstu olíuríkin (og þá einkum Saudi Arabía) geti aukið framboðið, þó þau kynnu að vilja það. Þetta skapar streitu og spennu á markaðnum. Forstjóri Shell er meðal þeirra sem telur þetta einn stærsta þáttinn í olíuverðhækkununum undanfarið.

4) Lækkandi dollar. Þetta er kannski augljósasta ástæðan. Olíuverðið er í dollurum og þess vegna hefur verðið að sjálfsögðu tilhneigingu til að hækka (í dollurum) þegar dollarinn lækkar.

Auðvitað hafa allir rétt fyrir sér að einhverju leyti. Sjálfur tel ég sálfræðiþáttinn vega þyngst nú um stundir. Þegar skriðan fer af stað fylgir hjörðin. Sjálfur spáði ég að þetta myndi gerast. Um leið og 100 dollara múrinn rifnaði snemma á þessu ári. Mannfólkið er einfaldlega bara svo afskaplega ófullkomið þegar sálfræðiþröskuldarnir bresta og græðgin tekur völdin.

Þar að auki vill gleymast að olíuverðið var einfaldlega orðið mjög lágt. Sé tekið tillit til verðbólgu og hagvaxtar álít ég hreinlega rangt að tala um hátt olíuverð meðan það er undir 150 USD. CNBC gleymir alveg þessu atriði. Kunna þeir ekki á reiknivél þarna á stöðinni?

En það skemmtilegasta er auðvitað að ekki nokkur sála hefur minnstu hugmynd um hvað verðið verður í lok dagsins. Sennilega myndu bæði simpansar og górillur giska nákvæmar um þróun olíuverðs en samanlögð sérfræðingateymi Goldman Sachs, Citigroup og Morgan Stanley. Enda er ofursjáandi olíuauga mitt ekki þar innan veggja!

En nú er ég farinn á fund. Með simpönsunum. We apes must stick together. Munum við ákveða að kaupa eða selja...?

PS: Umrædd frétt CNBC:  www.cnbc.com/id/25056586 

Eldsneyti hækkar um 6-7 krónur

Puntland - land tækifæranna?

Sómalía er eitt þeirra Afríkulanda sem lengi hefur verið í fréttum vegna stríðsátaka og stjórnleysis. En ef menn eru haldnir nógu mikilli ævintýraþrá og þekkja til þessa heimshluta, væri kannski rétt fyrir þá sömu að nálgast tækifærin þarna á þessu anarkíska austurhorni Afríku.

Sómalía hefur í mínum huga lengi staðið fyrir eitthvað afskaplega fallegt og framandi. Kannski aðallega vegna þess að ég hef lengi haldið upp á David Bowie og þótti hann gera vel þegar hann krækti sér í ofurmódelið Iman. Og hef einnig hrifist af ljósmyndum Peter's Beard, sem er frægur fyrir Afríkumyndir sínar. Hann uppgötvaði einmitt Iman, sem þá var reyndar ung háskólastúlka í Nairobi í Kenýa. En hún er sem sagt Sómólsk. Rétt eins og Waris Dirie, sem skrifaði Eyðimerkurblómið og var með fyrirlestur á Íslandi fyrir nokkru síðan.

Puntland er nafn á héraði í Sómaliu, sem talið er luma á verulegum olíuauðlindum. Þó svo vart sé hægt að tala um raunveruleg virk stjórnvöld í Sómalíu, þá er einstökum héruðum stjórnað af festu; oftast af þeim ættflokki sem má sín mikils á hverjum stað.

Vitað er um gaslindir i Sómalíu, en ennþá er óvissa um hversu mikla olíu þar sé að finna. Puntland er nú það svæði sem helst er litið til og er verið að gæla við að þar megi jafnvel vinna nokkra milljarða tunna úr jörðu. Bandarísk olíufyrirtæki hafa haft áhuga á að reyna fyrir sér þar, en ástandið hefur fælt þau frá enn sem komið er.

Í dag eru það tvö fyrirtæki frá Kanada og Ástralíu sem hyggjast freista gæfunnar í Puntlandi (Range Resources Ltd. og African Oil Corporation). Hlutabréf Africa Oil eru skráð á TSX Venture Exchange i Toronto og Range Resources er skráð á ástralska verðbréfamarkaðnum í Sydney (ASX).

Tilraunaboranir eru byrjaðar og ef vel tekst til hafa þessi fyrirtæki að öllum líkindum lent í sannkölluðum sjóðandi gullpotti. Ef menn vilja "öðruvísi" vinnu á spennandi stað má hafa samband við umrædd fyrirtæki gegnum heimasíðurnar þeirra:

www.rangeresources.com.au

www.africaoilcorp.com 

PS: Tekið skal fram að það er ekki bandaríska fyrirtækið Range Resources, sem er skráð á NYSE, sem kemur að olíuborununum í Puntlandi. Heldur ástralskt fyrirtæki með sama nafni. En þessum fyrirtækjum er stundum ruglað saman.

 

Sprengjuregn í Sómalíu

Langflottustu löggurnar

Af því það er sunnudagur og maður er hálf slæptur eftir flugið hingað til Köben í kvöld, verður blogg dagsins einföld hugleiðing tengd lögreglunni. Og í reynd vaðið út um víðan völl.

Fyrst verð ég þó að lýsa vonbrigðum yfir því að vél Iceland Express frá Keflavík seinkaði. Enn einu sinni. Í fimmta sinn á stuttum tíma sem ég lendi í því hjá þessu annars prýðilega fyrirtæki. Verst var að ekki var tilkynnt um seinkunina fyrr en korteri fyrir áætlaða brottför. Hægt að gera betur en það í þjónustu við kúnnan.

En talandi um löggur. Auðvitað náði sjónvarpsefni um löggur ákveðnum hápunkti með þeim snillingum Sonny Crockett og Ricardo Tubbs, hér um árið. Já - engir unglingar munu upplifa jafn flotta tíma og the eighties! En kannski er ég samt sá eini sem fæ sæluhroll við þessa tóna:

 

En þó svo Don Johnson væri auðvitað goðið, hélt ég samt hvað mest upp á lögreglustjórann. Sem leikinn var af Edvard nokkrum Olmos. Sbr. myndin hér efst. Hann var svalur. Brosti aldrei. Þetta var auðvitað ekkert annað en hið fullkomna sjónvarpsefni. Þó ekki væri nema tónlistin... og axlapúðarnir. Þvílík snilld og dramatík (hér þarf að hækka í botn):

 

Af Orkublogginu er það annars að segja að ég bíð nú spenntur eftir að fara á tvær ráðstefnur um sólarorku; fyrst í Þýskalandi í næstu viku og svo á Spáni síðar í mánuðinum. Það verður örugglega mjög athyglisvert. Hjó reyndar eftir því í einhverju blaðanna sem ég las í flugvélinni, að Landsbankinn ætlar að hætta að einblína á jarðvarma sem orkufjárfestingu og er líka að skoða vindinn. Kannski tímabært að íslenskir bankamenn átti sig á því að jarðvarminn er hreint peanuts miðað við vind- og sólarorku. 

Erill hjá lögreglunni í Borgarnesi

Bestur og fallegastur

Porsche er sá bíll sem bilar minnst. Kemur ekki á óvart. Og Porsche 911 er auðvitað einnig fallegasti bíll sem nokkru sinni hefur verið smíðaður. Það er því með nokkrum trega að eftirfarandi bifreið er nú til sölu:

Porsche 911 Carrera 3.0. Árgerð 1976. Ekinn aðeins 60 þúsund km og er með 200 hestafla ofurbombu. Innfluttur frá Þýskalandi, hvar bíllinn var lengst af í eigu safnara. Glæsilegur bíll með fallegri ljósri leðurinnréttingu. Litur: Brons.

Andvirðinu verður varið upp í jeppa frá Land Rover. Ég er einfaldlega meiri jeppakall en sportbílastrákur. 

Eins og lesa má um hér:

Fallegasta hönnunin;  askja.blog.is/blog/askja/entry/543531/

Porsche bilar minnst

Fáránlega ódýr ólía

Þetta var hressileg sveifla á olíuverðinu í dag. Minnir mig á það þegar Kristinn Björnsson, sem þá var forstjóri Skeljungs, mælti með "hressilegu karlmannablöðunum" sem þá var hægt að kaupa á Shell-stöðvunum. Það var náttúrulega löngu fyrir hin tómu leiðindi eins og olíusamráðsmál og Gnúp. Those were the days.

Annars veit ég ekki hvað menn ætla lengi að halda þessu rugli áfram um að olíuverðið sé svo óskaplega hátt. Vissulega er það eilítið í hærri kantinum. En eins og áður hefur verið bent á hér á Orkublogginu, er verðið í dag barrasta alls ekki svo voðalega hátt í sögulegu samhengi. Og það er auðvitað tómt bull að stríðsótti tengdur Íran valdi hækkuninni í dag. Menn voru bara eitthvað utan við sig i gær, þegar olíuverðið lækkaði þrátt fyrir minnkandi birgðastöðu Bandaríkjanna. Og vöknuðu svo aftur í dag.

O, nei. Ef Íran lendir í alvöru stríðátökum mun verðið rjúka upp í a.m.k. 190 USD tunnan. Og við höfum auðvitað séð fyrir endann á billegri olíu. A.m.k. í bili. Enda var verðið bara fáránlega lágt hér fyrir ári síðan eða svo. Svo það er eins gott að fara að horfa til nýrra og hagkvæmari orkugjafa. Eins og t.d. vindorku.

Verst að gusturinn er kannski ekki alveg hagkvæmasta orkan fyrir bílaflotann. Menn geta þó alltaf reynt að leita sparnaðarleiða, eins og sjá má á myndinni.

Annars veit ég ekki hvar þetta endar þarna vestur í Bandarikjunum. Dollarinn er orðinn eins og hver önnur drusla, en samt virðist útflutningur Bandaríkjanna ekki vera að aukast eins og ætla mætti með lækkandi dollar. A.m.k. voru tölurnar fyrir apríl skuggalega lágar. Bráðum koma tölur fyrir maí - maður bíður spenntur.

Staðreyndirnar sem Bandaríkjamenn horfast nú í augu við eru heldur nöturlegar. Blikur eru á hlutabréfamarkaðnum, atvinnuleysi er að aukast og húsnæðisbólan er hreinlega að springa í tætlur. 

Tökum bæinn Stockton sem dæmi. Hann liggur um 120 km austur af San Francisco og þarna búa nærri jafn margir og íslenska þjóðin. Í Stockton eru nú 75% allra heimila sögð til sölu eða að lenda á nauðungasölu. Markaðsverð fasteigna í bænum hefur lækkað um 60% frá því fyrir tveimur árum, þegar verðið fór hvað hæst. Þetta lítur ekki vel út. Eða ætti maður kannski að kaupa?

Olíuverð í nýjum hæðum

Hr. Álver og bert kvenfólk

Í dag var tekinn fyrsta skóflustungan, eins og það er kallað, að álveri við Helguvík. Mig minnir að það hafi verið Spilverk þjóðanna, sem á sínum tíma söng um parið hamingjusama; þau Álver og Álvöru. Spilverkið var bæði fyndið og frábærir tónlistamenn. Full ástæða til að syngja með.

Það er líka ástæða til að samgleðjast með Norðuráli yfir þessum áfanga. Sem kunnugt er, er það bandarískt stórfyrirtæki, Century Aluminum, sem bæði á álver Norðuráls á Grundartanga og er að fara að byggja álverið í Helguvík. Fyrirtækið rekur þrjú önnur álver í Bandaríkjunum; 244 þúsund tonna ver i Kentucky, 170 þúsund tonna ver í Vestur-Virginíu og á svo rétt tæp 50% í 224 þúsund tonna álveri í Suður-Karólínufylki.

Framleiðslan á Grundartanga er 260 þúsund tonn á ári og mér skilst að fullreyst eigi Helguvíkurverið að framleiða um 220 þúsund tonn á ári.  Þannig að þegar nýja verið verður risið í Helguvík, reiknast mér til að álframleiðslan hjá Century Aluminum á Íslandi verði 480 þúsund tonn árlega. Sem slagar vel í framleiðslu þeirra i Bandaríkjunum. Spurning hvort fyrirtækið sæki þá um fulla skráningu í Kauphöllinni? Í stað þess að vera bara með einhver fáin bréf þar skráð.

Mér líst nokkuð vel á að þessi nýja verksmiðja skuli vera staðsett þarna við Helguvíkina. Og að hún fái orku úr iðrum jarðar í stað þess að fara að virkja meira vatnsafl. Rétt að staldra aðeins við í þeim efnum eftir hasarinn í kringum Kárahnjúka, Þjórsárver og nú neðri hluta Þjórsár.

Það ku vera búið að ganga frá samningum um orku vegna fyrsta áfanga versins, sem verði með allt að 150 þúsund tonna framleiðslugetu. Orkan á að koma frá Orkuveitu Reykjavíkur (100 MW) og frá Hitaveitu Suðurnesja (100-150 MW).

Aftur á móti hef ég ekki neinstaðar séð staðfestingu þess efnis að álverið hafi þann losunarkvóta, sem það hlýtur að þurfa. Hafa stjórnvöld yfir slíkum kvóta að ráða? Og ef svo er; ætla þau þá að gefa þessu ágæta fyriræki kvótann? Nei - þau hljóta að selja þeim kvótann. I presume. Eins og þau ætla að láta bifreiðanotendur greiða fyrir sína kolefnislosun. 

Að lokum er hér yfirlit yfir þróun hlutabéfaverðs Century Aluminum s.l. 3 ár. Er bara á nokkuð góðu skriði. Fyrir áhugasama fjárfesta, þá er auðkenni fyrirtækisins CENX á Nasdaq. Báxít-námur á Jamaíka eru líka í eignasafninu. Var það ekki örugglega snillingurinn Vilhjálmur Vilhjálmsson sem söng um bert kvenfólkið á Jamaíka? Kannski vinna þær í báxítinu.

Fyrsta skóflustunga að álveri

Nonni á Skipalóni

Erlendir kunningjar mínir eru flestir hálf sjokkeraðir yfir "villimennskunni" að skjóta hvítabjörninn. Ég get svo sem skilið það. En Íslendingurinn í mér segir mér líka að það sé ekkert athugavert við það að aflífa bjarndýr sem gengur á land og getur ógnað fólki. Enda í fullu samræmi við aðdáun mína á sögunni æsispennandi um Nonna á Skipalóni.

Slíkt er líka í samræmi við lögin um friðun og veiðar á villtum fuglum og spendýrum. Og ég svara gagnrýni útlendinganna með hæðnisglósum um að þeir séu fjárans firrtir hamborgararassar, sem skilji ekki hvernig alvöru náttúra sé.

Samt verð ég að viðurkenna, að mér þykir þetta dráp að sumu leyti táknrænt fyrir ákveðinn sóðaskap í íslenskri þjóðarsál. Þó svo þetta séu stórhættuleg dýr er drápið enn eitt táknið um virðingarleysi við náttúruna, sem allt of oft sést hér á landi. Því miður. 

Þó svo þjóðin hafi einu sinni fyrir ekki ýkja löngu verið fátæk og átt í harðri baráttu við náttúruöflin, þá eru tímarnir breyttir. Það er ekki lengur þannig að við deyjum Drottni okkar, þó svo við leyfum náttúrunni stundum að njóta forgangs. Jafnvel þó það kosti pening.

Það er nú einu sinni svo að 19. öldin er liðin. Þegar orðið "lífsbarátta" hafði raunverulega merkingu. Myndin er úr bókinni frábæru, Á Skipalóni, eftir Jón Sveinsson.  Man að mér fannst nákvæmlega ekkert athugavert við það þegar hetjan og hraustmennið hann Guðmundur stakk öskrandi hvítabirnirnina á hol við Skipalón. Og ég sofnaði fjarska vel eftir lesturinn hjá pabba, hafandi á meðan gætt mér á nýjum eplum úr Kaupfélaginu.

 

Hvítabjarnarmál vekur athygli

Óvænt dramatík

Þetta var nokkuð dramtískur dagur. Olíuverðið lækkaði rúmlega 1,5% í dag. Það var sumpart óvænt því birgðastaðan í Bandaríkjunum, skv. hinum vikulegu miðvikudagstölum batnaði ekki. Heldur þvert á móti versnaði. Sem hefði að öllu eðlilegu, átt að orsaka verðhækkun á olíu. En þar með er ekki öll sagan sögð. Í reynd er etv. að hefjast útbreytt og umfangsmikið ferli í Asíu, sem mun hugsanlega draga úr hagvexti í heiminum. Þess vegna er ástæða til að veita atburðum dagsins sérstaka athygli.

Líklegasta ástæða verðlækkunar dagsins er að í dag urðu nokkrir atburðir, sem líklegir eru til að draga úr heimseftirspurn eftir bæði bensíni og díselolíu. Stjórnvöld á Indlandi tilkynntu um 11% verðhækkun á bensíni og um 9% á gasolíu. Þessi mikla verðhækkun er vegna lækkunar a niðurgreiðslum. Indland flytur inn um 3/4 allrar olíuneyslu landsins og stjórnvöld stýra verðinu. Indland berst við umtalsverðan viðskiptahalla og er að kikna undan því að halda olíuverði í landinu lágu með niðurgreiðslum.

Þessi verðhækkun á Indlandi er þó smámunir í prósentum miðað við ákvörðun stjórnvalda í Malsíu, sem einnig var tilkynnt í dag. Þar verður dregið svo mikið úr niðurgreiðslum að olíuverð í landinu mun hækka stórkostlega. Bensínið hækkar um 40% og díselolían um nærri 65%! Fleiri Asíulönd eru sögð vera að hugleiða hið sama og reyndar hefur indónesía þegar fetað þessa leið (í apríl).

Niðurgreiðslurnar hafa verið að leika ríkiskassa þessara landa grátt. Óbreyttar niðurgreiðslur hefðu t.d. getað kostað Malasíu jafnvirði 17 milljarða USD á árinu. Sem er barrrasta þó nokkuð, eða fjórum sinnum meira en þar á bæ er eytt í heilsugæslu, skóla og her á ári.

En niðurstaðan er sem sagt þessi: Lækkandi olíverð á heimsmarkaði í dag, er líklega fyrst og fremst tilkomið vegna hækkandi olíuverðs! Skemmtilega öfugsnúið?

Þessar verðhækkanir í Asíu gætu leitt til mótmæla og óstöðugleika í löndunum. Verðhækkanirnar munu a.m.k. hvetja verðbólguna áfram og þaðan gæti verðbólga og óróleiki breiðst víðar um heiminn. Þetta eru sannarlega miklir óvissutímar. Sem líka skapa mörg tækifæri.

Hlutabréf nutu góðs af lækkun olíuverðs

Tækifæri eða kafsigling?

Mikið er um bjartsýna drauma nú á Grænlandi. Hugsanlegt olíuævintýri er handan við hornið. Og enn nær kann að vera megafjárfesting i áliðnaði.

Alcoa íhugar nú byggingu risaálvers á vesturströnd Grænlands. Raforkan myndi koma frá vatnsaflsvirkjunum. Aðdráttarafl Grænlands fyrir Alcoa er einfalt; að fá orkuna á sem allra lægstu verði í landi þar sem likur á stjórnmálabyltingu eru hverfandi. Not in their wildest dreams, gat Alcoa órað fyrir því að fá orku einhverstaðar í hinum vestræna heimi ódýrari en á Íslandi. En það gæti gerst á Grænlandi.

Álverið myndi framleiða allt að 350.000 tonn á ári, sem er svipað og Fjarðarálver þeirra Alcoamanna. Heildarfjárfestingin er sögð vera u.þ.b. 20 milljarðar DKK, sem í dag samsvarar 320 milljörðum ISK. Viðlíka fjárfesting hefur aldrei átt sér stað á Grænlandi, að undanskilinni Thule herstöðinni. Þetta er hátt í sex sinnum sú upphæð, sem grænlenska ríkið veltir á einu ári. Bent hefur verið á að þessi fjárfesting samsvari því að um 100 Stórabeltisbrýr væru byggðar í Danmörku á sama tíma (þ.e. 20 brýr á ári í 5 ár). 

Staðsetningin er enn opin, en horft er til svæðisins milli Nuuk og Syðri Straumfjarðar (Kangerluusuaq). Í augnablikinu virðist smábærinn Maniitsoq, 300 km norður af Nuuk, álitlegasta staðsetningin. Stefnan er að virkjanaframkvæmdir byrji 2010 og að álverksmiðjan hefji starfsemi 2014. Hún myndi skapa um 700-800 varanleg störf í þessu 2.500 manna þorpi. Sem reyndar er fjórða stærsta þéttbýlið á Grænlandi. 

Fram til þessa hefur Maniitsoq einkum verið þekkt fyrir mikla náttúrufegurð og að vera athvarf milljarðamæringa, sem þarna geta sprangað frjálsir og óáreittir um götur og skotist á þyrlum á einstök skíðasvæði í nágrenninu. Forbes segir Bill Gates vera fastagest í Maniitsoq og þangað munu líka koma margir rússneskir ólígarkar. Myndin hér að neðan er einmitt frá einni brekkunni nálægt Maniitsoq. 

Alcoa er sagt hafa undrast mjög að þessi plön skuli ekki hafa mætt minnstu andstöðu frá umhverfisverndarsamtökum. Líklega hefur þeim orðið hugsað til Íslands í þessu sambandi.

Aftur á móti heyrast efasemdarraddir frá hagfræðingum, sem vara við framkvæmdunum og segja að þær séu alltof áhættusamar fyrir grænlenska ríkið. Það verði algjörlega háð álverði og Alcoa muni fá efnahagsleg tögl og haldir í landinu.

Annars veltir maður fyrir sér af hverju stóriðja virðist sérstaklega sækjast eftir að troða sér niður á fallegustu svæðum jarðar. Álverksmiðja í Maniitsoq. Olíuhreinsunarstöð í Hvestu í Arnarfirði. Þetta er auðvitað ekkert annað en birtingarmynd á örvæntingu fólks, sem er innilokað með verðlausar eignir sínar á þessum afskekktu svæðum.

Ástæða er til að nefna það sérstaklega, að ég er eindreginn stuðningsmaður áliðnaðar og að virkja endurnýjanlegar orkuauðlindir. En þetta á ekki að gera í blindni. Bæði hafa svona framkvæmdir víðtæk þjóðfélagsleg áhrif og stórfelld umhverfisáhrif. Og ef dreifa á stóriðju hingað og þangað um landið verður fyrst að vera fyrir hendi skynsamleg stefna um hvaða svæði skuli undanskilin vegna t.d. náttúrusjónarmiða.

Og að hafa það hugmyndaflug að vilja setja niður olíuhreinsunarstöð í einhvern alfallegasta fjörð landsins er með öllu óskiljanlegt. En kannski er þetta strategía. Eins og þegar verktakar ætla að byggja blokk. Þeir byrja á að kynna tillögu að skipulagi með 20 hæða ferlíki. Vitandi að þeir munu þurfa að bakka og fá svo leyfi til að byggja 15 hæðir. Og hlaupa svo hlæjandi í bankann. 

Í mínum huga er stjórnmálamönnum skylt að bregðast við. Staðsetja verksmiðjurnar á svæðum þar sem náttúruskaðinn er sem minnstur. Annars endar þetta með því að engu verður hlíft - allt í nafni fjármagnsins. Það er afskaplega undarlegt að heyra suma stjórnmálamenn nú segja að þetta sé í reynd ekki lengur í þeirra höndum, heldur ráði sveitarfélögin og einkaaðilar þessu. Þvílíkt ábyrgðarleysi!

Ódýrt að dæla á tankinn á Grænlandi

BIG business!

Í reynd er búið að skapa alþjóðlegt kerfi með kolefnisviðskipti. Sem merkir einfaldlega að það er búið að einkavæða andrúmsloftið. Í jákvæðasta skilningi. Þetta er reyndar ennþá eitt best varðveitta viðskiptaleyndarmál í heimi. Þ.e.a.s. markaðurinn er enn nánast á fósturstigi, vöxturinn næstu árin á eftir að verða hraður og möguleikarnir hreint magnaðir.

Viðskipti með kolefnisheimildir (carbon credits) námu rúmum 30 milljörðum USD árið 2006. Og 2007 voru þau tvöfalt meiri eða um 64 milljarðar USD. Það sem af er þessu ári hefur þetta met verið sprengt svo um munar. Fyrstu fimm mánuðina 2008 voru kolefnisviðskiptin um 70 milljarðar dollara. Og það eru enn sjö mánuðir eftir af árinu!

Mest eru viðskiptin á evrópska kolefnismarkaðnum; European Climate Exchange (ECX). Þessi bisness fer líka ört vaxandi í Bandaríkjunum þar sem Chicago Climate Exchange er stærstur, en NYMEX er líka nýbyrjað með þessi viðskipti. Sama er að segja um kauphöllina í Montreal; Montreal Climate Exchange. Og nokkrar kauphallir í Asíu eru nú að spá í að opna á þessi viðskipti, svo og í Ástralíu.

Þetta er reyndar ekkert dekurmál eða smotterí. Eins og sumir virðast halda, af þeirri ástæðu einni að þetta er "grænt og vænt". Til eru fjármálastofnanir sem spá því að viðskipti með carbon credits verði innan fárra ára stærsti commodity market heimsins. T.d. bæði Barclays og Fortis.

Hvenær hefjast viðskipti með kolefnisheimildir á Íslandi? Æ, ég gleymdi því að hér ætlar ríkið að vera með skítuga puttana í þessu. Láta almenning blæða með skattlagningu og líklega áfram gefa stóriðjunni ókeypis heimildir. Við búum nefnilega í Litla-Sovét.

Og vegna fréttarinnar um kolefnisskattinn: Mér sýnist vera í uppsiglingu slæmt og ósanngjarnt kolefnisskattkerfi á bíla. Fæ ekki betur séð en að ríkið ætli enn einu sinni að fara að stýra því hvernig bíla fólk kaupir sér. Leyfum fólki að ráða því hvernig bílum það vill aka á og höfum skattlagninguna jafna; sömu vörugjalds-prósentu á allan bílaflotann!

Bensínhákar óseljanlegir?

Nobody knows nuthin!

Hér kemur stutt saga af öldruðum snillingi:  

Stundum verð ég smá þreyttur á eltingaleik fjölmiðla við hlutabréfamarkaðinn. Og fleiri markaði, eins og t.d. olíuverðið. Ekki síst er orðalagið oft kómískt. Eins og t.d. í þessari frétt Morgunblaðsins, sem birtist í kjölfar þess að olíuverð hefur núna lækkað örlítið: "Eru nú taldar líkur á að heldur muni hægjast á olíuverðshækkunum... þar sem dregið hefur úr eftirspurn eftir eldsneyti... í Bandaríkjunum". 

M.ö.o. er verið að segja að líkur séu á að olíuverð haldi áfram að hækka - en bara aðeins hægar en verið hefur. Sem sagt örlítill slaki. En samt áframhaldandi hækkanir. 

Sannleikurinn er þó sá að allt vit allra "sérfræðinga" heimsins er nákvæmlega til einskis þegar verið er að spá framtíðarþróun olíuverðs. Þess vegna eru svona fréttir í reynd gjörsamlega marklausar.

Hinn rétt tæplega áttræði Jack Bogle orðaði þetta skemmtilega í viðtali við Fortune í desember s.l.:

"Let me tell you all you need to know about the investment business. Nobody knows nuthin!"

Reyndar eru þetta ekki orð Bogle sjálfs. Heldur segir hann þetta hafa verið einhverja bestu viðskiptaráðgjöf, sem hann hafi nokkru sinni fengið. Og þetta var ekki aðeins besta ráðið, heldur líka hið fyrsta. Það var kollegi hans, sem gaukaði þessu að Bogle, þegar þeir unnu sem sumarstarfsmenn hjá verðbréfafyrirtæki á menntaskólaárunum.

Og ráðið virðist hafa reynst Bogle nokkuð vel. Hann er stofnandi fjármálafyrirtækisins Vanguard og fyrrum forstjóri þess. Sjóðir Vanguard eru nú, rúmum þremur áratugum eftir að Bogle stofnaði fyrirtækið, um 1.300 milljarðar USD. Svona árangur næst aðeins með því að muna það, að taka EKKI mark á "sérfræðingum". Heldur beita eigin hyggjuviti eftir bestu getu.

Og Bogle bætti því við: "That sounds cynical, but we don't know what the markets hold, certainly not in the short run. We have no idea.". Eins og talað úr mínum munni! I love this guy.

Dregur úr eftirspurn eftir olíu

Snilld

Svei mér þá ef Gísli Marteinn hefur ekki tryggt sér atkvæði mitt með því að leggja áherslu á hjólreiðastíga i Reykjavík. Reyndar bý ég Kópavogsmegin í Fossvogsdalnum, þ.a. að ég á erfitt með að standa við það að kjósa Gísla. Legg til að Reykjavík og Kópavogur sameinist í eitt sveitarfélag. Sem mætti mín vegna heita Reykjavík. Eða Ingólfsborg.

En ég er sem sagt hjólreiðamaður. Sumir nánast fæðast á hestbaki. Aðrir með veiðistöng í hendi. Fyrir mér er reiðhjól einhver mikilvægasti hluturinn.

Samt eignaðist ég ekki eigið hjól fyrr en 9 ára gamall. Þá bjó ég einmitt hér í Kaupmannahöfn. Rétt hjá Trianglen á Austurbrú. Hafði þó auðvitað löngu áður lært að hjóla, fyrst á óhönduglega stóru hjóli systur minnar, hennar Æsu, og svo fékk ég stundum lánað hjólið hans Lassa, sem bjó í næsta húsi. Það var gott hjól.

Í gær hjólaði ég héðan frá Friðriksbergi og í Fælledparken upp á Austurbrú, með blað og bjór. Til að slappa af i smástund í sólinni og taka breik frá helgarverkefninu.

En það er verst að alltaf þegar ég skrepp þangað uppeftir fyllist ég svo svakalegra nostalgíu að ég nánast tárfelli. Á alltaf hálfpartinn von á að mæta sjálfum mér, brosandi níu ára gutta á fyrsta hjólinu sínu, hjólandi hring eftir hring i Fælledparken. Með reglulegri viðkomu hjá pabba eða mömmu, sem sitja á bekk og fylgjast með að ég hverfi ekki út í buskann.

Stundum stalst ég út fyrir garðinn og keypti mér danskt ópal í sjálfsala. Já - þetta var skemmtilegur tími í Kaupmannahöfn 75-76. Og lífið hafði mjög einfaldan tilgang. Að sparka bolta í frímínútum og svo hjóla og hjóla... og hjóla og hjóla... og hjóla...

Og nú er ég farinn út í kæfuhitann hérna. Að hjóla. 

Ósabraut ekki fyrir bíla?